Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Η Αλβανία απέχοντας 72 μόλις χιλιόμετρα από την Ιταλία και συνορεύοντας με το Ιόνιο και την Αδριατική θάλασσα, βρίσκεται σε μια γεωγραφικά και πολιτισμικά σημαντική θέση. Έγινε μέλος του Βορειοατλαντικού Συμφώνου το 2009 και το ίδιο χρονικό διάστημα υπέβαλε επίσημα αίτηση για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έλαβε χώρα το 2009.

Στις μέρες μας γίνεται όλο και πιο δημοφιλής ως χώρα, κυρίως λόγω της δημιουργίας θέσεων εργασίας στον τομέα του τουρισμού, αλλά και λόγω της προσπάθειας προσέλκυσης ξένων επενδύσεων. Αν και κατά βάση, οι προσωπικές υπηρεσίες και ο τουρισμός είναι οι κυριότεροι τομείς εισροής εσόδων, η Αλβανία έχει αναπτύξει παράλληλα τους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών μέσω της δημιουργίας πρόσθετων θέσεων απασχόλησης για τους πολίτες, όπως και ευκαιρίες για ξένους επενδυτές.

Προσφέρει επιπλέον εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης και είναι ιδιαίτερα φιλική προς τους Έλληνες επιχειρηματίες εξαιτίας του μεταναστευτικού ρεύματος των τελευταίων χρόνων. Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας κινήθηκε γύρω στο 2.0% για το 2011, ενώ οι προβλέψεις για το 2012 κυμαίνονται γύρω στο 0.5% σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του IMF. Διαπιστώνεται, ότι η αλβανική οικονομία επηρεάζεται από την ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική κρίση και την οικονομική ύφεση, αν και κερδίζει μια σχετικά καλή θέση στην ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, όντας στην 85^η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Η μείωση των εμβασμάτων από Αλβανούς εργάτες στο εξωτερικό και η ελάχιστη ζήτηση για εξαγωγές, έχει περιορίσει αισθητά την οικονομική δραστηριότητα εντός της χώρας. Κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν σημαντικά, γεγονός που ώθησε τις εμπορικές τράπεζες να ενισχύσουν τις μεθόδους δανεισμού. Ενώ στις μέρες μας η ρευστότητα των τραπεζών έχει βελτιωθεί, η ζήτηση για πίστωση εξακολουθεί να είναι χαμηλή. Τον Δεκέμβριο του 2009, ο ρυθμός αύξησης των δανείων μειώθηκε κατά 10% από 35% το 2008. Σε γενικές γραμμές, ο τραπεζικός τομέας παραμένει βιώσιμος, με ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια, και είναι σε θέση να εξακολουθεί να χρηματοδοτεί την οικονομία, καθώς ο λόγος των δανείων προς καταθέσεις εξακολουθεί να είναι χαμηλός σε σύγκριση με τα δυτικά πρότυπα. Σε αυτό συνέβαλε η είσοδος αρκετών Ελληνικών τραπεζών την τελευταία πενταετία.

Παρά το γεγονός ότι οι ξένες επενδύσεις παραμένουν σχετικά χαμηλές, η χώρα έχει ήδη λάβει μέτρα για να καταστεί το κλίμα ευκολότερο και ευνοϊκότερο για τους ξένους επενδυτές, ώστε να εγκαθίστανται νέα νομικά πρόσωπα και να επεκτείνεται η επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αλβανία.

Επιπλέον, δεν υπάρχουν τομείς της αλβανικής οικονομίας που είναι «κλειστοί» σε ξένες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης των κρατικών εγκαταστάσεων. Μέσω του Εθνικού Κέντρου Εγγραφής επιχειρήσεων, το οποίο έχει συσταθεί για να χειριστεί όλες τις διαδικασίες καταχώρισης των επιχειρήσεων, ένας Αλβανός ή ξένος επενδυτής μπορεί να ιδρύσει μια εταιρεία με μία νέα “one-stop shop” διαδικασία. Επιπλέον, η εργασία στην Αλβανία εξακολουθεί να είναι αρκετά φτηνή, γεγονός που διευκολύνει την έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας.
 

