Στις 14 Ιουνίου 2018, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου απέστειλε στα τραπεζικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στη χώρα, εγκύκλιο που παρέχει κατευθύνσεις για τη διαχείριση των “εταιρειών – κελυφών” (“shell companies”). Η επιστολή ενημερώνει τους υπεύθυνους συμμόρφωσης για το ξέπλυμα χρήματος ότι τίθενται νέες προδιαγραφές που θα διέπουν τις σχέσεις των τραπεζών με τις επονομαζόμενες “shell companies”

Αναλυτικότερα, ως “shell companies” ορίζονται οι μη εισηγμένες εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή άλλης νομικής μορφής που πληρούν τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα κριτήρια:

• Δεν διαθέτουν φυσική παρουσία στη χώρα κατοικίας τους πέραν από μία ταχυδρομική διεύθυνση,
• Δεν αναπτύσσουν καθιερωμένη οικονομική δραστηριότητα, έστω μικρής προστιθέμενης αξίας, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν αποδεικτικά έγγραφα να αποδεικνύουν το αντίθετο,
• Εδρεύουν σε δικαιοδοσίες όπου οι εταιρείες δεν είναι υπόχρεες υποβολής των ελεγμένων οικονομικών τους καταστάσεων σε αναγνωρισμένη δημόσια ή ιδιωτικού δικαίου αρχή,
•  Έχουν τη φορολογική τους κατοικία σε δικαιοδοσία η οποία αναγνωρίζεται ως «φορολογικός παράδεισος» ή δεν διαθέτουν χώρα φορολογικής κατοικίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η φυσική παρουσία θεωρείται μείζονος σημασίας καθώς και ο πραγματικός τόπος άσκησης της διοίκησης εντός της χώρας έδρας. Η παρουσία ενός τρίτου προσώπου, ενδεικτικά ενός δικηγόρου, λογιστή ή TCSP[1], ο οποίος λειτουργεί ως αντιπρόσωπος ή/και παρέχει τυπικές υπηρεσίες διευθυντή ή γραμματέα, δεν αποτελεί φυσική παρουσία. Επιπρόσθετα, η μη ύπαρξη απασχολούμενου προσωπικού συνιστά έλλειψη φυσικής  παρουσίας, ακόμα και αν υπάρχει τυπικά ένα άτομο ως απασχολούμενος.

Ιδιαίτερη προσοχή εφιστάται επίσης στις περιπτώσεις εταιρειών συμμετοχών, κατοχής άυλων περιουσιακών στοιχείων ή πλοίων και εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε μεταβιβάσεις περιουσιακών στοιχείων, συγχωνεύσεις, συναλλαγές επί νομισμάτων ή άλλες παρόμοιες δραστηριότητες. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να εξετάζεται το νόμιμο των εταιρικών δραστηριοτήτων και να ζητούνται στοιχεία για τα φυσικά πρόσωπα – πραγματικούς δικαιούχους.

Αφού προσδιορίστηκαν τα χαρακτηριστικά που διέπουν τις “shell companies”, η Κεντρική Τράπεζα προτρέπει τα τραπεζικά ιδρύματα να αποφεύγουν τη σύναψη ή την ανανέωση συνεργασιών με εταιρείες αυτού του τύπου. Εφόσον αποφασιστεί η σύναψη τέτοιου είδους συνεργασιών ή η συνέχιση υφιστάμενων συνεργασιών, απαιτείται πλήρης αιτιολόγηση της σχετικής απόφασης από την πλευρά της τράπεζας καθώς και έγγραφη γνώμη του υπευθύνου συμμόρφωσης για το ξέπλυμα χρήματος. Τα σχετικά έγγραφα θα αρχειοθετούνται στο φάκελο του πελάτη.

Βάσει της Οδηγίας, τα εγκατεστημένα στην Κύπρο χρηματοπιστωτικά ιδρύματα υποχρεώνονται να:

• Εξετάσουν την πελατειακή τους βάση και να εντοπίσουν περιπτώσεις εταιρειών που εντάσσονται στην κατηγορία των “shell companies”,
• Αξιολογήσουν το μέλλον των εν λόγω συνεργασιών τους,
• Ενημερώσουν την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου για τα αποτελέσματα του ελέγχου τους παρέχοντας σχετικά σχόλια ως προς την κάθε υπόθεση.

Συμπερασματικά, το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου επιχειρεί τη θωράκιση του έναντι εικονικών εταιρειών ή εταιρειών που λειτουργούν ως οχήματα μεταφοράς κερδών, χωρίς να αναπτύσσουν κάποια πραγματική επιχειρηματική δραστηριότητα. Το νέο διευρυμένο πλαίσιο της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών (Common Reporting Standard – CRS) έχει αυξήσει σημαντικά το διαχειριστικό βάρος των τραπεζών, με συνέπεια να προβαίνουν σε επαναξιολόγηση του χαρτοφυλακίου των πελατών τους και να ακολουθούν αυστηρές νόρμες συμμόρφωσης, είτε βάσει κατευθύνσεων της διοίκησής τους είτε σύμφωνα με κανονισμούς των εκάστοτε εποπτικών αρχών.

PS: Μπορείτε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά ή μέσω email με την εταιρεία μας για να σας αποσταλεί ηλεκτρονικά το πλήρες κείμενο της Οδηγίας.

[1] Trust and Company Service Provider