Στις 29-01-2019 εκδόθηκε από την ΑΑΔΕ η απόφαση υπ’ αριθμόν Α.1041, η οποία καθορίζει τον τύπο και το περιεχόμενο των φορολογικών δηλώσεων 2019 (έντυπο Ε1) για τα φυσικά πρόσωπα.

Υπόχρεοι, τρόπος και προθεσμίες υποβολής

Κατά κανόνα, οι ετήσιες δηλώσεις εισοδήματος φορολογικού έτους 2018 υποβάλλονται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά  μέσω της πλατφόρμας του Taxisnet. Υπόχρεοι υποβολής δήλωσης είναι όλοι οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, εκτός εάν αποτελούν εξαρτώμενα μέλη (σπουδαστές έως 25 ετών, άγαμα φυσικά πρόσωπα με νοητική αναπηρία τουλάχιστον 67% κ.ά.). Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων είναι μέχρι τις 30/06/2019, εκτός εάν οριστεί μεταγενέστερη ημερομηνία δυνάμει σχετικής απόφασης.

Σχετικά με τις δηλώσεις των κατοίκων εξωτερικού, υποβάλλονται έως την ημερομηνία που ορίζουν οι οικείες διατάξεις  για τους κατοίκους Ελλάδας. Στην περίπτωση που φορολογικός κάτοικος Ελλάδας μεταφέρει την κατοικία του στο εξωτερικό για το 2018, η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα καθ' όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους και το αργότερο έως τις 31.12.2019.

Αρχής γενομένης από το φορολογικό έτος 2018, οι σύζυγοι δύνανται να υποβάλλουν χωριστά τη φορολογική τους δήλωση. Ανεξάρτητα από την υποβολή κοινής ή μη δήλωσης, θα διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού (εκκαθαριστικά).

Μειωμένη προκαταβολή φόρου

Η προκαταβολή του φόρου, θα περιορίζεται στο μισό σε όσους αναγράφουν για πρώτη φορά εισοδήματα, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης από επιχειρηματική δραστηριότητα. Πιο συγκεκριμένα, θα υπολογίζεται προκαταβολή μειωμένη κατά 50%, σε όσους δηλώσουν για πρώτη φορά εισόδημα αγροτικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητας ανεξάρτητα αν συνυποβάλλουν το έντυπο Ε3. Η ίδια μείωση εφαρμόζεται όταν προκύπτει για πρώτη φορά προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, η οποία φορολογείται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.

Εισόδημα που έχε αποκτηθεί στην αλλοδαπή

 Οι φορολογικοί κάτοικοι ημεδαπής που αποκτούν εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή του εξωτερικού δικαιούνται να πιστώσουν το φόρο που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή. Το ποσό της πίστωσης δεν μπορεί να υπερβαίνει του αναλογούντος φόρου στην Ελλάδα (άρθρο 9 του ν. 4172/2013). Παρόλα αυτά, αν η Ελλάδα έχει αποκλειστικό δικαίωμα φορολόγησης του εκάστοτε εισοδήματος βάσει της ισχύουσας ΣΑΔΦ, η φορολογική αρχή δεν αναγνωρίζει το φόρο που (εσφαλμένα) κατεβλήθη στο εξωτερικό.

Οι φορολογούμενοι που έχουν αναγράψει ποσά στους σχετικούς κωδικούς και αιτούνται πίστωση φόρου αλλοδαπής, συνήθως καλούνται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για προσκόμιση δικαιολογητικών. Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή ή η παρακράτηση του, αποδεικνύεται με συγκεκριμένα δικαιολογητικά έγγραφα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ 1026/2014.

Αμοιβές μελών Δ.Σ. και διαχειριστών (κωδ. 325-326)

Οι συγκεκριμένοι κωδικοί είναι προ-συμπληρωμένοι βάσει των αρχείων βεβαιώσεων αποδοχών που έχουν αποσταλεί από τις επιχειρήσεις. Οι αμοιβές αυτές περιλαμβάνουν τις αμοιβές μελών Δ.Σ., τις αμοιβές διαχειριστών ΕΠΕ και ΙΚΕ και τις αμοιβές εκπροσώπων και εταίρων Ο.Ε. και Ε.Ε.

