ΘΕΜΑ: Γνωστοποίηση ρυθμίσεων του άρθρου 2 του ν. 4024/2011, σχετικά με την μείωση των καταβαλλόμενων συντάξεων από το ΕΤΕΑΜ και το ΕΤΑΤ

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 226/27.10.2011, τεύχος Α', δημοσιεύτηκε ο νόμος 4024/2011 «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο - βαθμολόγιο, εργασιακή εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012 - 2015», στο άρθρο 2 του οποίου περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, μείωση από 1 ης Νοεμβρίου 2011 των καταβαλλόμενων συντάξεων από το ΕΤΕΑΜ και το ΕΤΑΤ.

Ειδικότερα, ως προς την εφαρμογή των επιμέρους ρυθμίσεων του άρθρου 2 που αφορούν το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Μισθωτών (ΕΤΕΑΜ) και το Ενιαίο Ταμείο Ασφάλισης Τραπεζοϋπαλλήλων (ΕΤΑΤ), σας γνωρίζουμε τα εξής:

Α. Συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΜ που λαμβάνουν μόνο επικουρική σύνταξη

Παράγραφος 3

Με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 2 προβλέπεται για τους συνταξιούχους του ΕΤΕΑΜ ότι, από 1.11.2011 και εφεξής το τμήμα της μηνιαίας επικουρικής σύνταξής τους που υπερβαίνει το ποσό των 150 ευρώ, μειώνεται κατά ποσοστό 30%. Σε περίπτωση που η χορηγούμενη από το ΕΤΕΑΜ σύνταξη υπόκειται σε παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης της παρ.13 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α' 152), υπερβαίνει δηλαδή το ποσό των 300,00 ευρώ, η ανωτέρω μείωση γίνεται επί του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης που εναπομένει μετά την παρακράτηση της Ειδικής αυτής Εισφοράς.

Με το δεύτερο εδάφιο της ίδιας παραγράφου ορίζεται ρητά ότι, το συνολικό ποσό της μηνιαίας σύνταξης, μετά την ανωτέρω μείωση, δεν δύναται να υπολείπεται του ποσού των 150 ευρώ.

Παράδειγμα 1ο: Συνταξιούχος του ΕΤΕΑΜ λαμβάνει συνολική μηνιαία επικουρική σύνταξη 460 ευρώ. Το ποσό αυτό, από 1.9.2011, υπόκειται σε παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης, ποσοστού 5% (παρ.13 άρθρου 44 ν. 3986/2011). Το τμήμα της μηνιαίας σύνταξης που απομένει, μετά την παρακράτηση της ανωτέρω εισφοράς, και το οποίο υπερβαίνει τα 150 ευρώ, μειώνεται από 1.11.2011 κατά ποσοστό 30%. Δηλαδή, η σύνταξη διαμορφώνεται από 1.11.2011 ως εξής:

460 ευρώ - 5% = 437 ευρώ -» 437 ευρώ - 150 ευρώ = 287 ευρώ -» 287 ευρώ - 30% = 200,9 ευρώ —> Τελική μηνιαία σύνταξη: 150 ευρώ +200,9 ευρώ = 350,9 ευρώ.

Παράδειγμα 2ο: Συνταξιούχος του ΕΤΕΑΜ λαμβάνει συνολική μηνιαία επικουρική σύνταξη 240 ευρώ. Το ποσό αυτό δεν υπόκειται σε παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης. Το τμήμα της σύνταξης που υπερβαίνει τα 150 ευρώ, μειώνεται από 1.11.2011 κατά ποσοστό 30%. Δηλαδή, η σύνταξη διαμορφώνεται από 1.11.2011 ως εξής:

240 ευρώ -150 ευρώ = 90 ευρώ —> 90 ευρώ - 30% = 63 ευρώ —> Τελική μηνιαία σύνταξη:150 ευρώ + 63 ευρώ = 213 ευρώ.

Β. Συνταξιούχοι του ΕΤΑΤ που λαμβάνουν μόνο επικουρική σύνταξη

Παράγραφος 4

Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 2 προβλέπεται ότι, για τους συνταξιούχους του ΕΤΑΤ που λαμβάνουν μόνο επικουρική σύνταξη από αυτό (έχουν δηλαδή συνταξιοδοτηθεί και από τον φορέα κύριας ασφάλισης) από 1.11.2011 και εφεξής το ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξής τους μειώνεται κατά ποσοστό 15%.

