Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Η Βουλγαρία βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και συνορεύει με πέντε χώρες: τη Ρουμανία, την Σερβία, τη Βόρεια Μακεδονία, την Ελλάδα και την Τουρκία. Έχει έκταση 110.994 τετραγωνικά χιλιόμετρα, με περίπου 7,1 εκατ. κατοίκους και είναι κυρίως ορεινή χώρα. Η οικονομία της Βουλγαρίας είναι ανοικτή στην ελεύθερη αγορά, με προηγμένο ιδιωτικό τομέα, λόγω των στρατηγικών βιομηχανιών του κράτους, ειδικότερα από το 2007, όπου προσχώρησε στην Ευρωπαϊκή Ένωση.Συγκεκριμένα, η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει την οικονομία της χώρας ως «οικονομία άνω του μεσαίου εισοδήματος», ενώ σύμφωνα με την ετήσια έρευνά της Ease Doing Business, την τοποθετεί στην διόλου ευκαταφρόνητη 59η θέση ανάμεσα σε 190 χώρες από όλο τον κόσμο. 

Η οικονομία της Βουλγαρίας κατέγραψε υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης χάρη στην εισροή άμεσων ξένων επενδύσεων, ενώ τα τελευταία έτη η οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμούς της τάξης του 3%-4%. Αξιοσημείωτη είναι η δημοσιονομική πειθαρχία που επιδεικνύουν οι βουλγαρικές κυβερνήσεις, διατηρώντας το δημόσιο χρέος σε ποσοστό κάτω του 30% του ΑΕΠ.

Φορολογικό σύστημα

Μια εταιρεία θεωρείται φορολογικός κάτοικος Βουλγαρίας εάν έχει συσταθεί σύμφωνα με την εσωτερική νομοθεσία, έχει την έδρα της εντός της χώρα και έχει εγγραφεί σε τοπικό επιμελητήριο. Οι εταιρείες που νοούνται ως φορολογικοί κάτοικοι Βουλγαρίας υπόκεινται σε φόρο για το παγκόσμιο εισόδημά τους, ενώ οι μόνιμες εγκαταστάσεις και οι μη κάτοικοι φορολογούνται μόνο για το εισόδημα που προέρχεται από βουλγαρικές πηγές. Τα κεφαλαιακά κέρδη περιλαμβάνονται στο φορολογητέο εισόδημα, το οποίο φορολογείται με συντελεστή 10%. Κατ' εξεαίρεση, τα κέρδη από αγοραπωλησία εισηγμένων μετοχών σε χρηματιστήρια της ΕΕ απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος. Ο συγκεκριμένος εταιρικός συντελεστής του 10% εντάσσει τη Βουλγαρία στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς βάσει της ισχύουσας ελληνικής νομοθεσίας. Οι ζημιές μπορούν να συμψηφιστούν μόνο με μελλοντικά κέρδη εντός της επόμενης πενταετίας.

Οι πληρωμές σε μη κατοίκους Βουλγαρίας υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου. Αναλυτικότερα, στα μερίσματα και στο προϊόν της εκκαθάρισης βουλγαρικής εταιρείας εαρμόζεται συντελεστής 5%, ενώ δεν εφαρμόζεται παρακράτηση αν ο δικαιούχος είναι εταιρεία με έδρα σε άλλη χώρα της ΕΕ. Στην περίπτωση των τόκων, των δικαιωμάτων και των τεχνικών αμοιβών, ο συντελεστής παρακράτησης ανέρχεται σε 10%, εκτός αν προβλέπεται ευμενέστερη μεταχείριση βάσει της εκάστοτε ισχύουσας ΣΑΔΦ. 

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα είναι απαραίτητα για την σύνταξη ενοποιημένων και εταιρικών οικονομικών καταστάσεων. Ειδικότερα, τα Δ.Λ.Π. απαιτούνται για όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και για τις εταιρείες που πληρούν δύο από τα ακόλουθα τρία κριτήρια: (1) το σύνολο του ενεργητικού είναι μεγαλύτερο από 4 εκατομμύρια ευρώ, (2) τα καθαρά έσοδα είναι μεγαλύτερα από 7,5 εκατομμύρια ευρώ και (3) ο μέσος όρος του προσωπικού είναι μεγαλύτερος από 250 άτομα.

Διαφορετικά, οι εταιρείες πρέπει να συντάσσουν τους οικονομικούς λογαριασμούς, σύμφωνα με τις γενικά αποδεκτές λογιστικές αρχές (GAAP) της Βουλγαρίας. Οι τοπικές φορολογικές αρχές δεν έχουν ανακοινώσει ακόμα τα σχέδια θέσπισης ή της σύγκλισης των φορολογικών εκθέσεων με τα ΔΛΠ ή τα ΔΛΠ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Ανεξάρτητα από την υπηκοότητα, ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος στη Βουλγαρία, εάν πληροί μια από τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α. Έχει μόνιμη διεύθυνση στην Βουλγαρία (αλλά μόνο αν και το κέντρο των βιοτικών του συμφερόντων βρίσκεται στη Βουλγαρία)
β. Εάν διαμένει στη Βουλγαρία για περισσότερο από 183 ημέρες σε μια περίοδο 12 μηνών. Στην περίπτωση αυτή το πρόσωπο αυτό θεωρείται κάτοικος Βουλγαρίας στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο υπερέβη τις 183 ημέρες.
γ. Έχει ανατεθεί σε αυτό το πρόσωπο εργασία στο εξωτερικό από Βουλγάρικη εταιρεία ή το κράτος
δ. Το κέντρο των βιοτικών του συμφερόντων βρίσκεται στη Βουλγαρία (καθορίζεται με βάση τους προσωπικούς και οικονομικούς δεσμούς του προσώπου με τη χώρα).

