Θέμα: Έλεγχος υποβολής δηλώσεων φόρου εισοδήματος κατά τη θεώρηση φορολογικών στοιχείων κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου 36 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992)

Αναφορικά με το αντικείμενο του θέματος θέτουμε υπόψη σας τα ακόλουθα:

Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 32 του ν. 3522/2006 (ΦΕΚ 276/Α’) καταργήθηκε η περίπτωση ι’ της παραγράφου 2 του άρθρου 36 του π.δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.), σύμφωνα με την οποία ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. είχε δικαίωμα να αρνηθεί τη θεώρηση των βιβλίων και στοιχείων στον επιτηδευματία εκείνο που δεν είχε εκπληρώσει τις φορολογικές του υποχρεώσεις εφόσον ο υπόχρεος δεν παρείχε ασφάλεια. Λόγω της κατάργησης της ανωτέρω διάταξης, κατ’ εφαρμογήν της οποίας γινόταν έλεγχος υποβολής των δηλώσεων φόρου εισοδήματος, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 32 του ν. 3522/2006 αντικαταστάθηκε η περίπτωση β’ της παραγράφου 8 του άρθρου 36 του Κ.Β.Σ. και πλέον από 22.12.2006 (έναρξη ισχύος των νέων διατάξεων) αποτελεί ρητά κώλυμα θεώρησης στοιχείων η μη υποβολή των δηλώσεων φόρου εισοδήματος. Ειδικότερα, με τις εν λόγω διατάξεις της περίπτωσης β’ της παραγράφου 8 του άρθρου 36, όπως τέθηκαν και ισχύουν ορίζεται ότι: «Ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. δε θεωρεί φορολογικά στοιχεία σε υπόχρεο ο οποίος: α) ….β) δεν έχει υποβάλει στη δημόσια οικονομική υπηρεσία δηλώσεις απόδοσης οποιουδήποτε παρακρατούμενου ή επιρριπτόμενου φόρου, τέλους, εισφοράς από οποιαδήποτε αιτία, καθώς και δηλώσεις εισοδήματος.»

Ενόψει των ανωτέρω, για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες και διευκρινίσεις:

Ι. Έλεγχος κατά την προσκόμιση φορολογικών στοιχείων για θεώρηση                    

Α. Έλεγχος των δηλώσεων φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων
Κατά την πρώτη θεώρηση στοιχείων μετά τις 22.12.2006 ο έλεγχος της υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος θα γίνεται για τα οικονομικά έτη 2005 και εφεξής πλην του τρέχοντος έτους θεώρησης. Κατά τη δεύτερη και κάθε επόμενη θεώρηση θα γίνεται έλεγχος των ετών που έχουν μεσολαβήσει από την προηγούμενη θεώρηση, συμπεριλαμβανομένου του οικονομικού έτους που είχε παραληφθεί. Σε περίπτωση που γίνεται δεύτερη θεώρηση εντός τους ίδιου έτους δεν γίνεται έλεγχος υποβολής δηλώσεων εισοδήματος.

Ο ανωτέρω έλεγχος πραγματοποιείται μέσω του συστήματος TAXIS. Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο η εικόνα του φορολογούμενου δεν εμφανίζεται στο σύστημα, τότε ζητείται είτε σχετική βεβαίωση επί του σημειώματος θεώρησης από το Τμήμα Εισοδήματος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., είτε επίδειξη αντιγράφων των υποβληθεισών δηλώσεων, ή αποδεικτικών υποβολής μέσω διαδικτύου.

Παράδειγμα 1
Προκειμένου να θεωρηθούν φορολογικά στοιχεία επιτηδευματία στις 16.5.2007, θα ελεγχθεί (μεταξύ άλλων) αν έχουν υποβληθεί δηλώσεις φόρου εισοδήματος των οικονομικών ετών 2005 και 2006. Σε περίπτωση που ο ίδιος επιτηδευματίας προσέλθει στις 20.11.2007 δεν θα γίνει νέος έλεγχος υποβολής δηλώσεων φόρου εισοδήματος. Στην επόμενη θεώρηση που τυχόν πραγματοποιηθεί έστω στις 10.1.2010 θα ελεγθούν τα οικονομικά έτη 2007, 2008 και 2009.

Παράδειγμα 2:
Προκειμένου να θεωρηθούν φορολογικά στοιχεία ομόρρυθμης εταιρίας, της οποίας η χρήση λήγει στις 31.12., στις 20.3.2007 θα ελεγχθεί, μεταξύ άλλων, αν έχουν υποβληθεί δηλώσεις φόρου εισοδήματος των οικονομικών ετών 2005 και 2006. Σε περίπτωση που η ίδια εταιρία προσέλθει στις 20.5.2007 δεν θα γίνει νέος έλεγχος υποβολής δηλώσεων φόρου εισοδήματος. Στην επόμενη θεώρηση που τυχόν πραγματοποιηθεί στις 10.9.2010 θα ελεγχθεί η υποβολή της δήλωσης φόρου εισοδήματος των οικονομικών ετών 2007, 2008 και 2009.