Σε περίπτωση που η χορηγούμενη από το ΕΤΑΤ επικουρική σύνταξη υπόκειται σε παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης της παρ.13 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (Α' 152), υπερβαίνει δηλαδή το ποσό των 300,00 ευρώ, η ανωτέρω μείωση γίνεται επί του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης που εναπομένει μετά την παρακράτηση της Ειδικής αυτής Εισφοράς.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος του ΕΤΑΤ, που έχει συνταξιοδοτηθεί και από τον φορέα κύριας ασφάλισής του, λαμβάνει από το ΕΤΑΤ επικουρική σύνταξη 620 ευρώ. Το ποσό αυτό, από 1.9.2011, υπόκειται σε παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης, ποσοστού 9% (παρ.13 άρθρου 44 v. 3986/2011) και διαμορφώνεται στα 564,20 ευρώ. Το ποσό αυτό από 1.11.2011 μειώνεται κατά 15% και πλέον η συνολική μηνιαία σύνταξη του ΕΤΑΤ ανέρχεται σε 479,57 ευρώ.

Γ. Συνταξιούχοι προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΕΑΜ και του ΕΤΑΤ.

1. α) Με την παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 3455/2006 έχουν υπαχθεί, από 18.4.2006, στο ΕΤΕΑΜ οι συνταξιούχοι του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος (ΤΕΑΠΕΤΕ), οι οποίοι συνταξιοδοτήθηκαν από το Ταμείο αυτό μέχρι την 17.4.2006.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται και συνταξιούχοι προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος, πρόσωπα δηλαδή που συνταξιοδοτήθηκαν από το ΤΕΑΠΕΤΕ πριν τη συνταξιοδότησή τους από τον φορέα κύριας ασφάλισης στα προβλεπόμενα όρια ηλικίας και των οποίων η σύνταξη περιλαμβάνει ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης.

β) Συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος έχει, ως γνωστόν, και το ΕΤΑΤ, οι οποίοι μέχρι τη συνταξιοδότησή τους από τον φορέα κύριας ασφάλισής τους, λαμβάνουν από αυτό μια συνολική σύνταξη που περιλαμβάνει ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης, βάσει των καταστατικών διατάξεων των ταμείων από τα οποία προέρχονται (ΤΕΑΠΕΤΕ της Εμπορικής Τράπεζας, ΤΑΠΤΠ της Alpha Bank, ΛΑΚ της Τράπεζας Αττικής), ο διαχωρισμός των οποίων είναι πρακτικά αδύνατος.

2. Με τις διατάξεις των παραγράφων 1, 2, 4 και 7 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011, προβλέπεται ότι, για την ανωτέρω κατηγορία συνταξιούχων προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ, το 50% του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης τους υπόκειται στην παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και της επιπλέον εισφοράς της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (παρ. 7) και τις μειώσεις ποσοστού 40% ή 20% που αφορούν τις κύριες συντάξεις (παρ. 1 και 2), ενώ το υπόλοιπο 50% υπόκειται στην παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης και την μείωση ποσοστού 15% που αφορά τις επικουρικές συντάξεις (παρ. 4).

Συνεπώς, για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, το 50% της συνολικής σύνταξης που καταβάλλεται στη συγκεκριμένη κατηγορία συνταξιούχων θεωρείται κύρια σύνταξη και το υπόλοιπο 50% θεωρείται επικουρική σύνταξη.

Ειδικότερα, ως προς την εφαρμογή των ανωτέρω παραγράφων του άρθρου 2 στους συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ, σας γνωρίζουμε τα εξής:

Παράγραφος 7
(Επιβολή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης)

Με την παράγραφο 7 αντικαθίσταται αναδρομικά, από την έναρξη ισχύος της, η παρ. 12 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 (ΦΕΚ 152 Α') και προβλέπεται με την περίπτωση α ότι, από 1.8.2011 το 50% του συνολικού ακαθάριστου μηνιαίου ποσού (κύριας και επικουρικής) σύνταξης, που χορηγείται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑΜ σε συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος υπόκειται στην παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) του άρθρου 38 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ 115 Α'), όπως αυτό έχει τροποποιηθεί με την παρ. 10 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011 και την παρ. 2α του άρθρου 37 του ν. 3996/2011 (ΦΕΚ 170 Α'), καθώς επίσης στην παρακράτηση της επιπλέον υηνιαίας εισφοράς της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011, για όσους δεν έχουν συμπληρώσει το 60° έτος της ηλικίας τους.

