Η Ελλάδα ανοίγει τον δρόμο για διεθνή Family Offices- Οι αλλαγές που φέρνει το νέο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο για το άρθρο 71Η ΚΦΕ
Η λειτουργία εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας (Family Offices) αποτελεί πλέον θεμελιώδες εργαλείο για φυσικά πρόσωπα που επιδιώκουν συγκεντρωμένη, αποτελεσματική και θεσμικά διαφανή διαχείριση της περιουσίας τους.
Η Ελλάδα εισήγαγε το ειδικό φορολογικό καθεστώς για Family Offices με την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του ν. 4778/2021 (ΦΕΚ Α' 26/19-02-2021), το οποίο εφαρμόζεται από το φορολογικό έτος 2021 και εφεξής. Με το νέο Νομοσχέδιο, το Υπουργείο Οικονομικών προωθεί σημαντικές τροποποιήσεις στο άρθρο 71Η του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013), με στόχο την αναβάθμιση και τη διεύρυνση του πλαισίου λειτουργίας των Family Offices στην Ελλάδα.
Τα πέντε βασικά σημεία των προτεινόμενων αλλαγών
Δυνατότητα ίδρυσης και από φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού
Το νέο άρθρο επιτρέπει τη δημιουργία Family Office, μέσω εταιρείας, όχι μόνο από φυσικά πρόσωπα με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, αλλά και από κατοίκους εξωτερικού, χωρίς να συνεπάγεται τεκμαρτή μεταφορά φορολογικής κατοικίας ή πραγματικής διοίκησης στην Ελλάδα.
Παράδειγμα
Ο κ. Α., φορολογικός κάτοικος Ελβετίας με σημαντικά συμφέροντα σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, επιλέγει να ιδρύσει Family Office στην Αθήνα για συγκεντρώσει την διαχείριση των επενδύσεων. Η νέα διάταξη διασφαλίζει ότι η ίδρυση της νέας εταιρείας δεν θα επιφέρει αλλαγή στην φορολογική του κατοικία, περιορίζοντας έτσι τους φορολογικούς κινδύνους..
Μείωση των ελάχιστων ετήσιων δαπανών λειτουργίας
Το απαιτούμενο ελάχιστο ετήσιο λειτουργικό κόστος μειώνεται από 1.000.000€ σε 250.000€, καθιστώντας τη σύσταση και λειτουργία του Family Office πιο προσιτή και εφαρμόσιμη σε μικρότερης κλίμακας περιουσίες.
Παράδειγμα
Μια οικογένεια με μεσαίου μεγέθους επενδυτικό χαρτοφυλάκιο (π.χ. 3 ακίνητα στην Ευρώπη, 2 εταιρικές συμμετοχές, 1 φιλανθρωπικό ίδρυμα) που δεν μπορούσε να δικαιολογήσει λειτουργικό κόστος άνω του 1.000.000 €/έτος, πλέον μπορεί να λειτουργήσει Family Office με τεκμηριωμένες δαπάνες 250.000 €. .
Μέθοδος υπολογισμού εσόδων – «Cost plus 7%»
Η νέα ρύθμιση διατηρεί τη βασική αρχή της μεθόδου «κόστους πλέον περιθωρίου κέρδους», όπου τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών ειδικού σκοπού διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας προσδιορίζονται με βάση τα τεκμηριωμένα λειτουργικά έξοδα, προσαυξημένα κατά 7%.
Ωστόσο, σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με την προηγούμενη διάταξη είναι η ρητή πρόβλεψη ότι, σε περίπτωση που τα πραγματικά έσοδα της εταιρείας όπως προκύπτουν από τα βιβλία της είναι υψηλότερα από το ποσό που υπολογίζεται με τη μέθοδο «cost plus 7%», τότε λαμβάνονται υπόψη τα υψηλότερα έσοδα των βιβλίων.
Με άλλα λόγια, η μέθοδος «cost plus» λειτουργεί πλέον ως κατώτατο όριο φορολογητέου εισοδήματος και όχι ως δεσμευτικό ανώτατο πλαφόν, όπως ίσχυε παλαιότερα.
Αυτό επιτρέπει μεγαλύτερη ευελιξία στη φορολογική αντιμετώπιση των εσόδων, διασφαλίζοντας παράλληλα την ορθή τεκμηρίωση και φορολογική συμμόρφωση, ιδίως στις συναλλαγές με συνδεδεμένες οντότητες, όπου απαιτείται και ειδική τεκμηρίωση ενδοομιλικής τιμολόγησης (transfer pricing).
