Με την προτεινόμενη διάταξη του άρθρου 8 του Νομοσχεδίου υπό τον τίτλο «Φορολογικές παρεμβάσεις για την ενίσχυση της αναπτυξιακής διαδικασίας της ελληνικής οικονομίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών (ΕΕ) 2017/1852, (ΕΕ) 2018/822, (ΕΕ) 2020/876, (ΕΕ) 2016/1164, (ΕΕ) 2018/1910 και (ΕΕ) 2019/475 και άλλες διατάξεις» που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση στις 7 Ιουλίου 2020, επιδιώκεται η σύσταση Επιτροπής Εξώδικης Επίλυσης των εκκρεμών (οι οποίες δεν έχουν εισαχθεί προς συζήτηση) φορολογικών διαφορών ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων με στόχο την ταχεία επίλυσή τους, την αποσυμφόρηση της Διοικητικής Δικαιοσύνης, και την τόνωση των φορολογικών εσόδων.

Η ανωτέρω Επιτροπή θα βρίσκεται υπό την εποπτεία της Γενικής Γραμματείας Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών και θα απαρτίζεται από πρώην δικαστικούς λειτουργούς των Διοικητικών Δικαστηρίων και μέλη του κύριου προσωπικού του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Ο αιτών πρέπει να υποβάλει την αίτησή του μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 για τις εκκρεμείς υποθέσεις, οι οποίες δεν έχουν εισαχθεί προς συζήτηση μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 2020 ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων. Εξαιρετικά θα υφίσταται η δυνατότητα υποβολής σχετικής αίτησης έως τις 30 Οκτωβρίου 2020 για υποθέσεις, οι οποίες είναι εκκρεμείς ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών  μέχρι την ημερομηνία υποβολής και εφόσον μεταβιβαστούν στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και δεν συζητηθούν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Οι υποθέσεις που θα μπορούν να επιλυθούν από την παραπάνω Επιτροπή είναι περιοριστικά όσες αφορούν σε:

• Ζητήματα παραγραφής του δικαιώματος του Ελληνικού Δημοσίου για επιβολή φόρου.
• Ζήτημα εσφαλμένου καταλογισμού φόρου λόγω πρόδηλης έλλειψης φορολογικής υποχρέωσης ή αριθμητικού λάθους.
• Ζήτημα αναδρομικής εφαρμογής ευμενέστερης διάταξης.
• Ζήτημα μείωσης πρόσθετου φόρου, τόκου, προσαυξήσεων και προστίμων.

Η Επιτροπή, αφού εξετάσει την υπόθεση και ελέγξει τον προβαλλόμενο ισχυρισμό σε σχέση με την ισχύουσα νομολογία, προτείνει την εν όλω ή εν μέρει αποδοχή ή απόρριψη του αίτηματος του αιτούντος περί εξώδικης επίλυσης της διαφοράς. Εάν η Επιτροπή είναι θετική στον εξωδικαστικό συμβιβασμό της διαφοράς και εφόσον προκύπτει ποσό προς συμβιβασμό, η υπόθεση περατώνεται αμετάκλητα υπό την προϋπόθεση ότι ο αιτών καταβάλλει το 30% του κύριου εντός 5 εργάσιμων ημερών από την υπογραφή του συμβιβασμού. Το υπολοιπόμενο ποσό του φόρου μπορεί να καταβληθεί είτε εφάπαξ είτε με δόσεις.

Με την παραπάνω ρύθμιση, ενώ επιδιώκεται η ταχεία επίλυση των φορολογικών διαφορών, η αποσυμφόρηση της Διοικητικής Δικαιοσύνης, και η τόνωση των φορολογικών εσόδων μέσω της άμεσης καταβολής φόρων, όπως αναφέρεται στην σχετική αιτιολογική έκθεση, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο θα εκπληρώσει το σκοπό της στο μέτρο που αφορά σε φορολογικές υποθέσεις με συγκεκριμένες πλημμέλειες και περιορισμένες αριθμητικά υποθέσεις.