Με την περίπτωση β της ίδιας παραγράφου ορίζεται ότι, από 1.9.2011 το υπόλοιπο 50% της ανωτέρω συνολικής μηνιαίας σύνταξης των συνταξιούχων προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ υπόκειται στην παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης της παρ. 13 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011.

Παράγραφοι 1 και 2 (Μείωση ποσού κύριας σύνταξης)

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι από 1.11.2011 στο 50% του συνολικού ποσού κύριας και επικουρικής σύνταξης που χορηγείται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑΜ σε συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος, οι οποίοι δεν έχουν συμπληρώσει το 55° έτος της ηλικίας τους, επέρχεται μείωση κατά 40% στο τμήμα του ανωτέρω ποσού (50% της συνολικής σύνταξης) που υπερβαίνει τα 1000 ευρώ.

Η κατά τα ανωτέρω μείωση διακόπτεται από την πρώτη του επόμενου μήνα από εκείνον κατά τον οποίο συμπληρώνεται το 55° έτος της ηλικίας.

Με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, προβλέπεται ότι, από 1.11.2011, στο 50% του συνολικού ποσού κύριας και επικουρικής σύνταξης που χορηγείται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑΜ σε συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος, που δεν εμπίπτουν στη μείωση της προηγούμενης παραγράφου, επέρχεται μείωση κατά 20% στο τμήμα του ανωτέρω ποσού (50% της συνολικής σύνταξης) που υπερβαίνει τα 1200 ευρώ.

Για τις μειώσεις των ρυθμίσεων των παραγράφων 1 και 2 στους συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ, λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό της κύριας σύνταξης (50% της συνολικής), που εναπομένει μετά την παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και της επιπλέον εισφοράς της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011.

Από τις μειώσεις αυτές εξαιρούνται οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας ή γήρατος που λαμβάνουν το εξωϊδρυματικό επίδομα ή το επίδομα απολύτου αναπηρίας, τα θύματα τρομοκρατικών ενεργειών ή βίαιων συμβάντων και οι ορφανικές οικογένειες αυτών, καθώς και οι συνταξιούχοι του ν. 3185/2003, του άρθρου 5 του ν. 3232/2004, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, και της παρ. 3 του άρθρου 16 του ν. 2227/1994 (σχετ. η Φ.80000/οικ.26177/1732/1.11.2011 εγκύκλιος του Υπουργείου μας, με ΑΔΑ: 45ΒΔΛ - 3ΥΡ).

Τα ποσά που προέρχονται από τις ανωτέρω μειώσεις των συντάξεων αποτελούν έσοδα του οικείου φορέα ασφάλισης στον οποίο ανήκει ο συνταξιούχος, εν προκειμένω του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ.

Παράγραφος 4 (Μείωση ποσού επικουρικής σύνταξης)

Με την παράγραφο 4 προβλέπεται ότι, από 1.11.2011 το υπόλοιπο 50% του συνολικού μηνιαίου ποσού (κύριας και επικουρικής) σύνταξης που καταβάλλεται στους συνταξιούχους προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ και του ΕΤΕΑΜ και αντιστοιχεί στην επικουρική τους σύνταξη, μειώνεται κατά ποσοστό 15%.

Η μείωση αυτή διενεργείται στο ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης (50% της συνολικής) που απομένει μετά την παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης της παρ. 13 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011.

