Αθήνα, 30 - 11 -2015
Αρ. Πρωτ.: 411

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Τηλ. επικ.: 210 7767 023

Ερώτηση: 933/09-11-2015

Σε απάντηση της υπ' αριθ. 933/09-11-2015 Ερώτησης που κατέθεσε στη Βουλή των Ελλήνων ο Βουλευτής κ. Δημήτριος Καμμένος, με θέμα: «Σχετικά με την απώλεια 7 δις ευρώ από τη μακροχρόνια καθυστέρηση φορολογικών υποθέσεων στα διοικητικά δικαστήρια», και κατά το μέρος που τα διαλαμβανόμενα εμπίπτουν στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Η επιτάχυνση των ρυθμών της απονομής της Δικαιοσύνης αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο κινούμενο μέσα στο πλαίσιο αυτό, επιχειρεί, με νομοθετικές παρεμβάσεις και άλλες οργανωτικές μεταβολές, την απλούστευση και την επιτάχυνση των διαδικασιών ενώπιον των δικαστηρίων της χώρας. Καίρια και απαραίτητη παράμετρος της εύρυθμης και ταχείας δικαιοσύνης είναι η στελέχωσή της με επαρκή αριθμό δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων. Σας διαβεβαιώνουμε ότι με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες του κράτους και το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τους περιορισμούς στις προσλήψεις, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διεκδικεί συνεχώς την ενίσχυση αυτής της στελέχωσης.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στα διοικητικά δικαστήρια, σας γνωρίζουμε ότι έχει υπογραφεί υπουργική απόφαση για τη σύσταση και συγκρότηση ειδικής νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που θα έχει ως αντικείμενο την επεξεργασία ρυθμίσεων για τη διοικητική δικαιοσύνη. Απεστάλη προς δημοσίευση στο Εθνικό Τυπογραφείο και αναμένεται η έκδοση του σχετικού Φύλλου Εφημερίδος της Κυβέρνησης.

Επίσης, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων εκπονεί Σχέδιο Δράσης για τη Διοικητική Δικαιοσύνη.

Επιπροσθέτως, θέτουμε υπόψη σας τα παρακάτω:

Σύμφωνα με το υπ' αριθ. 3193/20-11-2015 έγγραφο της Γενικής Επιτροπείας της Επικράτειας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, αναγνωρίζεται ότι: με τους νόμους 3900/2010 (Α' 213), 4055/2012 (Α' 51) και 4274/2014 (Α' 147), επιχειρήθηκε, κατά τρόπο συστηματικό, βελτίωση στους χρόνους απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης. Ενδεικτικά:

1. Ενδυναμώθηκε ο καθοδηγητικός ρόλος του Συμβουλίου της Επικρατείας μέσω, κυρίως, της πιλοτικής δίκης.

2. Εισήχθησαν επί μέρους οργανωτικές ρυθμίσεις (διαδικασία εν συμβουλίω, μονομελείς σχηματισμοί, σε ευρύτερες κατηγορίες υποθέσεων).

Σήμερα οι φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις, με αντικείμενο μέχρι 150.000 ευρώ, εκδικάζονται από τα μονομελή Διοικητικά Πρωτοδικεία, πέραν δε του ποσού αυτού, οι εν λόγω διαφορές εκδικάζονται, σε πρώτο και τελευταίο βαθμό από τα Διοικητικά Εφετεία. Εφέσεις κατά των αποφάσεων των μονομελών Διοικητικών Πρωτοδικείων, εκδικάζονται από τα μονομελή Διοικητικά Εφετεία.

3. Δόθηκε η δυνατότητα στο διευθύνοντα Διοικητικό Πρωτοδικείο ή Διοικητικό Εφετείο, δικαστικό λειτουργό, όπου λειτουργούν τουλάχιστον 3 τμήματα, να συνιστά ειδικά τμήματα για διαφορές από φόρους, δασμούς, τέλη, εισφορές και συναφή δικαιώματα του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των Ν.Π.Δ.Δ.

