Θέμα: «Θεώρηση βιβλίων και στοιχείων – Εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 1 του άρθρου 63 του ν. 2084/1992»

Με αφορμή ερωτήματα που μας υποβλήθηκαν σχετικά με το θέμα και λαμβάνοντας υπόψη τις 1/2003 και 56/2003 εγκυκλίους του Ο.Γ.Α. και του Ι.Κ.Α. αντίστοιχα, καθώς και τις Φ.7/οικ994/3.10.2002, Φ.80000/οικ11556/479/19.5.2003, και Φ.80000/5608/222/16.3.2004 εγκυκλίους και τα Φ.10035/1373/25.2.2003, Φ.10035/26455/1134/21.11.2003, Φ.10035/10764/481/15.6.2005, Φ.10042/17923/ 795/23-10-2006 και Φ.10035/οικ.1047/22/15-1-2007 έγγραφα του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα, όσον αφορά τον ασφαλιστικό φορέα ορισμένων επιτηδευματιών και την προσκόμιση ασφαλιστικής ενημερότητας του οικείου ασφαλιστικού φορέα κατά τη θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων τους του Κ.Β.Σ.:

Α. ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ:

I. Απασχολούμενων με σύμβαση μίσθωσης έργου σε φορείς του Δημόσιου Τομέα, σε Ο.Τ.Α. και σε ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς του ν. 1514/1985.
Τα πρόσωπα αυτά, εφόσον απασχολούνται σε δράσεις των πιο πάνω φορέων οι οποίες χρηματοδοτούνται ή συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς, από 13.9.2002 υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. (πρώην Τ.Ε.Β.Ε.).
Στην περίπτωση που τα εν λόγω πρόσωπα είχαν ασφαλιστεί μέχρι τις 12.9.2002 για τη συγκεκριμένη απασχόληση στο Ι.Κ.Α., είχαν τη δυνατότητα με την υποβολή σχετικής αίτησης μέχρι 8.9.2003 να επιλέξουν την ασφάλισή τους είτε στο Ι.Κ.Α. είτε στον Ο.Α.Ε.Ε. (πρώην Τ.Ε.Β.Ε.).

II. Απασχολούμενων στην αγροτική οικονομία και ενταχθέντων σε επενδυτικά προγράμματα στα πλαίσια Κανονισμών της Ε.Ε.
Τα πρόσωπα αυτά, που έχουν ενταχθεί στα επενδυτικά προγράμματα για την αγροτική ανάπτυξη στα πλαίσια Κανονισμών της Ε.Ε. και χρηματοδοτούνται για το σκοπό αυτό, εξαιρούνται από την υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. και ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον ΟΓΑ, για όσο χρόνο διαρκεί η υποχρεωτική παραμονή τους στο πρόγραμμα. Μετά τη λήξη της παραμονής τους στο πρόγραμμα επανεξετάζεται η ασφαλιστική τους περίπτωση.

ΙΙΙ. Μελών Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.).
Τα πρόσωπα αυτά, εφόσον ασφαλίζονται ή λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα ή το Δημόσιο, απαλλάσσονται από τη δημοσίευση του ν. 2716/1999 (17.5.1999) μέχρι τις 31/12/2008 από την υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε.

