Διευκρινίσεις

Δύο νέες εγκύκλιοι, η ΠΟΛ 1049/11-02-2015 και η ΠΟΛ 1050/18-02-2015, δόθηκαν στη δημοσιότητα σχετικά με τη ρύθμιση ζητημάτων που αφορούν το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).

Πιο συγκεκριμένα, με την ΠΟΛ 1049/2015 ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο του νέου απλοποιημένου εντύπου περιοδικής δήλωσης ΦΠΑ, το οποίο είχε εξαγγελθεί από τη ΓΓΔΕ ήδη από το 2014. Η ΠΟΛ 1050/2015 διευκρινίζει τις διαδικασίες ένταξης στα ειδικά καθεστώτα των άρθρων 47Β και 47Γ του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), αναφορικά με τη φορολόγηση των τηλεπικοινωνιακών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών.  

Νέο έντυπο ΦΠΑ

Η ΠΟΛ 1049/2015 επί της ουσίας τροποποίησε τις διατάξεις της ΠΟΛ 1198/2014, με την κατάργηση της ετήσιας φορολογικής περιόδου (κωδικός 006) και την προσθήκη του νέου κωδικού 312 (κύκλος εργασιών ΦΠΑ).

Αναφορικά με τα πεδία του νέου εντύπου, αξίζει να σημειωθούν τα ακόλουθα:

- Από το Πίνακα εκροών καταργήθηκαν οι κωδικοί 308 (Εκροές φορολογητέες εκτός Ελλάδος, με δικαίωμα έκπτωσης) και 309 (Ενδοκοινοτικές παραδόσεις, εξαγωγές και λοιπές εκροές απαλλασσόμενες με δικαίωμα έκπτωσης). Στη θέση του τοποθετήθηκαν οι κωδικοί 342 (ενδοκοινοτικές παραδόσεις), 345 (ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών άρθρου 14.2α του Κώδικα ΦΠΑ), 348 (Εξαγωγές και απαλλαγές πλοίων και αεροσκαφών), 349 (Λοιπές εκροές χωρίς ΦΠΑ με δικαίωμα έκπτωσης).

Η νέα κωδικοποίηση προσαρμόζεται πιο αποτελεσματικά στα δεδομένα που έχουν τεθεί από τις κοινοτικές οδηγίες αναφορικά με την επιβολή του ΦΠΑ στον τόπο του λήπτη, ενώ ξεκαθαρίζεται το ειδικό πλαίσιο που ισχύει στις περιπτώσεις πλοίων της ποντοπόρας ναυτιλίας και αεροσκαφών.

- Σημαντικότερες μεταβολές παρατηρούνται στο σκέλος των εισροών, όπου παύει ο διαχωρισμός ανά συντελεστή ΦΠΑ, ενώ βάρος δίνεται στον τόπο προέλευσης και στο είδος των αγορών. Αναλυτικότερα, καταργήθηκαν οι κωδικοί 351 – 353 (εισροές εκτός νησιών Αιγαίου ανά συντελεστή ΦΠΑ), 354 – 356 (εισροές στα νησιά του Αιγαίου επίσης ανά συντελεστή ΦΠΑ) και ο κωδικός 357 (δαπάνες – γενικά έξοδα φορολογητέα). Κατ’ αντιστοιχία, καταργήθηκαν οι κωδικοί 371 – 378, στους οποίους συμπληρωνόταν ο αναλογούν ΦΠΑ. Οι νέοι κωδικοί που εισήχθησαν στο έντυπο Φ2 και περιγράφουν τις εισροές είναι:

• 361: Αγορές και δαπάνες στο εσωτερικό της χώρας
• 362: Αγορές και εισαγωγές επενδυτικών αγαθών
• 363: Λοιπές εισαγωγές (εκτός επενδυτικών αγαθών)
• 364: Ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών
• 365: Ενδοκοινοτικές λήψεις υπηρεσιών (άρθρο 14.2.α του κωδ. ΦΠΑ)
• 366: Λοιπές πράξεις λήπτη

Στους κωδικούς 381 – 387 καταγράφεται ο φόρος των εισροών, ενώ στους κωδικούς 367 και 387 υπολογίζονται τα αθροίσματα των φορολογητέων εισροών και φόρων αντίστοιχα.

Άλλες μεταβολές που παρατηρούνται στην περιοδική δήλωση ΦΠΑ (Φ2) είναι:

- Η κατάργηση του πίνακα γ των ειδικών λογαριασμών, δεδομένου ότι τα σχετικά πεδία εντάχθηκαν στους πίνακες εισροών και εκροών.

- Η κατάργηση του κωδικού 346 (Πωλήσεις αγροτικών προϊόντων των αγροτών του άρθρ. 41 με το κανονικό καθεστώς) και άλλαξε ο συντελεστής του κωδικού 400, αναφορικά με τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ.