Σήμερα λειτουργούν αμιγώς φορολογικά τμήματα:

Στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών: 9
Στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης: 1
Στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά: 2
Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών: 6
Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης: 3
Στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Λάρισας: 1

4. Αυξήθηκε το κόστος της δίκης.

Εκτιμάται ότι η αύξηση του παραβόλου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους λόγους, ένεκα των οποίων παρατηρήθηκε μείωση στην εισαγωγή νέων ενδίκων βοηθημάτων και μέσων επί φορολογικών διαφορών σε όλους τους βαθμούς.

Εξάλλου, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 127 του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (προστέθηκε με το άρθρο 84 του ν. 4139/2013 Α' 74), οι φορολογικές και τελωνειακές διαφορές το αντικείμενο των οποίων υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ (αρμοδιότητας, δηλαδή, των Διοικητικών Εφετείων) προσδιορίζονται, κατά προτεραιότητα εντός 3 μηνών από την κατάθεση του δικογράφου.

Όσον αφορά τις φορολογικές υποθέσεις μεγάλου αντικειμένου (άνω των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ), σύμφωνα με τα στοιχεία του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, στο οποίο εισάγονται προς εκδίκαση, σε πρώτο και τελευταίο βαθμό, οι πλείστες εξ αυτών, η εκδίκασή τους λαμβάνει χώρα εντός πενταμήνου από την κατάθεση της προσφυγής, η δε απόφαση εκδίδεται εντός εξαμήνου από τη συζήτηση της προσφυγής.

Όσον αφορά τις φορολογικές υποθέσεις με αντικείμενο κατώτερο των εκατόν πενήντα χιλιάδων ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία των Διοικητικών Πρωτοδικείων της Χώρας, αυτές εκδικάζονται, ως επί το πλείστον, εντός τριών ετών από την κατάθεση της προσφυγής.

Επισημαίνονται και τα παρακάτω μεγέθη που αφορούν το σύνολο των υποθέσεων του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών.

Συμπέρασμα: Οι διεκπεραιούμενες, κατ' έτος υποθέσεις, υπερβαίνουν πλέον τον αριθμό των νεοεισαγόμενων υποθέσεων.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, όσον αφορά την απώλεια εσόδων εκ μέρους του Ελληνικού Δημοσίου, λόγω της υπάρξεως εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια, δεν υφίσταται, προς το παρόν, ασφαλής τρόπος υπολογισμού του ύψους αυτών και επομένως, ο προσδιορισμός του στο ποσό των επτά δισεκατομμυρίων ευρώ - όπως αναφέρεται στην ως άνω ερώτηση - παρίσταται παντελώς ατεκμηρίωτος.

Επίσης, στο ως άνω έγγραφο της Γενικής Επιτροπείας της Επικράτειας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, σχετικά με την επιβράδυνση στην απονομή της Διοικητικής Δικαιοσύνης, επισημαίνεται ότι οι αιτίες που δημιούργησαν και επέτειναν το πρόβλημα, όπως έχουν αναλυθεί από δικαστές, οργανισμούς κ.λπ. (βλ. και απόφαση ΣτΕ 11/2011 του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε Ολομέλεια και Συμβούλιο) ανάγονται:

1. Στην αύξηση των διοικητικών διαφορών, η οποία οφείλεται στις ατέλειες της νομοθεσίας, στις συχνές νομοθετικές μεταβολές και υπό την τρέχουσα συγκυρία, στη λήψη πολλών μέτρων για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης, που επιβαρύνουν το δικαστικό σύστημα με πολλές υποθέσεις, και βέβαια στην έλλειψη ενός αποτελεσματικού μηχανισμού αυτοελέγχου των διοικητικών πράξεων, ο οποίος θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ανάχωμα πριν την αθρόα εισαγωγή υποθέσεων στη Δικαιοσύνη.

2. Στην πολυπλοκότητα των διοικητικών διαφορών.

3. Στην ανορθολογική κατανομή των διοικητικών πρωτοδικείων της Χώρας.

