ΘΕΜΑ: Σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 41 του νόμου 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» - Αναγνώριση χρόνων ειδικών κατηγοριών ασφαλισμένων του Ο.Α.Ε.Ε.

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 170/τ.Α/05.08.2011 δημοσιεύτηκε ο νόμος 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» στον οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις του άρθρου 41 «Αναγνώριση χρόνων ειδικών κατηγοριών», οι οποίες αφορούν στον Ο.Α.Ε.Ε. και τους ασφαλισμένους του.  
Συγκεκριμένα:   
1. Με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 6 του άρθρου αυτού επαναφέρεται το δικαίωμα των ασφαλισμένων του Ο.Α.Ε.Ε. να αναγνωρίσουν, με εξαγορά, ως συντάξιμο το χρόνο της αποδεδειγμένης άσκησης του επαγγέλματός τους οποτεδήποτε πριν την εγγραφή τους στα μητρώα των πρώην Ταμείων τους (Τ.Α.Ε., Τ.Ε.Β.Ε., Τ.Σ.Α.).
   Παρόλο που οι διατάξεις αυτές είναι σαφείς, σας επισημαίνουμε τα παρακάτω:
   Δεν δικαιούνται να αναγνωρίσουν το χρόνο αυτό οι ασφαλισμένοι του Ο.Α.Ε.Ε. οι οποίοι κατά το χρόνο άσκησης του επαγγέλματός τους χωρίς την εγγραφή στον οικείο φορέα και την καταβολή των ανάλογων εισφορών, είχαν ασφαλιστεί σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης (της ημεδαπής ή της αλλοδαπής) ή το Δημόσιο σύμφωνα με οποιεσδήποτε άλλες καταστατικές ή γενικές διατάξεις ή αποφάσεις Διοικητικών Συμβουλίων ασφαλιστικών οργανισμών, εφόσον ο χρόνος αυτός δεν αφορούσε υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση, καθώς και όσοι με αίτησή τους είχαν εξαιρεθεί νόμιμα από την ασφάλιση του Ο.Α.Ε.Ε..
   
Παράδειγμα 1: Ασφαλισμένος του πρώην Τ.Α.Ε. ο οποίος αποδεδειγμένα ασκούσε το επάγγελμά του από το 1983 μέχρι το 1988, χωρίς να έχει εγγραφεί στο πρώην Τ.Α.Ε.. Κατά την περίοδο αυτή είχε ασφαλιστεί και στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ.. Ο ασφαλισμένος αυτός δεν έχει δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου αυτού. Εάν ο ίδιος είχε ασφάλιση κατά περιόδους π.χ. στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. (μερική ή πλήρη ασφάλιση) το δικαίωμά του για την αναγνώριση του χρόνου προεγγραφής θα περιοριστεί μόνο στο χρόνο, όχι μικρότερο του μήνα, κατά τον οποίο δεν είχε άλλη παράλληλη κύρια ασφάλιση.
Παράδειγμα 2: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. προερχόμενος από το Τ.Ε.Β.Ε.. ασκούσε το επάγγελμά του από το 1989 έως το 1995 χωρίς να έχει εγγραφεί στα μητρώα του Ταμείου του. Ο ασφαλισμένος αυτός είχε ζητήσει και λάβει νόμιμα βεβαίωση εξαίρεσης από την ασφάλιση του πρώην Τ.Ε.Β.Ε.. Στην περίπτωση αυτή δεν δικαιούται να αναγνωρίσει το χρόνο αυτό. Εξυπακούεται ότι αν υπάρχει χρονικό διάστημα για το οποίο ούτε είχε εξαίρεση ούτε ασφαλιζόταν στο πρώην Τ.Ε.Β.Ε. ή άλλο φορέα κύριας ασφάλισης (της ημεδαπής ή της αλλοδαπής) ή το Δημόσιο, έχει το δικαίωμα να αναγνωρίσει το συγκεκριμένο διάστημα.
   
2. Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στο θέμα της ισχύος των διατάξεων αυτών και στους ασφαλισμένους που έχουν αυτό το δικαίωμα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις η έναρξη ισχύος τους ανατρέχει στην 01.01.2011 και αφορά μόνο στους ασφαλισμένους οι προϋποθέσεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος των οποίων επηρεάστηκαν από τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, οι οποίες έχουν έναρξη ισχύος την 01.01.2011.
   
