Η φορολογία των κερδών και λοιπών εισοδημάτων από κρυπτονομίσματα (cryptocurrencies) αποτελεί ένα γρίφο για μεγάλο αριθμό φορολογουμένων. Στο παρόν άρθρο, επιδιώκεται μία σύντομη παρουσίαση των μοντέλων φορολογίας που εφαρμόζονται για τα κρυπτονομίσματα σε κάποιες από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, ώστε να γίνει ευρύτερα κατανοητό το ισχύον διεθνές κανονιστικό περιβάλλον.

Με εξαίρεση την Ιταλία, την Κύπρο και κάποιες άλλες χώρες, στις οποίες δεν προβλέπεται φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων, μεγάλος αριθμός κρατών έχει προβεί στη θέσπιση ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο δεν είναι ακόμα ευρέως γνωστό, και αναμένεται να δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά κατά την ερχόμενη φορολογική περίοδο.

Τα Τρία Βασικά Μοντέλα Φορολογίας

Στις περισσότερες χώρες προβλέπεται οι χρήστες κρυπτονομισμάτων να εντάσσονται σε μία από τις τρείς θεμελιώδεις κατηγορίες φορολογίας:

• Φόρος Εισοδήματος Bitcoin, Φορολογία Ethereum, Φόροι Litecoin
• Φόρος Εταιρειών Bitcoin, Φορολογία Εταιρειών Ethereum, Φόροι Litecoin
• Φόρος κερδών (capital gain tax) από Κεφάλαιο Bitcoin, Φόρος κερδών Ethereum, Φόρος κερδών Litecoin

Η φορολογία εισοδήματος εφαρμόζεται σε όλα τα νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν Bitcoin ή άλλα κρυπτονομίσματα ως εισόδημα, ενώ παράλληλα συνεχίζουν να ισχύουν οι κανόνες των ενδοομιλικών συναλλαγών (Transfer Pricing).

Η φορολογία εταιρειών εφαρμόζεται σε δραστηριότητες επιχειρηματικού χαρακτήρα, οι οποίες είναι μεγάλες και συμφωνημένες, με τεράστια ποσά από κρυπτονομίσματα. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο εντάσσονται εταιρείες παραγωγής και διαχείρισης (mining) bitcoins, όπως η Genesis Mining.

Ο φόρος κερδών από κεφάλαιο εφαρμόζεται στην περίπτωση επενδυτών που έχουν επενδύσει σε κρύπτο κερδοσκοπικά στοχεύοντας στην αποκόμιση κερδών βραχυχρόνια. Τα περισσότερα κράτη διαχωρίζουν τους φόρους των κερδών από κεφάλαιο σε κατηγορίες βραχυπρόθεσμων κερδών και μακροπρόθεσμων κερδών, οι οποίες εξαρτώνται από διάφορα κριτήρια.

Αμερική

ΗΠΑ: Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Εσωτερική Υπηρεσία Εσόδων (IRS) θεωρεί τα κρυπτονομίσματα «ιδιοκτησία».

Σε νομική επίπεδο αυτό σημαίνει ότι οι cryptocurrencies επενδύσεις σας θα υπόκεινται σε φόρο κερδών από κεφάλαιο – είτε με βραχυπρόθεσμο ποσοστό κερδών, είτε με μακροπρόθεσμο ποσοστό κερδών από κεφάλαιο ανάλογα με το πόσο καιρό κρατήσατε τα cryptocurrencies σας πριν βγάλετε κέρδος.

Αν ρευστοποιήσετε τα cryptocurrencies μέσα σε ένα χρόνο από την αγορά τους, τότε θα επιβαρυνθείτε με βραχυπρόθεσμο φόρο κερδών από κεφάλαιο. Αυτές οι βραχυπρόθεσμες τιμές είναι τυπικά το οποιοδήποτε σύνηθες ποσοστό φόρου, και έτσι αν φορολογείστε με 25%, τότε, τα βραχυπρόθεσμα κέρδη σας θα φορολογηθούν με το ίδιο ποσοστό.

