Υπερωρίες, εργασία τα σαββατοκύριακα, «πάγωμα» όλων των υποθέσεων και γενικά μία απίστευτη αναταραχή επικρατεί στις Δ.Ο.Υ. όλης της χώρας κατά τις τελευταίες εβδομάδες κάθε έτους. Ο λόγος είναι οι fast-track οίκοθεν εκκαθαρίσεις φορολογικών δηλώσεων με εισοδήματα που δεν είχαν δηλωθεί από τους φορολογούμενους υπό το φόβο της παραγραφής. Σε αυτή την τάση έχουν συμβάλει αναμφίβολα, η διασύνδεση μεταξύ των συστημάτων της Φορολογικής Διοίκησης και των διαφόρων Φορέων καθώς και η διακρατική ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών.

Δήλωση αναδρομικών συνταξιούχων έτους 2013

Πολλοί συνταξιούχοι δεν είχαν προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για τη δήλωση των αναδρομικών τους.  Στα τέλη του προηγούμενου έτους, η φορολογική διοίκηση εξέδωσε με δική της πρωτοβουλία νέα εκκαθαριστικά σημειώματα για το οικονομικό έτος 2014. Σε αυτά παρατηρήθηκε πως κατά την εκκαθάριση  προστέθηκαν  και  φορολογήθηκαν αναδρομικές συντάξεις ακόμα και πριν από το 2013 συνολικά σε ένα έτος.

Δεδομένου ότι, κατά κανόνα, κάθε εισόδημα πρέπει να φορολογείται στο έτος αναφοράς, ακολούθησε πλήθος ενδικοφανών προσφυγών και με νέα Εγκύκλιο καθορίστηκαν οι ενέργειες που πρέπει να γίνουν για τη διόρθωση και την επανεκκαθάριση των δηλώσεων αυτών. Αξίζει να σημειωθεί πως ποσά που βεβαιώθηκαν κατά την πρώτη εκκαθάριση διαγράφηκαν και ποσά που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως επιστράφηκαν.

Εκκαθαρίσεις δηλώσεων έτους 2014

Στο τέλος του 2020, η φορολογική διοίκηση επικεντρώθηκε σε εισοδήματα που εντοπίστηκαν χάρη στην ενεργοποίηση της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών.

Με βάση αυτά τα στοιχεία, εκδόθηκαν εκ νέου εκκαθαριστικά σημειώματα με μισθούς και συντάξεις που  κάτοικοι Ελλάδος εισέπραξαν από το εξωτερικό αλλά δεν είχαν συμπληρώσει στις φορολογικές τους δηλώσεις.

Σε κάποιες περιπτώσεις οι φορολογούμενοι εν γνώσει τους δεν είχαν δηλώσει τα εν λόγω εισοδήματα. Σε άλλες όμως περιπτώσεις, οι υπόχρεοι δεν γνώριζαν ότι έπρεπε να δηλώσουν τα επίμαχα εισοδήματα και στην Ελλάδα ώστε να φορολογηθούν στη χώρα κατοικίας τους.

Το πιο συχνό φαινόμενο αφορά συντάξεις από το εξωτερικό, που αναλόγως των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας μεταξύ των κρατών, φορολογούνται είτε μόνο στην αλλοδαπή (σχετικά σπάνια περίπτωση), είτε μόνο στην Ελλάδα είτε και στα δύο κράτη. Η υποχρέωση δήλωσης μίας σύνταξης αλλοδαπής προέλευσης  στην Ελλάδα, εξαρτάται από πλήθος παραγόντων μεταξύ των οποίων είναι η υπηκοότητα, ο φορέας καταβολής της σύνταξης και το είδος της εργασιακής σχέσης στο εξωτερικό.

Αξίζει να σημειωθεί πως υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που ο φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή δεν συμπληρώθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση και δεν συμψηφίστηκε έναντι του ελληνικού φόρου. Το συγκεκριμένο γεγονός μπορεί να οφείλεται σε ανεπαρκή ενημέρωση της ελληνικής Φορολογικής Αρχής κατά την ανταλλαγή των πληροφοριών, σε εσφαλμένη εκκαθάριση από την πλευρά της Φορολογικής Διοίκησης ή σε εσφαλμένη παρακράτηση φόρου στο εξωτερικό. Η τελευταία περίπτωση εντοπίζεται όταν ο Έλληνας φορολογικός κάτοικος δεν έχει ενημερώσει τον αλλοδαπό συνταξιοδοτικό φορέα για την κατοικία του ώστε να ενεργήσει ανάλογα.

Φορολογική κατοικία

Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις φορολογουμένων που διαμένουν στην αλλοδαπή και κατά την ανταλλαγή πληροφοριών κλήθηκαν από τη Φορολογική Διοίκηση να συμπληρώσουν αδήλωτα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης.   Για την παραπάνω περίπτωση, θα πρέπει να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες ενέργειες ενώπιον της τοπικής ΔΟΥ για την αλλαγή της φορολογικής κατοικίας. Αξίζει να σημειωθεί πως όσο ένας κάτοικος εξωτερικού δε προβαίνει στην αλλαγή φορολογικής του κατοικίας, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος σε ενδεχόμενη ανταλλαγή πληροφοριών να γνωστοποιηθούν τα εισοδήματά του στις Ελληνικές Αρχές.  Εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, τότε θα κληθεί να συμπληρώσει τα ποσά αυτά στη φορολογική δήλωση του έτους που αφορά στην ημεδαπή, στα πλαίσια του παγκόσμιου εισοδήματος  

Συμπεράσματα

Αναφορικά με το φορολογικό έτος 2014, οι φορολογούμενοι που έχουν ενστάσεις ως προς τις οίκοθεν εκκαθαρίσεις των δηλώσεων τους από τις Δ.Ο.Υ., μπορούν να προβούν σε ενδικοφανή προσφυγή έως τις 31.03.2021 σύμφωνα με την απόφαση Α.1273/2020.

Αξίζει να σημειωθεί πως για τα επόμενα έτη, όσοι φορολογούμενοι έχουν συντάξεις αλλοδαπής προέλευσης θα πρέπει να ενημερώσουν αρχικά τον ασφαλιστικό τους φορέα για τη χώρα κατοικίας τους. Κατ’ αναλογία, όσοι φορολογούμενοι αποκτούν εισοδήματα από μισθούς στην αλλοδαπή, οφείλουν να τα συμπεριλαμβάνουν στην ελληνική φορολογική τους δήλωση ή να προβούν σε αλλαγή φορολογικής κατοικίας,  εφόσον πληρούν τις προβλεπόμενες προϋποθέσεις .  Κλείνοντας, οι ενδιαφερόμενοι χρειάζεται να ανατρέξουν στις ισχύουσες ΣΑΔΦ και να προβούν σε συμπληρωματικές δηλώσεις για τα επόμενα έτη μετά το 2014, αν κριθεί απαραίτητο. Αυτή η πρακτική αναμένεται να οδηγήσει σε σημαντικά χαμηλότερα πρόστιμα και προσαυξήσεις κατά τη συμμόρφωσή τους.