Φορολογικό σύστημα

Οι ημεδαπές εταιρείες φορολογούνται για το παγκόσμιο εισόδημά τους στην Αλβανία. Οι αλλοδαπές επιχειρήσεις φορολογούνται μόνο για τα έσοδά τους από αλβανική πηγή. Το εταιρικό φορολογητέο εισόδημα περιλαμβάνει τα κέρδη των επιχειρήσεων καθώς και τα μερίσματα, τους τόκους, και τα πραγματοποιηθέντα κεφαλαιακά κέρδη. 

Μερίσματα και άλλα κέρδη που εισπράττονται από Αλβανική εταιρεία από άλλη Αλβανική εταιρεία ή από αλλοδαπή εταιρεία δεν υπόκεινται σε εταιρικό φόρο για τον ημεδαπό δικαιούχο του εισοδήματός αυτού. Αυτό εφαρμόζεται ανεξάρτητα από το ποσοστό συμμετοχής (σε ποσό ή σε αριθμό μετοχών) της οντότητας που λαμβάνει τα μερίσματα ή κέρδη στο μετοχικό κεφάλαιο, ή τα δικαιώματα ψήφου στο αρχικό κεφάλαιο της εταιρείας που προβαίνει σε διανομή.

Τα κεφαλαιακά κέρδη, από την άλλη, θεωρούνται φορολογητέο εισόδημα και φορολογούνται από κοινού με άλλα εισοδήματα, με φορολογικό συντελεστή ύψους 10%.

Οι κανονικές - συνήθεις φορολογικές ζημιές μπορούν να μεταφερθούν για τρία συναπτά έτη, εκτός εάν υπάρχει αλλαγή ιδιοκτησίας (μεταβίβαση) άνω του 25% των άμεσων ή έμμεσων μετοχών ή δικαιωμάτων ψήφου της εταιρείας. Αναδρομική μεταφορά ζημιών δεν επιτρέπεται. 

Σχετικά με τις κεφαλαιακές ζημίες, για τον λόγο ότι τα κεφαλαιακά κέρδη φορολογούνται ως μέρος των κανονικών εμπορικών κερδών της εταιρείας, οι ανωτέρω κανόνες για τις φορολογικές ζημίες εφαρμόζονται και στις κεφαλαιακές ζημίες

Επιπροσθέτως, εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών έως 8 εκατ. LEK υπόκεινται σε τοπικούς φόρους επί του εισοδήματός τους.

Περαιτέρω, σύμφωνα με του κανόνες για τις Υπερτιμολογήσεις/Υποτιμολογήσεις στις Ενδο-ομιλικές Συναλλαγές, είναι δυνατόν να γίνονται προσαρμογές εάν οι όροι μιας συναλλαγής μεταξύ συνδεδεμένων μερών διαφέρουν από εκείνους που θα έχουν τεθεί, εάν τα μέρη δεν ήταν ανεξάρτητα.

Για τους σκοπούς των κανόνων αυτών, τα ακόλουθα θεωρούνται ως συνδεδεμένα μέρη:
-    μια νομική οντότητα και κάθε πρόσωπο που κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, τουλάχιστον το 50% των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου στην εν λόγω εταιρεία.
-    δύο ή περισσότερα νομικά πρόσωπα, αν ένα τρίτο πρόσωπο κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, τουλάχιστον το 50% των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου σε κάθε οντότητα.

Επιπρόσθετα, σχετικά με την υπό-κεφαλαιοδότηση, δεν θεωρούνται ως εκπιπτόμενοι οι τόκοι που καταβάλλονται για ανεξόφλητα δάνεια και προκαταβολές, εάν αυτοί υπερβαίνουν το τετραπλάσιο του ποσού της καθαρής θέσης της εταιρείας. Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει για τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες.

Το ατομικό φορολογητέο εισόδημα περιλαμβάνει: τα έσοδα από μισθούς, ημερομίσθια, καθώς και από άλλες μορφές αποζημίωσης για την απασχόληση,  τα έσοδα από τα κέρδη του εταίρου ή μετόχου σε εμπορική εταιρεία, το εισόδημα που αποκτάται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ή δικαιώματα, τα έσοδα που προέρχονται από τους τόκους που γεννώνται από τις καταθέσεις και τίτλους, το εισόδημα που αποκτάται από την πώληση χρεογράφων, όπως και άλλα εισοδήματα (όπως αυτά απαριθμούνται στο Ν. 8438 της εγχώριας νομοθεσίας).