ΙV. Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων.
α) Οι επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι που ασκούν επαγγελματική ή βιοτεχνική δραστηριότητα: i) σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των χιλίων (1.000) κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του έτους 2001 στους νομούς Αττικής, Αχαΐας, Βοιωτίας, Ευβοίας, Θεσσαλονίκης και Κορινθίας ή ii) σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων στους λοιπούς νομούς υπάγονται από 1.1.2003 στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., εφόσον ο μέσος όρος των εισοδημάτων τους των τριών τελευταίων ετών από τη δραστηριότητα αυτή, όπως προκύπτει από τα οικεία εκκαθαριστικά της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., υπερβαίνει το 500πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, διαφορετικά υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α.
Εάν τα πιο πάνω πρόσωπα ασκούν παράλληλα και αγροτική δραστηριότητα, υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., εφόσον το πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον των εισοδημάτων τους των τριών τελευταίων ετών από αγροτική, επαγγελματική, βιοτεχνική και εμπορική δραστηριότητα προέρχεται από επαγγελματική ή βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα, διαφορετικά υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α.
Tα πρόσωπα της παρούσας περίπτωσης τα οποία συμπλήρωσαν τριετία από την έναρξη του επαγγέλματος μετά την 1.1.2003 ή έκαναν έναρξη επαγγέλματος μετά από την ημερομηνία αυτή δύνανται για τα τρία πρώτα έτη άσκησης του επαγγέλματός τους να ασφαλιστούν προαιρετικά στον Ο.Α.Ε.Ε., διαφορετικά ασφαλίζονται υποχρεωτικά στον Ο.Γ.Α. Για τα επόμενα πέρα των τριών πρώτων ετών έτη και προκειμένου για την υποχρεωτική ή μη υπαγωγή τους στη ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματά τους των τριών πρώτων ετών από την έναρξη του επαγγέλματος, όπως προκύπτουν από τα οικεία εκκαθαριστικά της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.
β) Οι επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι μόνιμοι κάτοικοι νησιών με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων υπάγονται από 1.1.2007 στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., με βάση το εισοδηματικό κριτήριο που αναφέρεται στην προηγούμενη περίπτωση α’. Στην περίπτωση που δεν πληρούται το εισοδηματικό κριτήριο για την υποχρεωτική ασφάλισή τους στον Ο.Α.Ε.Ε., υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α., δύνανται δε, εφόσον το επιθυμούν, με σχετική αίτησή τους να υπαχθούν προαιρετικά στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε.
γ) Οι επαγγελματίες, βιοτέχνες και έμποροι οι οποίοι κατά την 1.1.2003 ήσαν εξήντα (60) ετών και ασφαλισμένοι στον Ο.Γ.Α. μπορούσαν με αίτησή τους, η οποία έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31.12.2003, να εξαιρεθούν από την ασφάλιση στον Ο.Α.Ε.Ε. και να συνεχίσουν την ασφάλισή τους στον Ο.Γ.Α.
δ) Οι έμποροι με άσκηση επαγγέλματος σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, οι οποίοι είχαν ασφαλιστεί στον Ο.Γ.Α. και είχαν καταβάλει ή κατέβαλαν τις ασφαλιστικές εισφορές τους μέχρι 13.9.2002, θεωρείται ότι καλώς ασφαλίστηκαν στον Ο.Γ.Α.
ε) Τα μέλη των ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων εταιριών που εδρεύουν: i) σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των χιλίων (1.000) κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του έτους 2001 στους νομούς Αττικής, Αχαΐας, Βοιωτίας, Ευβοίας, Θεσσαλονίκης και Κορινθίας ή ii) σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων στους λοιπούς νομούς και των οποίων ο σκοπός συνιστά επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα, υπάγονται από 1.1.2003 στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., εφόσον ο μέσος όρος των εισοδημάτων τους των τριών τελευταίων ετών από τη συμμετοχή τους στις εταιρίες αυτές, όπως τα εισοδήματα αυτά προκύπτουν από τα οικεία εκκαθαριστικά της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., υπολογιζόμενα στο διπλάσιο, υπερβαίνει το 500πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, διαφορετικά υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α.
Αντίθετα τα μέλη των εταιριών περιορισμένης ευθύνης, καθώς και τα μέλη του Δ.Σ. των ανώνυμων εταιριών των παραπάνω περιοχών που είναι και μέτοχοι με ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον 3%, στην περίπτωση που ο σκοπός των εταιριών συνιστά επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα, υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. αδιάφορα του εισοδηματικού κριτηρίου, ενώ αν ο σκοπός των εταιριών συνιστά αγροτική δραστηριότητα, υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α.
στ) Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η εξέταση της υπαγωγής ή μη των προαναφερόμενων προσώπων στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. γίνεται από αυτό τον ασφαλιστικό φορέα, στον οποίο πρέπει να απευθύνονται αρχικά οι ενδιαφερόμενοι. Αν δεν υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., ο ασφαλιστικός αυτός φορέας τους χορηγεί απαλλακτική βεβαίωση, την οποία πρέπει να προσκομίζουν στον αρμόδιο Ανταποκριτή Ο.Γ.Α., προκειμένου να γίνει η ασφάλισή τους στον Ο.Γ.Α.