Εάν υπάρχει μια Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας, η φορολογική κατοικία ενός προσώπου καθορίζεται με βάση τις διατάξεις της σύμβασης αυτής, η οποία υπερισχύει των εθνικών διατάξεων. 

Στα ατομικά εισοδήματα (με ορισμένες εξαιρέσεις) εφαρμόζεται σταθερός φορολογικός συντελεστής ύψους 10%. Οι τόκοι από τραπεζικές καταθέσεις υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή 8%.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με την Βουλγαρία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 1994, η οποία κυρώθηκε με  τον Ν. 2255/1994. Η Σ.Α.Δ.Φ. ρυθμίζει τη φορολόγηση των μισθωτών υπηρεσιών, των μερισμάτων, των τόκων και των δικαιωμάτων. Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από την Βουλγαρία  προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 0% 
Τόκοι: 5%
Δικαιώματα: 5%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς την Βουλγαρία 
Μερίσματα: 0% / 10% 
Τόκοι: 0% / 10%
Δικαιώματα: 0% / 10%

Συντάξεις και άλλες αμοιβές παρόμοιας φύσης που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας για προηγούμενη εξαρτημένη απασχόληση, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Ανεξάρτητα από τις διατάξεις της παρ.1, οι καταβολές που γίνονται σύμφωνα με τη νομοθεσία κοινωνικής ασφάλισης της Βουλγαρίας, φορολογούνται μόνο στη Βουλγαρία. Οποιαδήποτε σύνταξη που καταβάλλεται από το Κράτος της Βουλγαρίας ή πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού ή από ταμεία που συστάθηκαν από αυτά, σε ένα φυσικό πρόσωπο για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στο Κράτος αυτό ή υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού, φορολογείται μόνο στη Βουλγαρία. 

Η Βουλγαρία ΑΝΗΚΕΙ στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς.

Συνεπώς, οι συναλλαγές με τη Βουλγαρία, ως κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των Ελληνικών επιχειρήσεων, εκτός εάν ο φορολογούμενος που προβαίνει σε πληρωμές αποδείξει ότι η συναλλαγή είναι πραγματική, αληθής κ.λ.π.

VIES

Οι Βουλγάρικες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο ΦΠΑ και υποκείμενες στον φόρο, μπορούν να διεξάγουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές μέσω του συστήματος VIES⁴ .

Ενδοομιλικές συναλλαγές

Η Βουλγαρία έχει, κατά κανόνα, υιοθετήσει τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΟΣΑ αναφορικά με τις ενδοομιλικές συναλλαγές (Transfer Pricing). Οι επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να καταρτίζουν φάκελο τεκμηρίωσης παρα μόνο εάν αυτό ζητηθεί σε περίπτωση ελέγχου.

Σημειώνεται ότι η Βουλγαρία εφαρμόζει κι άλλους κανόνες για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής όπως ο έλεγχος υποκεφαλαιοδότησης και η φορολόγηση των κερδών των Ελεγχόμενων Αλλοδαπών Εταιρειών στο όνομα του φυσικού προσώπου που κατοικεί στη Βουλγαρία.

Βασικές μορφές επιχειρήσεων

Οι κυριότερες μορφές επιχειρήσεων στην Βουλγαρία είναι: η  Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (дружество с ограничена отговорност, OOD, με ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο 1lev (€2) και η Ανώνυμη Εταιρεία (дружество с ограничена отговорност, AD, με ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο 50.000 BGN(€25.000).

Νόμισμα

Το νόμισμα της Βουλγαρίας είναι το βουλγαρικό LEV (κωδικός BGN). 
Ισοτιμία : 1 Euro = 1.97 BGN (Απρίλιος 2019)

Εγχώριες Τράπεζες

Μερικές από τις εγχώριες Τράπεζες της χώρας είναι : Bulbank PLC, Balkanska Uniuversalna Banka PLC, Bulgarian-Russian Investment Bank PLC, Bulgarian Post Bank PLC, United Bulgarian Bank PLC, ExpressBank PLC, Reiffeisenbank – Bulgaria PLC, Biochim Commercial Bank PLC, Bulgarian Investment Bank PLC, First Investment Bank PLC, Municipal Bank PLC, Central Cooperative Bank PLC, UnionBank PLC, Piraeus Bulgaria PLC.

Χρήσιμα Links

Ιστότοπος πληροφόρησης σχετικά με επενδύσεις στην Βουλγαρία : www.investbulgaria.com
Υπουργείο Οικονομίας:  www.minfin.bg/en/
Εθνική αρχή για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις:www.sme.government.bg/IANMSP/Default_en.aspx
Εθνική τράπεζα Βουλγαρίας: www.bnb.bg/bnb/home.nsf/fsWebIndex