ΘΕΜΑ: Εφαρμογή διατάξεων του άρθρου 43 του ν. 3986/2011 περί συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου νέων ηλικίας 18-25 ετών για την απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας

Όπως είναι γνωστό την 1η Ιουλίου 2011 στο ΦΕΚ 152Α δημοσιεύθηκε ο Νόμος 3986/2011 “Επείγοντα μέτρα εφαρμογής μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015”. Με τις διατάξεις του άρθρου 43 ρυθμίζεται το θέμα των συμβάσεων απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας νέων ηλικίας 18-25 ετών.

Μετά την υποβολή διευκρινιστικών ερωτημάτων στην υπηρεσία μας, σχετικά με την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης, παρέχονται οι ακόλουθες οδηγίες:

Α. Πεδίο Εφαρμογής

α. Εργοδότες επιχειρήσεων, εκμεταλλεύσεων και λοιπών εργασιών του ιδιωτικού τομέα, μπορούν να συνάπτουν συμβάσεις απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας με νέους ηλικίας 18-25 ετών, (που διανύουν το 18ο έτος μέχρι το 25ο συμπληρωμένο), σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 43.

β. Δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης οι νέοι ηλικίας 18-25 ετών που αλλάζουν ειδικότητα όντας στην ίδια επιχείρηση, δηλαδή απαγορεύεται η μετατροπή των συμβάσεων τους ως προς την ειδικότητα προς αποφυγή καταχρηστικής εφαρμογής της διάταξης. Η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 43 έχει εφαρμογή για νέες συμβάσεις πλέον του υφιστάμενου προσωπικού που η επιχείρηση απασχολεί. Η συγκεκριμένη παράγραφος (σημείο Α.β.) της παρούσης, ερμηνεύεται σε συνδυασμό με την παράγραφο β του κεφαλαίου Ε.

γ. Δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης οι νέοι ηλικίας 18-25 ετών που τοποθετούνται αναγκαστικά με τις διατάξεις του Ν.2643/1998.

Β. Διάρκεια Συμβάσεων Απόκτησης Επαγγελματικής Εμπειρίας

α. Η διάρκεια της σύμβασης απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη των 24 μηνών στον ίδιο ή σε άλλον εργοδότη. Δύναται όμως να είναι μικρότερης διάρκειας χωρίς χρονικούς περιορισμούς.

β. Για την συμπλήρωση των 24 μηνών που απαιτεί η διάταξη λαμβάνεται υπόψη και η προϋπηρεσία που έχει διανυθεί πριν τη δημοσίευση του νόμου και αφορά νέους ηλικίας 18-25 ετών, εφόσον συνάγεται ότι αυτή ήταν προϋπηρεσία για απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας ή ότι τα συμβαλλόμενα μέρη έτσι το ήθελαν. Αυτό κρίνεται αναγκαίο ώστε να περιληφθούν περιπτώσεις νέων που είχαν συνάψει συμβάσεις επαγγελματικής εμπειρίας. Έτσι οι διατάξεις του άρθρου 43 θα λειτουργήσουν ως γέφυρα μεταξύ περισσότερων διατάξεων διαφορετικών νόμων που ρυθμίζουν όμως το ίδιο ζήτημα, εκείνο της απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας. Αυτό δύναται να διαπιστωθεί, είτε από τη σύμβαση εργασίας που έχει υπογραφεί, είτε με υπεύθυνη κοινή δήλωση του εργαζόμενου και του εργοδότη ή μόνο του εργαζόμενου ως προς το σκοπό της σύμβασης εργασίας, είτε με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο νόμιμο και παραδεκτό μέσο απόδειξης.

Έτσι αν νέος 18-25 ετών, πριν την έναρξη εφαρμογής της διάταξης (1/7/2011) έχει διανύσει 5 μήνες σε εργοδότη ως π.χ. βοηθός λογιστή με σύμβαση επαγγελματικής εμπειρίας, μπορεί μετά την 1/7/2011 να προσληφθεί από νέο εργοδότη με την ίδια ειδικότητα (δηλ. ως βοηθός λογιστή) με τους όρους του άρθρου 43 για τον υπολειπόμενο όμως χρόνο δηλ. μέχρι τη συμπλήρωση της 24 μηνών ήτοι για 19 μήνες. Τα ανωτέρω ισχύουν φυσικά για τις περιπτώσεις που ο νέος συνεχίζει στην ίδια ειδικότητα προκειμένου να αποκτήσει επαγγελματική εμπειρία σε διαφορετικό όμως εργοδότη. Αν όμως η ειδικότητα είναι διαφορετική από εκείνη για την οποία αποκτήθηκε η εργασιακή εμπειρία πριν την 1/7/2011 τότε ο νέος μπορεί να προσληφθεί με τους όρους του άρθρου 43 για διάστημα συνολικά ως 24 μήνες.