Παράδειγμα: Συνταξιούχος προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ , προερχόμενος από το ΤΕΑΠΕΤΕ, ηλικίας 54 ετών, λαμβάνει συνολική (κύρια και επικουρική) μηνιαία σύνταξη από το ΕΤΑΤ 3500 ευρώ. Το 50% του ποσού αυτού θεωρείται ότι αποτελεί την κύρια σύνταξη και το υπόλοιπο 50% την επικουρική. Ως εκ τούτου, από 1.8.2011 το 50% της συνολικής μηνιαίας σύνταξης, δηλαδή το ποσό των 1750 ευρώ που αντιστοιχεί στην κύρια σύνταξη, υπόκειται στην παρακράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ποσοστού 6% στην συγκεκριμένη περίπτωση), οπότε διαμορφώνεται στα 1645 ευρώ. Επειδή το ποσό αυτό υπολείπεται των 1700, 00 ευρώ δεν υπόκειται στην επιπλέον εισφορά της παρ. 11 του άρθρου 44 του ν. 3986/2011, μειώνεται όμως από 1.11.2011 κατά 258 ευρώ, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011 (μείωση 40% του ποσού των 645 ευρώ, που υπερβαίνει τα 1000 ευρώ), οπότε διαμορφώνεται στα 1387 ευρώ .

Το υπόλοιπο 50% της συνολικής μηνιαίας σύνταξης, δηλαδή το ποσό των 1750 ευρώ που αντιστοιχεί στην επικουρική σύνταξη υπόκειται από 1.9.2011 στην παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης, στο συγκεκριμένο παράδειγμα ποσοστού 10%, οπότε διαμορφώνεται στα 1575 ευρώ. Το ποσό αυτό από 1.11.2011 μειώνεται κατά 15%, σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011, και διαμορφώνεται στα 1338,75 ευρώ.

Συνεπώς, η συνολική σύνταξη που θα καταβάλλεται στο συγκεκριμένο συνταξιούχο προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΑΤ από 1.11.2011, αποτελεί το άθροισμα των ανωτέρω επιμέρους ποσών κύριας και επικουρικής σύνταξης (1387 + 1338,75 ευρώ) και ανέρχεται σε 2725,75 ευρώ.

Παράγραφος 5

Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 ορίζεται ρητά ότι, τα εισπραττόμενα ποσά από τις μειώσεις των ρυθμίσεων των παρ. 3 και 4 στις επικουρικές συντάξεις, αποτελούν πόρο - έσοδο των οικείων φορέων επικουρικής ασφάλισης, εν προκειμένω του ΕΤΕΑΜ και του ΕΤΑΤ.

Δ. Επισημάνσεις

1) Δεδομένου ότι ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, σε περίπτωση καταβολής στο ίδιο πρόσωπο δύο συντάξεων από το ΕΤΕΑΜ ή το ΕΤΑΤ, μιας εξ ιδίου δικαιώματος και μιας από μεταβίβαση λόγω θανάτου, τόσο η Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης όσο και οι μειώσεις των παρ. 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011 υπολογίζονται σε κάθε σύνταξη χωριστά.

2) Από τις μειώσεις των παρ. 3 και 4 του άρθρου 2 στις επικουρικές συντάξεις, δεν εξαιρείται καμία κατηγορία προσώπων.

3) Οι μειώσεις των ρυθμίσεων των παρ. 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 2 αφορούν τόσο τους ήδη όσο και τους μελλοντικούς (από 1.11.2011 και μετά) συνταξιούχους.

4) Οι συνταξιούχοι προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος του ΕΤΕΑΜ που προέρχονται από το ΤΕΑΠΕΤΕ, των οποίων η σύνταξη περιλαμβάνει και ποσό κύριας σύνταξης, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παρ. 3, αλλά στις ρυθμίσεις των παρ. 1, 2, 4 και 7 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011. Μετά την συνταξιοδότηση, όμως, των προσώπων αυτών από τον φορέα κύριας ασφάλισής τους και την αφαίρεση του ποσού της κύριας σύνταξης, το ακαθάριστο ποσό επικουρικής σύνταξης που θα χορηγείται από το ΕΤΕΑΜ θα υπόκειται πλέον στην παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης και την μείωση της παρ. 3 του άρθρου 2 του ανωτέρω νόμου.

5) Σε ό,τι αφορά την παρακράτηση των ειδικών εισφορών αλληλεγγύης για τους συνταξιούχους, θα ακολουθήσει νεότερη ειδική εγκύκλιος, σε συνεργασία με την αρμόδια Διεύθυνση Οικονομικού του Υπουργείου μας, με αφορμή ερωτήματα που έχουν υποβληθεί από τα Ταμεία σας.

Παρακαλούμε για την ορθή εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων και θα είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε περαιτέρω διευκρίνιση.

Ο Υπουργός
Γεώργιος Κουτρουμάνης