Εισαγωγή – υπόχρεοι

Πρόσφατα δόθηκε στη δημοσιότητα η ΠΟΛ 1124/2015, με σκοπό τον καθορισμό της διαδικασίας εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 65^Α του ν.4174/2013 (Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας), σχετικά με το Ετήσιο Πιστοποιητικό που εκδίδεται από Νόμιμους Ελεγκτές και ελεγκτικά γραφεία.

Το Πιστοποιητικό αφορά τις Ανώνυμες Εταιρείες (ΑΕ), τις Εταιρείες Περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ) και τα υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων, των οποίων οι ετήσιες οικονομικές καταστάσεις ελέγχονται υποχρεωτικά από Νόμιμους Ελεγκτές και Γραφεία, εγγεγραμμένα στο δημόσιο Μητρώο του Ν. 3693/2008.

Από την υποχρέωση εξαιρούνται εταιρείες με ακαθάριστα έσοδα μέχρι των 150.000€ ετησίως, ενώ τονίζεται ότι για τους υπόχρεους για τους οποίους δεν έχει εκδοθεί πιστοποιητικό, επιβάλλεται πρόστιμο 5.000€ - 40.000€ ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδα που έχουν πραγματοποιήσει και κατόπιν σχετικής απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων.  

Περιεχόμενο του Πιστοποιητικού

Το «Ετήσιο Φορολογικό Πιστοποιητικό» των Νόμιμων Ελεγκτών και ελεγκτικών γραφείων αποτελείται από την «Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης», η οποία συντάσσεται κατά τα προβλεπόμενα στο «Διεθνές Πρότυπο Εργασιών Διασφάλισης 3000» («Έργα Διασφάλισης πέραν ελέγχου ή Επισκόπησης Ιστορικής Οικονομικής Πληροφόρησης») και το «Προσάρτημα αναλυτικών πληροφοριακών στοιχείων».

Οι ελεγκτές, κατά τη διενέργεια του ελέγχου εφαρμογής των φορολογικών διατάξεων, υποχρεούνται να εκτελέσουν όλες τις εργασίες που περιλαμβάνονται πρόγραμμα ελέγχου του Παραρτήματος ΙΙΙ της ΠΟΛ 1124/2015 και επιγραμματικά είναι:

• Φορολογία Εισοδήματος
• Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.)
• Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.)
• Φορολογία ακινήτων
  
  • Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.)
  • Δήλωση Στοιχείων Ακινήτων (Ε9)
  • Ειδικός Φόρος επί των ακινήτων (Ε.Φ.Α.)
•  Τέλος χαρτοσήμου και Φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου
• Παρακρατούμενοι φόροι
• Μετασχηματισμοί επιχειρήσεων
• Ενδοομιλικές Συναλλαγές και
• Ηλεκτρονικό Εμπόριο 

Πιο συγκεκριμένα, οι δαπάνες που αποτελούν αντικείμενο ελέγχου χρειάζεται να υπερβαίνουν τις 15.000€, ποσό όμως που προσαυξάνεται βάσει των ακαθαρίστων εσόδων της εκάστοτε επιχείρησης. Υπάρχει δυνατότητα ελέγχου και μικρότερης αξίας δαπανών, όταν δεν καλύπτεται το ελάχιστο όριο ελέγχου του 10% του συνόλου κάθε κατηγορίας δαπάνης. Ιδιαίτερη σημασία, βάσει της Εγκυκλίου, οφείλουν να δίνουν οι αρμόδιοι ελεγκτές και στις μη εκπιπτόμενες δαπάνες του άρθρου 23 του ν. 4172/2013, όπως ερμηνεύτηκαν με την ΠΟΛ 1113/2015.

Αναφορικά με το ΦΠΑ, λαμβάνονται υπόψη οι απαλλασσόμενες συναλλαγές που ενδεχομένως διενεργεί μία επιχείρηση και παράλληλα διενεργείται δειγματοληπτικός έλεγχος των ποσών που έχουν συμπεριληφθεί στις περιοδικές δηλώσεις.

Κατά των έλεγχο τήρησης των διατάξεων του ΚΦΑΣ, εξακριβώνεται η ορθή ενημέρωση και συμφωνία των τηρούμενων βιβλίων καθώς και η εγκυρότητα των εκδοθέντων και ληφθέντων από την υπό εξέταση επιχείρηση στοιχείων. Σχετικά με τα ακίνητα εξετάζεται η πληρωμή των αναλογούντων φόρων και η υποχρέωση υποβολής σχετικών δηλώσεων.