Παράδειγμα 3:
Προκειμένου να θεωρηθούν φορολογικά στοιχεία ανώνυμης εταιρίας, της οποίας η χρήση λήγει στις 30.6., στις 20.11.2007 θα ελεγχθεί, μεταξύ άλλων, αν έχουν υποβληθεί δηλώσεις εισοδήματος των οικονομικών ετών 2005 και 2006. Σε περίπτωση που ο ίδιος επιτηδευματίας προσέλθει στις 28.12.2007 δεν θα γίνει νέος έλεγχος υποβολής δηλώσεων. Στην επόμενη θεώρηση που τυχόν πραγματοποιηθεί στις 10.9.2008 θα ελεγχθεί και η υποβολή της δήλωσης του οικονομικού έτους 2007.

Β. Περιπτώσεις εγγάμων γυναικών- επιτηδευματιών
Στις περιπτώσεις που προσέρχονται για θεώρηση στοιχείων γυναίκες επιτηδευματίες που είναι έγγαμες και έχουν υποβάλει κοινή δήλωση με το σύζυγό τους, είναι ενδεχόμενο να μην εμφανίζεται στο σύστημα η υποβολή των δηλώσεων αυτών, γιατί δεν υπάρχει η συζυγική σχέση στο αρχείο του Μητρώου. Στην περίπτωση αυτή, κατά την πρώτη μετά τις 22.12.2006 θεώρηση, η επιτηδευματίας έγγαμος γυναίκα θα πρέπει να προσέρχεται στο τμήμα του Μητρώου για τη σχετική ενημέρωση. Εφόσον η ενημέρωση αυτή δεν είναι εφικτή τότε ζητείται είτε σχετική βεβαίωση επί του σημειώματος θεώρησης από το τμήμα εισοδήματος της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., είτε επίδειξη των αντιγράφων των υποβληθεισών δηλώσεων, ή αποδεικτικών υποβολής μέσω διαδικτύου, με σχετική επισήμανση επί του σημειώματος θεώρησης. Σε περίπτωση που κατά τα ανωτέρω πραγματοποιηθεί θεώρηση στοιχείων χωρίς να έχει προσκομισθεί η ληξιαρχική πράξη γάμου, αυτή πρέπει να προσκομισθεί το συντομότερο δυνατόν και πάντως πριν την επόμενη θεώρηση στοιχείων, η οποία (επόμενη θεώρηση) δεν θα πραγματοποιείται εφόσον δεν έχει τηρηθεί η προϋπόθεση αυτή.

ΙΙ. Έλεγχος κατά την υποβολή της κατάστασης αθεώρητων στοιχείων με βάση τις διατάξεις της ΑΥΟΟ ΠΟΛ 1083/2003

Ο ίδιος ως άνω έλεγχος πραγματοποιείται και στην περίπτωση υποβολής δήλωσης-κατάστασης αθεώρητων φορολογικών στοιχείων, σύμφωνα με τις διατάξεις της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ 1083/2003.
Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω έχουν ανάλογη εφαρμογή και επί του αυτοελέγχου που πραγματοποιεί στο τέλος του πέμπτου μήνα κάθε διαχειριστικού έτους ο επιτηδευματίας που εκδίδει αθεώρητα στοιχεία δυνάμει της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ 1083/2003, δηλαδή ο επιτηδευματίας οφείλει να ελέγξει για την αποφυγή κυρώσεων, μεταξύ άλλων, ότι έχει υποβάλει δηλώσεις φόρου εισοδήματος μέχρι και το προηγούμενο οικονομικό έτος.

ΙΙΙ. Υποβολή κατάστασης σημαινόμενων με μηχανισμό ΕΑΦΔΣΣ του ν. 1809/1988 μηχανογραφικών στοιχείων με βάση τις διατάξεις την Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ 1082/2003

Όπως είναι γνωστό, κατά την υποβολή της δηλώσης-κατάστασης περί της έκδοσης μηχανογραφικών στοιχείων με σήμανση από φορολογικό μηχανισμό ΕΑΦΔΣΣ του ν. 1809/1988, σύμφωνα με τις διατάξεις της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ 1082/2003, οι διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 36 του Κ.Β.Σ. δεν εφαρμόζονται και συνεπώς δεν γίνεται έλεγχος χρεών και υποβολής δηλώσεων του άρθρου 36 παρ. 8 του Κ.Β.Σ.
Σημειώνεται, ωστόσο, ότι στο πλαίσιο του αυτοελέγχου που πραγματοποιεί στο τέλος του πέμπτου μήνα κάθε διαχειριστικού έτους ο επιτηδευματίας που εκδίδει μηχανογραφικά στοιχεία με σήμανση μηχανισμού ΕΑΦΔΣΣ του ν. 1809/1988 δυνάμει της Α.Υ.Ο.Ο. ΠΟΛ 1082/2003, έχουν εφαρμογή τα ανωτέρω σχετικά με τον έλεγχο και της υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, δηλαδή και σε αυτή την περίπτωση ο επιτηδευματίας οφείλει να ελέγξει για την αποφυγή κυρώσεων, μεταξύ άλλων, ότι έχει υποβάλει δηλώσεις φόρου εισοδήματος μέχρι και το προηγούμενο οικονομικό έτος.

ΙV. Έλέγχος κατά την προσκόμιση φορολογικών βιβλίων για θεώρηση

Κατά τη θεώρηση βιβλίων στη Δ.Ο.Υ. δεν απαιτείται να γίνεται έλεγχος υποβολής ή μη δηλώσεων παρακρατούμενων φόρων και δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, καθώς και έλεγχος της εξόφλησης ή μη φορολογικών χρεών.
Σημειώνεται όμως ότι απαιτείται να γίνεται ο έλεγχος που προβλέπεται για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία και τα επιμελητήρια.