Όσον αφορά τις αμοιβές μελών Δ.Σ. ανωνύμων εταιρειών, αποτελούν εισόδημα από μισθωτή εργασία, μετά την αφαίρεση ασφαλιστικών κρατήσεων, χωρίς συμπλήρωση των κωδικών 351-352. Να σημειωθεί ότι τυχόν αμοιβές στα παραπάνω πρόσωπα από διανομή κερδών, αποτελούν μέρισμα και δεν συμπεριλαμβάνονται στα παραπάνω.

Σχετικά με τις αμοιβές διαχειριστών ΕΠΕ και ΙΚΕ, οι αμοιβές αναγράφονται μικτές, εφόσον οι αντίστοιχες εισφορές καταβλήθηκαν από τους ίδιους τους φορολογούμενους. Οι εισφορές που αντιστοιχούν σε αυτές τις αμοιβές αναγράφονται στους κωδικούς 351-352.

Για τις αμοιβές εκπροσώπων και εταίρων Ο.Ε. και Ε.Ε., αναγράφονται μικτές, ενώ δεν συμπληρώνεται κανένα ποσό στους συγκεκριμένους κωδικούς, καθώς οι εισφορές αυτές εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρίας που συμμετέχουν.

Αναλογούν και παρακρατηθείς φόρος

Απαλείφονται πλέον οι κωδικοί 313-314 και 345-346 που αφορούν το φόρο που αναλογεί στα εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις, αμοιβές μελών Δ.Σ., καθώς καταργήθηκε από 01-01-2018, η μείωση σε ποσοστό 1,5% κατά την παρακράτηση του φόρου.

Υπεραξία από πώληση αυτοκινήτου

Οι νέοι κωδικοί 607-608 αναφέρονται στον αυτοτελή φόρο που προκύπτει από την πώληση αυτοκινήτου, το οποίο αποτελεί πάγιο στοιχείο επιχείρησης (βλ. άρθρο 5 του ν. 1146/1972).  Οι συγκεκριμένες διατάξεις εφαρμόζονται σε περιπτώσεις όπου η πωλήτρια επιχείρηση επιθυμεί να συμπεριλάβει την υπεραξία από την εν λόγω πώληση στα λοιπά της εισοδήματα και να φορολογηθεί με τους γενικούς συντελεστές.

Υπεκμισθώσεις και Airbnb

Στους κωδικούς 105-106, προστίθενται τα εισοδήματα που αποκτά ο εκμισθωτής (ιδιοκτήτης ή επικαρπωτής) από την εκμίσθωση κατοικίας, η οποία στη συνέχεια υπεκμισθώνεται από τον μισθωτή. Τα συγκεκριμένα εισοδήματα συμπληρώνονται στο έντυπο Ε2 και μεταφέρονται στους παραπάνω κωδικούς.

Να σημειωθεί ότι στους κωδικούς αυτούς, αναγράφεται και το ακαθάριστο εισόδημα που αποκτά ο εκμισθωτής από την εκμίσθωση κατοικίας, η οποία υπεκμισθώνεται βραχυχρόνια μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας (Airbnb) από τον μισθωτή. Το εν λόγω εισόδημα μεταφέρεται από το Ε2.

Τεκμήριο ασφαλιστικών επενδυτικών συμβολαίων

Στους κωδικούς 743-744 συμπληρώνονται οι αγορές εταιρικών χρεογράφων, μεριδίων και άλλων κινητών περιουσιακών στοιχείων. Από το φορολογικό έτος 2018, στους κωδικούς 743-744 θα αναγράφονται και οι καταβολές που πραγματοποιούνται στα πλαίσια ασφαλιστικών επενδυτικών συμβολαίων κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν.

Τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32 του ν. 4172/2013 (ΚΦΕ), με τις οποίες ορίζονται οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, προκύπτει ότι δεν γίνεται διάκριση αν αυτές πραγματοποιούνται στην ημεδαπή ή αλλοδαπή. Επομένως, οι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδος υπάγονται στα τεκμήρια απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από το αν τα περιουσιακά στοιχεία αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.

Βάσει της ΠΟΛ.1076/26.3.2015, προκειμένου να καλυφθεί ή να μειωθεί η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί, μεταξύ άλλων, πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο.. Σε περίπτωση που τα  εισοδήματα αυτά αποκτήθηκαν στην αλλοδαπή αναγνωρίζονται, εφόσον έχουν φορολογηθεί στην Ελλάδα ή απαλλάσσονται νομίμως από τη φορολόγηση. Προς απόδειξη της φορολογίας ή της νόμιμης απαλλαγής πρέπει τα εισοδήματα αυτά να έχουν περιληφθεί σε δήλωση φορολογίας εισοδήματος εφόσον υπήρχε σχετική υποχρέωση.