V. Ιδιοκτητών ενοικιαζόμενων δωματίων
α) Οι ιδιοκτήτες έως και δέκα ενοικιαζόμενων δωματίων σε ολόκληρη την επικράτεια εξαιρούνται από 1/1/2007 της ασφάλισης του Ο.Α.Ε.Ε. και υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α., εφόσον δεν ασφαλίζονται ή δεν λαμβάνουν σύνταξη από οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα, συμπεριλαμβανομένου και του Δημοσίου. Τα πρόσωπα αυτά, εάν εργάζονται, απασχολούνται ή παίρνουν σύνταξη από οποιοδήποτε Ασφαλιστικό Οργανισμό Κύριας Ασφάλισης ή το Δημόσιο, δεν ασφαλίζονται σε κανέναν από τους δύο Ασφαλιστικούς Οργανισμούς (Ο.Α.Ε.Ε., Ο.Γ.Α.).
β) Οι ιδιοκτήτες πάνω από δέκα (10) ενοικιαζόμενων δωματίων σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των χιλίων (1.000) κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του έτους 2001 στους νομούς Αττικής, Αχαΐας, Βοιωτίας, Ευβοίας, Θεσσαλονίκης και Κορινθίας, καθώς και σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων στους λοιπούς νομούς υπάγονται από 1/1/2007 στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε., εφόσον ο μέσος όρος των εισοδημάτων τους των τριών τελευταίων ετών από τη δραστηριότητα αυτή, όπως προκύπτει από τα οικεία εκκαθαριστικά της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., υπερβαίνει το 500πλάσιο του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, διαφορετικά υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α. Και σ’ αυτή την περίπτωση η υπαγωγή των εν λόγω προσώπων στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α., εφόσον συντρέχουν οι αναγκαίες προϋποθέσεις, γίνεται με τον τρόπο που αναφέρεται στην περίπτωση στ’ της παραγράφου IV του Κεφαλαίου Α’ της παρούσας. Δηλαδή με τη χορήγηση απαλλακτικής βεβαίωσης του Ο.Α.Ε.Ε. και την προσκόμισή της, προκειμένου να ασφαλιστούν στον Ο.Γ.Α., στον αρμόδιο Ανταποκριτή Ο.Γ.Α.
γ) Οι ιδιοκτήτες πάνω από δέκα (10) ενοικιαζόμενων δωματίων σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς άνω των χιλίων (1.000) κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του έτους 2001 στους νομούς Αττικής, Αχαΐας, Βοιωτίας, Ευβοίας, Θεσσαλονίκης και Κορινθίας, καθώς και σε πόλεις, χωριά ή οικισμούς άνω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων στους λοιπούς νομούς υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε.
δ) Σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων δωματίων που υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α. μπορούν, εάν το θελήσουν, να υπαχθούν προαιρετικά στην ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. με δικαίωμα διακοπής της προαιρετικής ασφάλισής τους οποτεδήποτε.

VI. Κυβερνητών Επαγγελματικών πλοίων αναψυχής (skippers)
Τα πρόσωπα αυτά, τα οποία δεν απαιτείται να έχουν την ιδιότητα του ναυτικού και ως εκ τούτου δεν υπάγονται στην ασφάλιση του Ν.Α.Τ., από 12.2.2004 υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. (πρώην Τ.Ε.Β.Ε.).

Β. ΠΡΟΣΚΟΜΙΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΟΙΚΕΙΟΥ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΕΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 63 του ν. 2084/1992 ορίζεται ότι οι αρμόδιες Δ.Ο.Υ. δεν θεωρούν φορολογικά βιβλία ή στοιχεία επιχειρήσεων ή επιτηδευματιών, αν η σχετική αίτηση των ενδιαφερομένων δεν συνοδεύεται από βεβαίωση του οικείου φορέα κοινωνικής ασφάλισης περί καταβολής ή διακανονισμού των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών προς αυτούς. Οι εν λόγω βεβαιώσεις έχουν ετήσια ισχύ.

2. Με βάση τις παραπάνω διατάξεις συνάγεται ότι οι επιτηδευματίες οι οποίοι σύμφωνα με τα προαναφερόμενα υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. κατά τη θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων τους του Κ.Β.Σ. απαιτείται να προσκομίζουν στις Δ.Ο.Υ. ασφαλιστική ενημερότητα αυτού του ασφαλιστικού φορέα, ενώ οι λοιποί επιτηδευματίες οι οποίοι υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Γ.Α., εφόσον έχουν ήδη ασφαλιστεί σ’ αυτόν, απαιτείται να προσκομίζουν μόνο ασφαλιστική ενημερότητα του Ο.Γ.Α. ή εφόσον δεν έχουν ασφαλιστεί, φωτοαντίγραφο της αίτησης που υπέβαλαν για την ασφάλισή τους στον ΟΓΑ επικυρωμένο από τον ανταποκριτή του Ο.Γ.Α. Στην περίπτωση δε που δεν υπάγονται στην υποχρεωτική ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε. λόγω εισοδηματικού κριτηρίου, απαιτείται να προσκομίζουν ασφαλιστική ενημερότητα του Ο.Γ.Α. ή φωτοαντίγραφο της αίτησης που υπέβαλαν για την ασφάλισή τους στον Ο.Γ.Α. επικυρωμένο από τον ανταποκριτή του Ο.Γ.Α., καθώς και την απαλλακτική βεβαίωση του Ο.Α.Ε.Ε.

3. Σημειώνεται ότι κατά τη θεώρηση φορτωτικών που προορίζονται για συγκεκριμένα από τα φορτηγά τρίτων που εκμεταλλεύεται Ι.Μ.Ε./Ε.Π.Ε. προσκομίζεται στη Δ.Ο.Υ. ασφαλιστική ενημερότητα του οικείου ασφαλιστικού φορέα μόνο των μελών αυτής στα οποία ανήκουν τα συγκεκριμένα φορτηγά και όχι όλων των μελών της Ι.Μ.Ε./Ε.Π.Ε.
Επίσης σημειώνεται ότι κατά τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων κλινικών, διαγνωστικών κέντρων, εταιρειών κ.λ.π. που απασχολούν υγειονομικούς (γιατρούς, φαρμακοποιούς, οδοντίατρους και κτηνίατρους), θα πρέπει να προσκομίζεται στη Δ.Ο.Υ. ασφαλιστική ενημερότητα του Τ.Σ.Α.Υ., επ’ ονόματι των κλινικών, διαγνωστικών κέντρων, εταιρειών κ.λ.π. και όχι επ’ ονόματι των υγειονομικών τους οποίους απασχολούν (μελών τους ή μη).
Τέλος τονίζεται ότι κατά τη θεώρηση βιβλίων και στοιχείων Α.Ε. με επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική δραστηριότητα θα πρέπει να προσκομίζεται στη Δ.Ο.Υ. ασφαλιστική ενημερότητα του Ο.Α.Ε.Ε. των μελών των Διοικητικών Συμβουλίων που μετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο αυτών με ποσοστό τουλάχιστον τρία τοις εκατό (3%).