Για τους χρήστες των ΗΠΑ, οι οποίοι ρευστοποιούν τα cryptocurrencies τους μετά από ένα χρόνο από την αγορά τους, θα επιβαρυνθούν με μακροπρόθεσμα ποσοστά φόρου κερδών από κεφάλαιο της τάξης του 0%, 15%, και 20% ανάλογα την φορολογική κλίμακα.

Και η Δράση για την Δικαιοσύνη στη Φορολογία Κρυπτονομισμάτων (CFTA) διαπραγματεύεται αυτή τη στιγμή με το Συμβούλιο των ΗΠΑ, αυτό θα μπορεί να εξαιρεί από τη φορολογία τις κρυπτό συναλλαγές κάτω από 600 δολάρια.

Καναδάς: Σε ένα γράμμα διερμηνείας του 2013, το Πρακτορείο Εσόδων του Καναδά (CRA) δήλωσε τα κρυπτονομίσματα ότι είναι σαν «εμπορεύματα» κατόπιν του Καναδικού νόμου όπως ακριβώς το ασήμι ή το φυσικό αέριο. Αυτό εδώ σημαίνει ότι τα cryptocurrencies σας είτε θα φορολογηθούν σαν εισόδημα από επιχείρηση είτε σαν κέρδος από κεφάλαιο (ή ζημία από επιχείρηση και ζημία από κεφάλαιο αντίστοιχα).

Μεξικό: Η κυβέρνηση του Μεξικού δείχνει να έχει μια πιο φιλελεύθερη συμπεριφορά απέναντι στo Bitcoin. Το εγχώριο πλαίσιο αναφοράς όμως δεν έχει ακόμα οριστικοποιηθεί, αλλά η νομοθεσία της χώρας σχεδιάζουν δραστικά νέα μέτρα.

Ευρώπη

Ηνωμένο Βασίλειο: Η Βρετανική κυβέρνηση ανακάλεσε το προστιθέμενο φόρο απέναντι στο Bitcoin το 2014. Σήμερα, οι περισσότερες συναλλαγές κρυπτονομισμάτων εξαιρούνται από τέλη προστιθέμενου φόρου στη χώρα.

Ωστόσο, η Βασιλική Υπηρεσία του Ταμείου θεωρεί το Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα ότι είναι «περιουσιακό στοιχείο» όχι νόμιμα νομίσματα. Αυτό σημαίνει ότι τέτοια cryptocurrencies θα φορολογούνται είτε με φόρο εισοδήματος είτε σαν κέρδη από κεφάλαιο ανάλογα τις περιστάσεις (αν είστε έμπορος, για παράδειγμα, θα πληρώσετε φόρο εισοδήματος και όχι κέρδη από κεφάλαιο όπως οι κανονικοί επενδυτές).

Η παραγωγή νομίσματος σαν μέρος επιχείρησης θα πρέπει να πληρώσει εταιρικό φόρο σε βασικό ποσοστό 20%.

Αν είστε σε ατομικό επίπεδο, θα πληρώσετε φόρο κερδών από κεφάλαιο σε οποιαδήποτε κέρδη κάνετε από επενδύσεις κρυπτονομισμάτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κάθε άτομο έχει το επιτρεπόμενο όριο των 11,300 £ το χρόνο που είναι αφορολόγητο. Μπορείτε επίσης να «δωρίσετε» μερική από την cryptocurrencies επένδυση στην σύζυγο σας, η οποία έχει επίσης το όριο των 11,300 £ το χρόνο. Αν σχεδιάζετε την απόσυρση σας δεόντως και να την πραγματοποιήσετε τον Απρίλιο (έναρξη/ λήξη φορολογικής χρονιάς) μπορείτε να αποσύρετε 11,330 £ στις 5 του Απρίλη και 11,300 € στις 6 του Απρίλη, το οποίο σημαίνει ότι πέφτουν σε διαφορετικές φορολογικές χρονιές. Τέλος αν παντρευτείτε μπορείτε να διπλασιάσετε αυτό το ποσό, δηλαδή είναι δυνατόν να αποσύρετε 45,200 £ χωρίς να πληρώσετε φόρο.