Τα ανωτέρω ισχύουν για νέες συμβάσεις στην ίδια ή άλλη ειδικότητα στον ίδιο ή άλλο εργοδότη με τους όρους και τις προϋποθέσεις των σημείων 2 και 3 της παρ. β του Κεφαλαίου Ε της παρούσης.

Γ. Τύπος Σύμβασης –Διαδικασία

α. Η σύμβαση απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας καταρτίζεται εγγράφως και υποβάλλεται το αργότερο εντός της επόμενης της σύναψής της, στον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) και στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) της έδρας του εργοδότη.

β. Στη σύμβαση αναφέρεται ρητά ότι πρόκειται για εργασία απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας βάσει του άρθρου 43 του ν.3986/2011, πρέπει δε να συμπληρώνεται και να συνυποβάλλεται το σχετικό έντυπο που προσαρτάται ως Παράρτημα στην παρούσα και αποτελεί μέρος αυτής. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται η καταστρατήγηση αλλά και η καταχρηστική εφαρμογή της διάταξης, επιτρέποντας τον ακριβή έλεγχο των στοιχείων από το ΣΕΠΕ και τον ΟΑΕΔ, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα συμβαλλόμενα μέρη.

γ. Οι συμβάσεις του άρθρου 43 είναι συμβάσεις ορισμένου χρόνου και οι νέοι μπορούν να απασχολούνται πλήρως ή μερικώς στην επιχείρηση. Κατά την κατάρτιση και μόνο των ως άνω συμβάσεων μπορεί να συμφωνείται απασχόληση με πλήρες ημερήσιο ωράριο αλλά για λιγότερες ημέρες. Οι συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου για την απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας διέπονται από τις γενικές διατάξεις περί συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

δ. Για την κατάρτιση συμβάσεων απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας δεν απαιτείται προηγούμενη συμφωνία του εργοδότη με τη συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης.

Δ. Προϋπηρεσία

1.Από τα οριζόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 43, συνάγονται τα εξής:

α. Οι νέοι που συνάπτουν συμβάσεις εργασίας για την απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας δεν πρέπει να έχουν προϋπηρεσία μεγαλύτερη των 24 μηνών στην ειδικότητα που προσλαμβάνονται, όπως αυτή ορίζεται στην οικεία συλλογική σύμβαση εργασίας (ομοιοεπαγγελματική, κλαδική, επιχειρησιακή ή εθνική γενική). π.χ. νεοπροσλαμβανόμενος σε επιχείρηση με την ειδικότητα του «βοηθού λογιστή» δεν πρέπει να έχει προϋπηρεσία, ως βοηθός λογιστή, μεγαλύτερη των 24 μηνών.

β. Η προϋπηρεσία που έχει νεοπροσλαμβανόμενος στην ειδικότητα για την οποία έχει προσληφθεί, προσμετράται ως προϋπηρεσία για τη συμπλήρωση των 24 μηνών, σύμφωνα και με την παρ. β του Κεφ. Β της παρούσας.

γ. Οι αντίστοιχες με τον καταβαλλόμενο μισθό ή ημερομίσθιο ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζόμενου, βάσει της κείμενης νομοθεσίας, αποδίδονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και καλύπτονται πλήρως από τον εργοδότη.

2. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 43 μπορούν να συνάπτονται περισσότερες της μίας συμβάσεις με τον ίδιο ή άλλο εργοδότη στην ίδια ειδικότητα μέχρι τη συμπλήρωση των 24 μηνών. Σημειώνεται όμως, ότι αν ο εργαζόμενος αλλάξει ειδικότητα, ο υπολογισμός του 24μηνου αρχίζει εκ νέου και αυτό μπορεί να λάβει χώρα μόνο στην περίπτωση κατά την οποία ο εργαζόμενος συνάψει νέα σύμβαση απόκτησης εργασιακής εμπειρίας (βλ. Κεφ. Β της παρούσας).

Κατά συνέπεια, αν ο νεοπροσλαμβανόμενος έχει προϋπηρεσία σε άλλη ειδικότητα από αυτήν για την οποία πρόκειται να απασχοληθεί, δεν επηρεάζεται η εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης.

Ε. Υποχρέωση διατήρησης σταθερού αριθμού προσωπικού κατά τους τελευταίους τρεις μήνες, πριν τη σύναψη της σύμβασης και κατά τη διάρκεια της (επιχειρήσεις συνεχούς ή εποχικής λειτουργίας)

α. Οι εργοδότες που συνάπτουν συμβάσεις εργασίας της παραγράφου 1 του άρθρου 43, υποχρεούνται να μην έχουν προβεί κατά τους τελευταίους 3 μήνες πριν από τη σύναψη συμβάσεων απόκτησης εργασιακής εμπειρίας σε μείωση του προσωπικού που απασχολούν. Επίσης, δεν μπορούν να προβούν σε μείωση του προσωπικού που απασχολούν κατά τη διάρκεια ισχύος των συμβάσεων εργασίας της παρ.1.