4. Στη μείωση του αριθμού των υπηρετούντων δικαστικών υπαλλήλων και τις αυξημένες υπηρεσιακές ανάγκες των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, αλλά και σε σχέση με τον αριθμό των δικαστικών λειτουργών που υπηρετούν σε αυτά.

Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τις ελλείψεις στο ανθρώπινο δυναμικό, σας ενημερώνουμε ότι στο Συμβούλιο της Επικρατείας (σύμφωνα με στοιχεία του Νοεμβρίου του 2015) υπηρετούσαν εκατόν εξήντα εννέα (169) δικαστικοί λειτουργοί από τους εκατόν εβδομήντα (170) που προβλέπονται, ενώ στα τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια κατά την ίδια χρονική περίοδο προβλέπονταν εννιακόσιες τριάντα επτά (937) θέσεις δικαστικών λειτουργών όλων των βαθμών, εκ των οποίων ήταν καλυμμένες οι εννιακόσιες τριάντα (930).

Όσον αφορά την ενίσχυση των διοικητικών δικαστηρίων με δικαστικούς λειτουργούς την παρούσα χρονική στιγμή φοιτά στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών η ΚΑ' Εκπαιδευτική Σειρά οι απόφοιτοι της οποίας αναμένεται να διοριστούν το καλοκαίρι του 2016 καλύπτοντας α) έξι (6) θέσεις δόκιμων εισηγητών στο Συμβούλιο της Επικρατείας β) έξι (6) θέσεις δόκιμων εισηγητών στο Ελεγκτικό Συνέδριο και γ) εννέα (9) θέσεις δόκιμων παρέδρων Πρωτοδικείου στα τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια.

Αναφορικά με τη στελέχωσή τους με υπαλλήλους σας γνωρίζουμε ότι:

Κατόπιν της με αριθμό ΔΙΔΑΔ/Φ.42Α/295/οικ7058/11-3-2015 εγκυκλίου του Υπουργείου Εσωτερικών, στο πλαίσιο προγραμματισμού προσλήψεων, διαβιβάσαμε αίτημα για κάλυψη με διορισμό

• Δέκα (10) δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ Πληροφορικής
• Δέκα (10) δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου ΤΕ Πληροφορικής
• Δεκαεννέα (19) δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ Γραμματέων
• Πέντε (5) δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου ΔΕ Γραμματέων
• Δέκα (10) δικαστικών υπαλλήλων του κλάδου ΥΕ Επιμελητών Δικαστηρίων
στον τομέα υπαλλήλων των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και της Γενικής Επιτροπείας της Επικράτειας στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια.

Επίσης, με τη με αριθμό 600/5-8-2015 απόφαση του 2ου Τμ. Διακοπών του ΑΣΕΠ, που εκδόθηκε σε συμμόρφωση προς τις με αριθμό 1730/2014 και 3871/2014 δικαστικές αποφάσεις του Γ' Τμήματος ΣτΕ διατέθηκαν προς διορισμό, μεταξύ άλλων, και τέσσερις (4) υπάλληλοι κατηγορίας ΔΕ του κλάδου Δακτυλογράφων στα διοικητικά δικαστήρια (Γ' 862). Η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου μας έχει ήδη ζητήσει, με το με αριθμό 71619/8-10-2015 έγγραφο, έκδοση απόφασης κατανομής προκειμένου να προβεί στο διορισμό τους.

Τέλος, σημειώνεται ότι ήδη στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος κινητικότητας των δημοσίων υπαλλήλων (ν. 4172/2013 και ν. 4325/2015), έχει ήδη ολοκληρωθεί η μετάταξη - μεταφορά δεκατριών (13) υπαλλήλων στα διοικητικά δικαστήρια ενώ μέσω του Προγράμματος Κοινωφελούς Χαρακτήρα του Ο.Α.Ε.Δ. ζητήσαμε 8 άτομα για την ενίσχυση ορισμένων διοικητικών δικαστηρίων μετά από σχετικό αίτημα που υπέβαλαν τα τελευταία στην υπηρεσία μας.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΣ
 
Ακριβές αντίγραφο
Η Αναπλ. Προϊσταμένη Τμήματος
Χ. Παπαδημητρίου