Η αλλαγή αυτή συμβάλλει στη βελτίωση της φορολογικής διαφάνειας και στην προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου στα διεθνή πρότυπα.
Παράδειγμα
Η Family Office «X ΕΠΕ» έχει συνολικά έξοδα 500.000 € (μισθοί, ενοίκια, λογιστικές υπηρεσίες, εξωτερικούς συμβούλους).
Με τη μέθοδο «cost plus 7%»:
Ελάχιστο ακαθάριστο έσοδο = 500.000 € + 7% = 535.000 €
Φορολογείται μόνο το περιθώριο κέρδους 35.000 € με συντελεστή 22% (δηλαδή 7% επί των εξόδων).
Αν η εταιρεία τιμολογήσει προς συνδεδεμένη holding εταιρεία 600.000 €, τότε λαμβάνονται υπόψη τα υψηλότερα έσοδα των βιβλίων (600.000 €).
Αξιολόγηση:
Η μέθοδος «cost plus 7%» σημαίνει ότι το ελάχιστο ακαθάριστο εισόδημα προσδιορίζεται ως το σύνολο των λειτουργικών εξόδων συν ένα περιθώριο κέρδους 7%.
Το φορολογητέο εισόδημα είναι το κέρδος, δηλαδή το 7% των εξόδων (35.000 €).
Αν τα δηλωθέντα έσοδα από τα βιβλία είναι μεγαλύτερα (600.000 €), τότε φορολογούνται τα 600.000 € και όχι τα 535.000 €.
Η φορολόγηση γίνεται επί των εσόδων μείον τα έξοδα, οπότε αν τα έξοδα είναι 500.000 €, και τα έσοδα 600.000 €, το φορολογητέο κέρδος είναι 100.000 € (και όχι 35.000 €).
Επιπλέον, επειδή η τιμολόγηση γίνεται προς συνδεδεμένο πρόσωπο, ενδέχεται να απαιτείται και τεκμηρίωση ενδοομιλικής τιμολόγησης (transfer pricing documentation), σύμφωνα με τα άρθρα 50–51 ΚΦΕ.
Υποχρέωση απασχόλησης 5 εργαζομένων στην Ελλάδα
Διατηρείται η υποχρέωση που προέβλεπε ήδη το αρχικό άρθρο 71Η από το 2021, σύμφωνα με την οποία η εταιρεία ειδικού σκοπού (Family Office) οφείλει να απασχολεί κατ’ ελάχιστον 5 εργαζομένους στην Ελλάδα εντός 12 μηνών από την ίδρυση της. Η πρόβλεψη αυτή διασφαλίζει ότι οι εταιρείες Family Office έχουν πραγματική οικονομική παρουσία (economic substance) στην ελληνική επικράτεια και λειτουργούν όχι απλώς ως φορολογικά οχήματα, αλλά ως δραστήριες διοικητικές δομές που συμβάλλουν στην τοπική απασχόληση και οικονομία.Παροχή υπηρεσιών σε Trusts και αλλοδαπές εταιρείες χωρίς φορολογική κατοικία στην Ελλάδα
Ρητά προβλέπεται πλέον ότι η παροχή υπηρεσιών προς αλλοδαπές οντότητες, Trusts ή holding εταιρείες, δεν συνεπάγεται τη μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας στην Ελλάδα.
Παράδειγμα
Η ελληνική εταιρεία family office “A” , παρέχει υπηρεσίες reporting και διαχείρισηςσε αλλοδαπό trust που ανήκει στον ιδρυτή της. Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, το Trust παραμένει φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, χωρίς κίνδυνο απόκτησης φορολογικής κατοικίας στην Ελλάδα.
Συμπέρασμα
Οι προτεινόμενες αλλαγές που βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση, ευθυγραμμίζουν την ελληνική νομοθεσία με διεθνή πρότυπα, προσφέροντας:
Ενισχυμένη φορολογική ασφάλεια και προβλεψιμότητα
Μειωμένα εμπόδια εισόδου για Family Offices
Ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας ως προορισμού για επενδυτές με διεθνή φορολογική κατοικία, και
Θεσμική βάση για μακροχρόνιες, αποτελεσματικές δομές διαχείρισης περιουσίας.
Η οριστική μορφή του νόμου θα διαμορφωθεί μετά τη λήξη της δημόσιας διαβούλευσης και την ψήφισή του από τη Βουλή.