Ακόμη, ο φορολογούμενος μπορεί να επικαλεστεί, (περ. γ΄ της παρ. 2, άρθρο 34 του ΚΦΕ), χρηματικά ποσά που προέρχονται από τη διάθεση περιουσιακών στοιχείων, εφόσον αποδεικνύεται με επίσημα στοιχεία ότι αυτός είναι ο κύριος του περιουσιακού στοιχείου, καθώς και το τίμημα της πώλησης του στοιχείου αυτού. Το ίδιο ισχύει σε περιπτώσεις που τα εν λόγω ποσά προέρχονται από το εξωτερικό (π.χ. πώληση ακινήτου αλλοδαπής).

Συνεπώς, όπως προκύπτει από τα παραπάνω, στους κωδικούς 719 έως 728, οι οποίοι αφορούν σε δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, υπάρχει η διάκριση αν πρόκειται για δαπάνη που πραγματοποιήθηκε στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή.

Τροποποιητικές δηλώσεις λόγω εκπρόθεσμης βεβαίωσης αποδοχών

Αρκετές φορές, οι εργοδότες ή τα ταμεία κοινωνικής ασφάλισης (ΕΦΚΑ) εκδίδουν ή τροποποιούν εκπρόθεσμα τις βεβαιώσεις αποδοχών. Συνεπώς, οι φορολογούμενοι καλούνται να υποβάλουν εκπρόθεσμη τροποιητική δήλωση, βάσει των νέων ή διορθωμένων στοιχείων. Δεδομένου ότι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν τεκμηριώνεται υπαιτιότητα του φορολογούμενου, δεν επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις περί εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης.

Συμπεράσματα

Μέχρι το φορολογικό έτος 2017, μολονότι το εισόδημα φορολογούταν ατομικά για τον κάθε σύζυγο, το Taxisnet εξέδιδε μία ταυτότητα οφειλής, αθροίζοντας ή συμψηφίζοντας το φόρο εισοδήματος των δύο συζύγων. Πλέον, θα διενεργείται ξεχωριστή βεβαίωση του φόρου και θα εκδίδονται δύο πράξεις προσδιορισμού, ανεξάρτητα από την επιθυμία υποβολής κοινής ή χωριστής δήλωσης. Πρόκειται αναμφίβολα για μία θετική εξέλιξη, ειδικά στις περιπτώσεις που ένας εκ των δύο συζύγων δικαιούται επιστροφή φόρου.

Επίσης, η έννοια του παγκόσμιου εισοδήματος επεκτείνεται πλέον ρητά στο επίπεδο των αντικειμενικών δαπανών (τεκμηρίων) απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Πιο συγκεκριμένα, η αγορά κινητής και ακίνητης περιουσίας στο εξωτερικό πρέπει να δικαιολογείται από εισοδήματα που έχουν προκύψει από εγχώριες ή αλλοδαπές πηγές και έχουν δηλωθεί στην Ελλάδα, εφόσον πρόκειται για φορολογικούς κατοίκους της χώρας μας.

Κλείνοντας, η εφαρμογή υποβολής δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος αναμένεται να «ανοίξει» στα μέσα Μαρτίου. Δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σημαντικές μεταβολές σε σχέση με το φορολογικό έτος 2017, προτείνεται οι φορολογούμενοι να προετοιμάσουν σχετικά νωρίς τις φορολογικές τους δηλώσεις, ώστε να έχουν χρόνο να εξετάσουν με το λογιστή – φοροτεχνικό τους τυχόν ζητήματα που θα προκύψουν κατά την υποβολή. Ας μην ξεχνάμε ότι η εφαρμογή της ΑΑΔΕ συνήθως εμφανίζει σημαντικές καθυστερήσεις και δυσλειτουργίες κατά τις τελευταίες ημέρες πριν την καταληκτική προθεσμία υποβολής των δηλώσεων. Εξάλλου, η έγκαιρη υποβολή δεν επηρεάζει το χρόνο καταβολής των δόσεων (τέλος Ιουλίου, Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου) αλλά επιτρέπει τον αποτελεσματικότερο οικονομικό προγραμματισμό των νοικοκυριών.