Ελβετία: Οι Ελβετοί έχουν επίσημα κατηγοριοποιήσει το Bitcoin σαν ένα «ξένο νόμισμα».

Οι φόροι κερδών από κεφάλαιο δεν εφαρμόζονται στην πλειοψηφία των ατόμων στην Ελβετία, ακόμα και έτσι, είναι μια ακόμα σημαντική δυναμική για να σκεφτείτε.

Ολλανδία: Ο Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας ανακοίνωσε ότι η Ολλανδική Κυβέρνηση θα εξετάσει το Bitcoin και άλλα παρόμοια σαν «ανταλλάξιμα αντικείμενα» από εδώ και πέρα.

Αυτή η κατηγοριοποίηση ήταν φιλελεύθερη, καθώς με αυτό τον τρόπο οι κάτοχοι cryptocurrencies δεν χρειάζεται να πάρουν άδεια για τις δραστηριότητες τους ή να συμμορφωθούν με είδος κανονισμών.

Επομένως, η κατοχή cryptocurrencies από Ολλανδούς χρήστες φορολογούνται από τα αντίστοιχα βασικά ποσοστά φορολογίας εισοδήματος αυτών των χρηστών.

Γερμανία: Όπως και στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία δεν εφαρμόζει προστιθέμενο φόρο στα κρυπτονομίσματα.

Αν είστε έμπορος, έχετε ελεύθερα κέρδη από κεφάλαιο μέχρι 800 € Ευρώ. Με το που παραβείτε αυτό το ποσό, θα χρειαστεί να πληρώσετε ένα σταθερό ποσοστό 25% στα κέρδη σας.

Αν κάνετε κέρδη από απλή κατοχή cryptocurrencies και δεν τα μετακινήσετε ποτέ, δεν δημιουργείται φορολογική υποχρέωση. Ξανά, όπως και στη Βρετανία, δραστηριότητες παραγωγής νομίσματος μεγάλης κλίμακας θα επιβαρυνθούν με εταιρικούς φόρους.

Ιταλία: Μηδενική φορολογία στα κρυπτονομίσματα το τρίτο τρίμηνο του 2017.

Ρωσία: Οι νόμοι της φορολογίας όπως εφαρμόζονται σε ατομικούς χρήστες, είναι ανενεργοί προς το παρόν. Ωστόσο, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν, έδωσε οδηγίες στη Ρωσική Δούμα να κάνει ένα προσχέδιο μέσου του οποίου θα ρυθμίζονται και θα φορολογούνται μεγάλες δραστηριότητες παραγωγής κρυπτονομίσματος στη χώρα.

Ασία

Κίνα: Στο τρίτο τρίμηνο του 2017, Κίνα απαγόρευσε συναλλαγές με cryptocurrencies και Αρχικές Προσφορές Νομισμάτων (ICOs) επ’ αόριστον στις εγχώριες αγορές, οδηγώντας μερικούς ειδήμονες να αναρωτιούνται αν το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν στο χείλος να απαγορεύσει την κατοχή cryptocurrencies εντελώς.

Ποιοι οι λόγοι για τέτοιες απαγορεύσεις; Οι Κινέζοι νομοθέτες ανησυχούν για τον περιορισμό των δυνατοτήτων της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω cryptocurrencies πριν ο χώρος των cryptocurrencies γίνει πολύ μεγάλος και μη διαχειρίσιμος.   

Σύμφωνα με τον Sheng Songcheng, έναν κορυφαίο οικονομικό σύμβουλο στην Τράπεζα Ανθρώπων της Κίνας:

«Επειδή εμπορεύεται ανώνυμα και ομότιμα, το Bitcoin κάνει εύκολη την νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την φοροδιαφυγή.