Παράδειγμα 1: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που κατά την 31.12.2010 είχε συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του και 35 έτη ασφάλισης δεν έχει δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου προεγγραφής, δεδομένου ότι έχει ήδη θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν την 01.01.2011 και κατά συνέπεια δεν έχει δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου ούτε για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξής του.  
Παράδειγμα 2: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του και 15 έτη ασφάλισης είτε μέχρι την 31.12.2010 είτε μετά την 01.01.2011, δεν έχει δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου προεγγραφής δεδομένου ότι δεν έχει επηρεαστεί από τις αλλαγές των συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων που προβλέπει το άρθρο 10 του ν. 3863/2010. Εξυπακούεται ότι ο εν λόγω ασφαλισμένος δεν έχει δικαίωμα αναγνώρισης του χρόνου αυτού ούτε για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξής του. 
Παράδειγμα 3: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που το 2011 έχει συμπληρώσει το 59ο έτος της ηλικίας του και 32 έτη ασφάλισης. Ο ασφαλισμένος αυτός έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει μέχρι 4 έτη χρόνου προεγγραφής εντός του 2011 ώστε να συμπληρώσει τα 36 έτη ασφάλισης που απαιτούνται για το έτος αυτό και με τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας του να συνταξιοδοτηθεί. Για τον ασφαλισμένο αυτό ο χρόνος αναγνώρισης υπολογίζεται τόσο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση του ποσού της σύνταξης.   
Παράδειγμα 4: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που το 2011 έχει συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του και 36 έτη πραγματικής ασφάλισης μπορεί άμεσα να συνταξιοδοτηθεί. Ο ασφαλισμένος αυτός έχει το δικαίωμα της αναγνώρισης 4 χρόνων προεγγραφής προκειμένου να προσαυξηθεί η σύνταξή του.
   
3. Στο σημείο αυτό κρίνεται απαραίτητο να τονίσουμε τους περιορισμούς που τίθενται με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου αυτού σύμφωνα με τις οποίες τα έτη του χρόνου προεγγραφής που αναγνωρίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού συμψηφίζονται με οποιοδήποτε άλλο χρόνο έχει τυχόν αναγνωριστεί ή πρόκειται να αναγνωριστεί σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης (της ημεδαπής ή της αλλοδαπής) ή το Δημόσιο, σύμφωνα με οποιεσδήποτε άλλες καταστατικές ή γενικές διατάξεις ή αποφάσεις Διοικητικών Συμβουλίων ασφαλιστικών οργανισμών εφόσον ο χρόνος αυτός δεν αφορούσε υποχρεωτική υπαγωγή στην ασφάλιση και έχει αναγνωριστεί μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου.
Ο χρόνος αυτός δεν μπορεί να ξεπερνά σύμφωνα με τη ρητή διατύπωση της διάταξης τα 4 χρόνια για το έτος 2011, τα 5 χρόνια για το έτος 2012, τα 6 χρόνια για το έτος 2013 και τα 7 χρόνια για το έτος 2014 και εφεξής.
Επισημαίνεται ότι η αίτηση αναγνώρισης και για τα 7 έτη μπορεί να υποβληθεί οποιαδήποτε χρονική στιγμή, από το 2011 έως το 2014, αρκεί ο ασφαλισμένος να συνταξιοδοτηθεί μετά το 2014.
Παράδειγμα 1: Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που έχει χρόνο προεγγραφής στο πρώην Ταμείο του 8 έτη από 1976 έως το 1983 και θα συνταξιοδοτηθεί μετά το 2014. Ο ασφαλισμένος αυτός έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει χρόνο προεγγραφής έως 5 χρόνια, συνολικά δε πλασματικό χρόνο έως 7 χρόνια μέχρι το 2014. Εάν έχει αναγνωρίσει κατά το παρελθόν δύο χρόνια της στρατιωτικής του υπηρεσίας, έχει δικαίωμα να αναγνωρίσει συνολικά 5 έτη, από τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει είτε όλα τα 5 έτη χρόνου προεγγραφής είτε οποιοδήποτε πλασματικό χρόνο που προβλέπεται από τα άρθρα 39 και 40 του ίδιου νόμου. Τα έτη αυτά μπορεί να τα αναγνωρίσει οποτεδήποτε αρκεί να συνταξιοδοτηθεί μετά το 2014.
   
4. Εφιστούμε την προσοχή στην εφαρμογή του τέταρτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού. Η εξόφληση του ποσού της εξαγοράς του ανωτέρω χρόνου προεγγραφής θα πρέπει να έχει συντελεστεί κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης και δεν εφαρμόζονται στην περίπτωση αυτή οι διατάξεις του άρθρου 43 «Έναρξη καταβολής σύνταξης σε οφειλέτη».
     
5. Το θέμα της απόδειξης της πραγματικής άσκησης του επαγγέλματος για το χρονικό διάστημα του οποίου ζητείται η αναγνώριση θα ρυθμιστεί με Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, ύστερα από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ο.Α.Ε.Ε., η οποία έχει ζητηθεί ήδη με το Φ10035/οικ.18733/717/08.08.2011 έγγραφό μας.
   
6. Τέλος, για τους χρόνους αναγνώρισης των άρθρων 39 και 40 ισχύει η Εγκύκλιος του Υπουργείου Φ80000/οικ.9240/597/11.8.2011, την οποία μπορείτε να αναζητήσετε στον ιστότοπο της Διαύγειας diavgeia.gov.gr, με Αριθμό Διαδικτυακής Ανάρτησης (Α.Δ.Α.) 4ΑΜΩΛ-Ψ5Β.

Ο Υπουργός 
Γεώργιος Κουτρουμάνης