β. Διευκρινίζεται ότι:

1. Στο προσωπικό το οποίο υποχρεούται η επιχείρηση να διατηρήσει σταθερό περιλαμβάνεται το σύνολο του προσωπικού της επιχείρησης, ανεξάρτητα από τη σύμβαση εργασίας του.

2. Στο προσωπικό το οποίο υποχρεούται η επιχείρηση να διατηρήσει σταθερό δεν περιλαμβάνονται: οι εργαζόμενοι που έχουν αποχωρήσει οικειοθελώς, οι εργαζόμενοι με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου που έχουν λήξει οι συμβάσεις τους, οι συμβάσεις δανεισμού κατά τη λήξη τους, οι συμβάσεις οι οποίες καταγγέλθηκαν εξ αιτίας κατάργησης υφιστάμενης θέσης εργασίας ή κύριου και αποκλειστικού αντικειμένου εργασίας, οι συμβάσεις γενικά που λύονται με υπαιτιότητα του εργαζόμενου καθώς και οι συμβάσεις που λύονται μονομερώς ή με κοινή συναίνεση λόγω συνταξιοδότησης.

3. Αν ο εργοδότης έχει ήδη προσλάβει εργαζόμενους για απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας, σύμφωνα με το άρθρο 43 και οι ανάγκες της επιχείρησης επιβάλλουν να προβεί σε καταγγελία συμβάσεων, τότε για να ικανοποιηθεί η απαίτηση της παρ. 4 για διατήρηση των θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια ισχύος των συμβάσεων εργασίας της παρ.1, πρέπει ή να μετατρέψει ισάριθμες συμβάσεις απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας σε συμβάσεις αορίστου χρόνου αντίστοιχες των καταγγελομένων με πλήρεις αποδοχές, ή αν αυτό δεν είναι δυνατόν, να προσλάβει εντός 30 ημερών ισάριθμους εργαζόμενους με συμβάσεις εργασίας αντίστοιχες εκείνων που έχουν καταγγελθεί (συμβάσεις αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης κλπ.). Αν δηλ. ο εργοδότης καταγγείλει τη σύμβαση μερικής απασχόλησης ενός εργαζόμενου, που προσμετράται στο σταθερό προσωπικό, τότε θα πρέπει αν υπάρχει ήδη εργαζόμενος για απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας μερικής απασχόλησης να μετατρέψει τη σύμβασή του σε σύμβαση αορίστου χρόνου μερικής απασχόλησης με πλήρεις αποδοχές ή αν δεν υπάρχει να προσλάβει άλλον εργαζόμενο με σύμβαση μερικής απασχόλησης. Κατά συνέπεια, όπου δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα «αλληλοκάλυψης», ο εργοδότης υποχρεούται σε νέες προσλήψεις με την κατάρτιση συμβάσεων αορίστου ή ορισμένου χρόνου, πλήρους ή μερικής απασχόλησης. Αν ο εργοδότης είχε προβεί σε μείωση του προσωπικού κατά τη διάρκεια του τριμήνου πριν τη σύναψη συμβάσεων απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας ή έχει προβεί σε μείωση του εποχικού προσωπικού που απασχολεί σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, για να τύχουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 43, πρέπει να αποκαταστήσει τις θέσεις εργασίας.

Στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν τα ανωτέρω, ο εργοδότης δεν μπορεί να συνάψει συμβάσεις βάσει του άρθρου 43 ή αν έχουν καταρτιστεί τέτοιες μετατρέπονται αυτομάτως από την ημέρα σύναψής τους σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου με πλήρεις αποδοχές και ο εργοδότης καθίσταται υπερήμερος.

γ. Το προσωπικό που προσλαμβάνεται σε επιχειρήσεις με τους όρους του άρθρου 43 του ν. 3986/2011 καθώς και οι εργαζόμενοι που είχαν συνάψει συμβάσεις απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας πριν την 1/7/2011, γεγονός το οποίο αποδεικνύεται από τα οριζόμενα στο Κεφ. Β’ της παρούσας, δεν προσμετρούνται στο «σταθερό» προσωπικό της επιχείρησης.

δ. Η διατήρηση των θέσεων του προσωπικού της επιχείρησης αποδεικνύεται από την κατάσταση προσωπικού και τους συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού, ως προς τις επελθούσες μεταβολές, που έχουν κατατεθεί στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας.

ΣΤ. Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας

α. Αρμόδια υπηρεσία για τον έλεγχο της εφαρμογής του άρθρου 43 του ν. 3986/2011 είναι το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας

β. Το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, μέχρι την έναρξη λειτουργίας του Ηλεκτρονικού Συστήματος, πρέπει να τηρεί ειδικό πρωτόκολλο των συμβάσεων του άρθρου 43 και να ενημερώνει σε μηνιαία βάση την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (Διεύθυνση Απασχόλησης), για τον συνολικό αριθμό των συμβάσεων που έχουν υποβληθεί σ’ αυτό.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