Και τούτο διότι η διάρκεια της επίμαχης ρύθμισης θα απευθύνεται σε υποθέσεις που θα εκκρεμούν, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, για το διάστημα από την θέση σε ισχύ ως νόμου του ανωτέρω νομοχεδίου μέχρι και τις 30 Οκτωβρίου 2020. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα αφορά στις περιορισμένες σε αριθμό φορολογικές υποθέσεις που θα εκκρεμούν για διάστημα 3 μηνών ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων. Ομοίως, θα αφορά αποκλειστικά σε υποθέσεις που θα σχετίζονται με περιορισμένα φορολογικά αντικείμενα, δηλαδή σε θέματα παραγραφών, αναδρομικής εφαρμογής της ευμενέστερης φορολογικής διάταξης και μειώσεις προσθέτων φόρων ή αριθμητικών λαθών. Από την παραπάνω ρύθμιση γίνεται εμφανές ότι ο νομοθέτης επιδιώκει να αποσυμφορήσει τα διοικητικά δικαστήρια από υποθέσεις οι οποίες έχουν πλέον λυθεί νομολογιακά και ως εκ τούτου μπορούν επί τη βάση της ήδη παγιωμένης νομολογίας να αξιολογηθούν και επιλυθούν εξωδικάστικά. Ωστόσο, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο θα επιλυθεί στην ουσία του το θέμα της αποσυμμόρφωρησης των Διοικητικών Δικαστηρίων στο μέτρο που ο κύριος όγκος των φορολογικών υποθέσεων δεν εστιάζεται πλέον σε τέτοιες υποθέσεις. Και τούτο διότι αυτές έχουν σε μεγάλο βαθμό επιλυθεί από τα διοικητικά δικαστήρια λόγω της εδώ και καιρο παγιωμένης νομολογίας ως προς τα επίμαχα θέματα και για τον λόγο ότι οι φορολογικές αρχές, σε συμμόρφωση τους προς την παραπάνω νομολογία, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από το Ελληνικό Δημόσιο, δεν εκδίδουν πλέον πράξεις με τέτοια σφάλματα.

Όμοια ρύθμιση περιελάμβανε και η παλαιότερη παρεμφερής, περιορισμένης διάρκειας, ρύθμιση που είχε τεθεί σε ισχύ με το άρθρο 70Α του Ν. 2238/1994, η οποία, για την απόδοση σημαντικού κινήτρου περαίωσης της υπόθεσης, προέβλεπε και την δυνατότητα διοικητικής επίλυσης της φορολογικής διαφοράς μέσω της νόμιμης μείωσης – περιορισμού προστίμων, προσθέτων φόρων και προσαυξήσεων, προτού καν η υπόθεση «φτάσει» στα διοικητικά δικαστήρια. Η διάρκεια της επίμαχης ρύθμισης ήταν ομοίως περιορισμένης διάρκειας, καθώς εφαρμότηκε επί εκκρεμών υποθέσεων για το διάστημα από τον Μάρτιο 2011 έως το Ιούλιο 2013 και αποτέλεσε κατ’ ουσίαν τον προθάλαμο για την εδνικοφανή προσφυγή. Πέρα από αυτό όμως, αποτέλεσε και μία πρόσκαιρη λύση για την (προαιρετική) εξωδικαστική επίλυση φορολογικών διαφορών, οι οποίες επρόκειτο να συσσωρευθούν στα διοικητικά δικαστήρια.

Παρότι, τέτοιες ρυθμίσεις για εξώδικη επίλυση των φορολογικών διαφορών αποσκοπούν συνήθως στην αποσυμφόρηση των διοικητικών δικαστηρίων και στην αποτελεσματικότερη ρύθμιση των φορολογικών υποθέσεων, δεν έχει φανεί να αποδίδουν ουσιαστικούς «καρπούς» στην ελληνική έννομη τάξη. Ωστόσο, στο μέτρο που η παραπάνω Επιτροπή αποσκοπεί στην επίλυση περιορισμένουκαι συγκεκριμένου αντικειμένου φορολογικών υποθέσεων, για τις οποίες υφίσταται ήδη μία παγιωμένη νομολογία αποδεκτή και από το Ελληνικό Δημόσιο πλέον, η αποστολή της ίσως αξιολογηθεί τελικά ως επιτυχημένη ανάλογα από τον όγκο των υποθέσεων που θα «ελαφρύνει» τα διοικητικά δικαστήρια.