Αυτές οι Κινέζικες απαγορεύσεις μπορεί πιθανώς να μην είναι μόνιμες, αλλά θα παραμείνουν καθώς οι Κινέζοι διοικητές δουλεύουν περαιτέρω ένα καινούριο προσχέδιο φόρου.

Ιαπωνία: Ο Ιάπωνας ρυθμιστικός παρατηρητής θεωρεί το Bitcoin ότι είναι ένα «εμπόρευμα». Η κυβέρνηση της χώρας έβαλε τέλος στο «Καταναλωτικό Φόρο», ποσοστού 8%, που μέχρι σήμερα εφαρμοζόταν για τα cryptocurrencies, στις 1 Ιουλίου 2017.

Εκτός από αυτό, οι Ιάπωνες κρύπρο χρήστες αγωνίζονται με όλα τα κανονικά μοντέλα φορολογίας: φόρος εισοδήματος, φόρος κερδών από κεφάλαιο και εταιρικός φόρος.

Νότια Κορέα: Οι ρυθμιστές της Νότιας Κορέας προς το παρόν εξερευνούν ένα εύρος από επιλογές φορολογίας συμπεριλαμβανομένων 1) προστιθέμενη φορολογία (VAT), 2) φόρος δωρεάς, 3) φόρος εισοδήματος, και 4) φόρος κερδών από κεφάλαιο.

Ταϊλάνδη: Το Bitcoin ήταν παράνομο στην Ταϊλάνδη το 2013 και έπειτα επιτρεπόταν ξανά το 2014 με πολυάριθμους περιορισμούς.

Πέραν αυτών

Ισραήλ: Ο κορυφαίος Ισραηλινός οικονομικός παρατηρητής σχεδίασε νέους κανόνες στην αρχή του 2017, που κατηγοριοποίησε τα κρυπτονομίσματα σαν «περιουσιακό στοιχείο», τα οποία ήταν στα όρια των φόρων κερδών από κεφάλαιο στη χώρα.

Αυστραλία: Η κυβέρνηση της Αυστραλίας μόλις έδωσε τέλος στη κακόφημη «διπλή φορολογία» στα cryptocurrencies στη χώρα εξαιρώντας τα εκεί από τον φόρο αγαθών και υπηρεσιών (GST).

Τουρκία: Τα κρυπτονομίσματα φορολογούνται όπως όλα τα άλλα εισοδήματα.

Βραζιλία: Οι νομοθέτες της Βραζιλίας έχουν χαρακτηρίσει τα cryptocurrencies σαν «περιουσιακό στοιχείο» και όχι σαν νόμισμα. Συνεπώς, οι Βραζιλιάνοι χρήστες cryptocurrencies αντιμετωπίζουν ένα φόρο κερδών από κεφάλαιο ποσοστού 15% στα κέρδη τους.

Συμπεράσματα

Επιπλέον της ανάλυσης μας, η επικρατέστερη διεθνής τάση είναι να ρυθμίζει τα κρυπτονομίσματα σαν το Bitcoin, το Ethereum, το Litecoin και τα Ripple σαν να ήταν «ιδιοκτησία» ή «περιουσιακό στοιχείο». Οι περισσότερες χώρες δεν έχουν πλησιάσει ακόμα την ιδέα της μεταχείρισης των cryptocurrencies σαν πραγματικά νομίσματα σε μία τεχνική και νομική βάση.

Αν αυτή η δυναμική θα γίνει πραγματικότητα στα επόμενα δέκα χρόνια, είναι στην υπόθεση του καθενός.

Προς το παρόν είναι ξεκάθαρο, ότι οι ρυθμιστές έχουν ξεκινήσει να διερευνούν σοβαρά την ρύθμιση των κρυπτονομισμάτων και δικαιοδοσίες όπως η Μάλτα μάλλον θα οδηγηθούν στην πλήρη αναγνώρισή τους ως συναλλακτικό μέσο, ήτοι νόμισμα.