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα είναι απαραίτητα για την σύνταξη ενοποιημένων και των εταιρικών οικονομικών καταστάσεων.

Ειδικότερα τα ΔΛΠ απαιτούνται για:

1. Εμπορικές τράπεζες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές επιχειρήσεις, τίτλους κεφαλαίων και εταιρειών επενδύσεων.

2. Θυγατρικές, των οποίων η μητρική είναι εισηγμένη σε οποιοδήποτε χρηματιστήριο σε όλο τον κόσμο.

3. Εταιρείες που υπερβαίνουν τα ακόλουθα κριτήρια ταυτόχρονα, τα δύο προηγούμενα έτη πρέπει να συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις με βάση τα ΔΛΠ : ο ετήσιος κύκλος εργασιών να υπερβαίνει τα 1.250.000.000 ALL (περίπου 10 εκατ. ευρώ) και ο μέσος αριθμός των εργαζομένων ανά έτος να υπερβαίνει τους 100.

VIES

Οι Αλβανικές εταιρείες δεν είναι εγγεγραμμένες στο σύστημα VIES και ως εκ τούτου δεν νομιμοποιούνται να πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές παραδόσεις και αποκτήσεις.¹
 

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με την Αλβανία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 1999 (Ν. 2755/1999, με ισχύ από το 2001), η οποία περιλαμβάνει το Φόρο Εισοδήματος, Τόκων, Δικαιωμάτων και Μερισμάτων.

Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, της Αλβανίας και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από την Αλβανία προς την Ελλάδα

Μερίσματα: 5%

Τόκοι: 5%

Δικαιώματα: 5%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς την Αλβανία

Μερίσματα: 5%

Τόκοι: 5%

Δικαιώματα: 5%

Συντάξεις και άλλες παρόμοιες αμοιβές που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας σε αντάλλαγμα προηγούμενης εξαρτημένης απασχόλησης, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Οποιαδήποτε σύνταξη που καταβάλλεται από το Κράτος της Αλβανίας ή πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού ή από ταμεία (Funds) που συστάθηκαν από αυτά, σε ένα φυσικό πρόσωπο σχετικά με υπηρεσίες που παρασχέθηκαν προς το Κράτος αυτό ή προς την υποδιαίρεση ή προς την αρχή, φορολογείται μόνο στην Αλβανία. Ωστόσο, η σύνταξη αυτή φορολογείται μόνο στην Ελλάδα, αν το φυσικό πρόσωπο είναι κάτοικος και υπήκοος Ελλάδας.

Η Αλβανία ανήκει στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς ².

Συνεπώς, οι συναλλαγές με την Αλβανία ως ένα κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των Ελληνικών επιχειρήσεων, εκτός εάν ο φορολογούμενος που προβαίνει σε πληρωμές αποδείξει ότι η συναλλαγή είναι πραγματική, αληθής κ.λ.π.
 

Βασικές μορφές επιχειρήσεων

Οι κυριότερες μορφές επιχειρήσεων στην Αλβανία είναι: η ομόρρυθμη εταιρεία (ortakëri), η ετερόρρυθμη εταιρεία (Shoqëria komandite), η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Kompania me përgjegjësi të kufizuar), η ανώνυμη εταιρεία (kompani e kufizuar ), το υποκατάστημα (degë) και το γραφείο αντιπροσώπευσης (zyra përfaqësuese).
 

Νόμισμα

Το νόμισμα της Αλβανίας είναι το Λεκ ή LEK (κωδικός ALL).

Ισοτιμία : 1 Euro = 139,57 ALL ( Μάρτιος 2013)
 

Εγχώριες Τράπεζες

Μερικές από τις εγχώριες Τράπεζες της χώρας είναι : RaiffeisenBank (RB), NationalCommercialBank (NCB), BankaKombetareTregtare, BankofAlbania 
 

Χρήσιμα Links

Υπουργείο Οικονομικών: www.minfin.gov.al

Διεύθυνση Φορολογίας: www.tatime.gov.al

Υπουργείο Οικονομίας: www.mete.gov.al

Παραπομπές