Παράλληλα καταργήθηκαν οι ΠΟΛ 1149/2011 (τύπος και περιεχόμενο δήλωσης ΦΠΑ) και 1129/2013 (τροποποίηση χρόνου υποβολής δήλωσης ΦΠΑ), με το νέο έντυπο να τίθεται σε ισχύ από 01/04/2015.

Διαδικασία ένταξης στο ειδικό καθεστώς των άρθρων 47α, 47β και 47γ του Κώδικα ΦΠΑ

Σύμφωνα με το άρθρο 2 της ΠΟΛ 1050/2015, δυνατότητα εγγραφής χωρίς ορισμό φορολογικού εκπρόσωπου ή αντιπρόσωπου (fiscal representative) έχουν:

• Οι μη εγκατεστημένοι στην Κοινότητα υποκείμενοι στο φόρο που παρέχουν τηλεπικοινωνιακές, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές ή ηλεκτρονικές υπηρεσίες (eservices) σε εγκατεστημένους στην Κοινότητα μη υποκείμενους στο φόρο (μέσω της εφαρμογής MOSS του TaxisNet). 
• Οι εγκατεστημένοι στην Ελλάδα υποκείμενοι στο φόρο, που παρέχουν τις ανωτέρω υπηρεσίες σε μη υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους σε άλλο κράτος μέλος, στο οποίο αυτοί δεν διαθέτουν εγκατάσταση (μέσω του υπάρχοντος λογαριασμού τους στο TaxisNet).

Παρόλα αυτά, δεν έχουν δικαίωμα εγγραφής όσοι:

• Είναι ήδη εγγεγραμμένοι (vies registered) σε αντίστοιχα καθεστώτα άλλων κρατών – μελών.
• Έχουν ήδη λάβει ΑΦΜ/ΦΠΑ σε κράτος – μέλος της ΕΕ χωρίς μόνιμη εγκατάσταση (non resident).

Αρμόδια αρχή για την παραλαβή των δηλώσεων εγγραφής στα ειδικά καθεστώτα φορολόγησης των τηλεπικοινωνιακών, ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών ή ηλεκτρονικών υπηρεσιών είναι το Τμήμα ΣΤ' της Δ/νσης Ελέγχων. Το συγκεκριμένο τμήμα εξετάζει την πληρότητα και εγκυρότητα της παρεχόμενης πληροφόρησης και δύναται να ζητήσει πρόσθετα στοιχεία για την ύπαρξη της επιχείρησης και τη χώρα έδρας της.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ο μη εγκατεστημένος στην Κοινότητα υποκείμενος στο φόρο λαμβάνει ΑΦΜ με το πρόθεμα EU, ενώ ο εγκατεστημένος στην Ελλάδα εγγράφεται με το ΑΦΜ που ήδη διαθέτει.

Απόρριψη της αίτησης εγγραφής (vat registration) επέρχεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Οι πληροφορίες που παρέχονται είναι ελλιπείς και δεν παρέχεται πρόσθετη πληροφόρηση από τον υποκείμενο, έπειτα από σχετικό αίτημα της αρμόδιας αρχής.
• Οι παρεχόμενες πληροφορίες δεν είναι δυνατόν να επαληθευτούν.
• Υποβάλλεται δήλωση από υποκείμενο στο φόρο, ενώ βρίσκεται σε περίοδο αποκλεισμού από τη χρήση των ειδικών καθεστώτων, ή δεν έχει δικαίωμα εγγραφής.

Η Διεύθυνση Ελέγχων οφείλει να ενημερώσει τον υποκείμενο στο φόρο για την έγκριση ή απόρριψη της εγγραφής με ηλεκτρονικά μέσα. Επίσης, σε περίπτωση εγγραφής νέου υποκείμενου στο φόρο ενημερώνονται τα υπόλοιπα κράτη μέλη μέσω του δικτύου CCN/CSI, ενώ η αντίστροφη διαδικασία ακολουθείται σε περίπτωση οικειοθελούς ή υποχρεωτικής εξόδου από το ειδικό καθεστώς.

Συμπεράσματα

Τα θέματα που άπτονται του ΦΠΑ ενέχουν συνήθως ένα υψηλό βαθμό πολυπλοκότητας, ειδικά όταν σχετίζονται με διασυνοριακές συναλλαγές. Τόσο το νέο έντυπο ΦΠΑ, το οποίο εισήχθη με την ΠΟΛ 1049/2015, όσο και το ειδικό καθεστώς της ΠΟΛ 1050/2015, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση σημαντικών ζητημάτων, απλοποιούν τις διαδικασίες και αναμένεται να συμβάλουν στην ενίσχυση των δημοσίων εσόδων. Παρόλα αυτά, οι εταιρείες θα χρειαστεί να προσαρμόσουν τα λογιστικά τους προγράμματα («γέφυρες») στα νέα δεδομένα ώστε να προκύπτει μηχανογραφικά η δήλωση ΦΠΑ. Επίσης, απαιτείται χρόνος προσαρμογής των επιχειρήσεων και των φοροτεχνικών στα νέα δεδομένα, ώστε οι σχετικές ρυθμίσεις να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και ευεργετικά.