Για τον έλεγχο τελών χαρτοσήμου, έμφαση δίνεται στα δάνεια που έχει συνάψει η υπόχρεη επιχείρηση, στον τόπο που αυτά εξυπηρετούνται καθώς και στις καταθέσεις – αναλήψεις που πραγματοποιούν οι εταίροι ή οι μέτοχοι.

Ο ΦΜΥ, οι αμοιβές της Διοίκησης, οι τόκοι, τα μερίσματα και τα δικαιώματα (royalties), αποτελούν τα κύρια αντικείμενα ελέγχου για τους παρακρατούμενους φόρους, μέσω παράλληλης επισκόπησης του οριστικού ισοζυγίου της εκάστοτε εταιρείας.

Στην ενότητα των ενδοομιλικών συναλλαγών, αναλύεται ο τρόπος σύνδεσης των διαφόρων προσώπων κατά το άρθρο 2 του ν. 4172/2013, η υποχρέωση υποβολής συνοπτικού πίνακα πληροφοριών και τήρησης φακέλου τεκμηρίωσης, οι πηγές συγκριτικών στοιχείων που έχουν χρησιμοποιηθεί, οι μέθοδοι τεκμηρίωσης που έχουν εφαρμοστεί και η πιθανή ύπαρξη απόφασης προέγκρισης της ΠΟΛ 1284/2013 και του άρθρου 22 του ν. 4174/2013.

Τέλος, στην περίπτωση πραγματοποίησης ηλεκτρονικού εμπορίου, ελέγχεται η τήρηση ηλεκτρονικών αρχείων συναλλαγών, οι χώρες στις οποίες διοχετεύονται τα αγαθά ή παρέχονται οι υπηρεσίες καθώς και πολλά στοιχεία αναφορικά με τον τρόπο ανάπτυξης και συντήρησης του διαδικτυακού τόπου.

Τύποι «Έκθεσης Φορολογικής Συμμόρφωσης»

Οι Εκθέσεις Φορολογικής Συμμόρφωσης, ανάλογα με τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγουν, διακρίνονται στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης χωρίς επιφύλαξη (δεν προέκυψαν παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας).
• Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης με θέματα έμφασης (προέκυψαν θέματα για τα οποία αμφισβητείται η φορολογική τους μεταχείριση.
• Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης με επιφύλαξη (προέκυψαν θέματα με επιφύλαξη).
• Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης με αρνητικό συμπέρασμα ή αδυναμία έκφρασης συμπεράσματος (δεν παρασχέθηκαν οι αναγκαίες πληροφορίες σχετικά με τον διενεργηθέντα έλεγχο εφαρμογής των φορολογικών διατάξεων). 

Στην τελευταία περίπτωση, οι νόμιμοι εκπρόσωποι της ελεγχόμενης επιχείρησης, καθώς και ο λογιστής-φοροτέχνης που υπογράφει τις οικονομικές καταστάσεις, υποχρεούνται, εντός 5 ημερών από την κοινοποίηση του πιστοποιητικού, να εκθέσουν εγγράφως τις απόψεις τους αναφορικά με τα ευρήματα του διενεργηθέντος ελέγχου.

Χρόνος υποβολής

Το Φορολογικό Πιστοποιητικό αφού γνωστοποιηθεί εγγράφως στην ελεγχόμενη επιχείρηση, οριστικοποιείται με την ηλεκτρονική υποβολή της στη βάση δεδομένων της Γ.Γ.Δ.Ε.

Η ηλεκτρονική υποβολή πραγματοποιείται έως το τέλος του επόμενου Ιουλίου από τη λήξη της ελεγχόμενης διαχειριστικής περιόδου. Κατ’ εξαίρεση, για τη χρήση 2014, η υποβολή δύναται να πραγματοποιηθεί μέχρι τις 30/09/2015.

Επίλογος – συμπεράσματα

Κατά τα προβλεπόμενα στην ΠΟΛ 1124/2015, το Φορολογικό Πιστοποιητικό του άρθρου 65^Α του ν. 4174/2013 καλύπτει όλο το φάσμα ελέγχων για τη φορολογική συμμόρφωση μίας επιχείρησης. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ο έλεγχος εκπλήρωσης των εκάστοτε φορολογικών υποχρεώσεων δεν πρέπει να είναι δυσανάλογος του διαχειριστικού κόστους σε χρήμα και χρόνο για τη διενέργειά του.