Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Η Τσεχία βρίσκεται στην κεντρική Ευρώπη και συνορεύει με την Πολωνία, τη Γερμανία, την Αυστρία και τη Σλοβακία. Έχει έκταση 79.000 τ. χλμ. και έχει πρωτεύουσα την Πράγα. Ο πληθυσμός της είναι περί τους 10.250.000 κατοίκους. Επίσης είναι χωρισμένη σε 14 περιφέρειες.

Η οικονομία της είναι από τις πιο σταθερές και ακμάζουσες μεταξύ των κομμουνιστικών κρατών, καθώς έχει ανακτήσει την οικονομική της αξιοπιστία μετά την οικονομική ύφεση στα μέσα του 1999. Χάρη στην ανάπτυξη της κλωστοϋφαντουργίας και κυρίως της βαριάς βιομηχανίας, η οποία αποτελεί σήμερα έναν από τους πυλώνες της οικονομίας, η Τσεχία, μετά την ίδρυση της Τσεχοσλοβακίας αναδείχθηκε σε μία καλά οργανωμένη εθνική οικονομία.

Επιπλέον, η τσεχική οικονομία εισπράττει τα βασικά κρατικά έσοδα από τον τουρισμό. Τα γεωργικά προϊόντα που παράγονται στη χώρα είναι το σιτάρι, κριθάρι ζαχαρότευτλα, βρόμη, σίκαλη, λινάρι, καλαμπόκι, λαχανικά και πατάτες.

Μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ο τσεχικός χρηματοπιστωτικός τομέας ενίσχυσε την αντοχή του κυρίως στην κεφαλαιακή ρευστότητα. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις στη ζώνη του ευρώ, όπου η κατάσταση είναι πολύ εύθραυστη, ενισχύει την πιθανότητα η κρίση να επανεμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή, θέτοντας σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Δημοκρατίας της Τσεχίας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του IMF, το 2011 παρουσιάστηκε μικρή αύξηση του εγχώριου ΑΕΠ κατά 1.7%, το 2012 παρουσιάστηκε αύξηση του ΑΕΠ κατά 0.1% και το 2013 προβλέπεται μια όχι αμελητέα αύξηση του εγχωρίου ΑΕΠ της χώρας, της τάξεως του 2.1%. Επίσης, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 65η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Όσον αφορά στο επενδυτικό περιβάλλον, η ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας  στην Τσεχία αποτελεί μοχλό αύξησης του ΑΕΠ της χώρας. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση προωθεί συστηματικά κίνητρα για τη δημιουργία και τη βελτίωση του υγιούς και χωρίς διακρίσεις επιχειρηματικού περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ).Η προώθηση των ξένων επενδύσεων αντικατοπτρίζεται στο νομικό καθεστώς σχετικά με τα φορολογικά και επενδυτικά κίνητρα, τα οποία βασίζονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και επιτρέπουν τη στήριξη συγκεκριμένων τύπων επενδύσεων, π.χ. την πίστωση φόρου εισοδήματος, την προσφορά τεχνικού εξοπλισμού σε χαμηλότερες τιμές, και την υλική υποστήριξη για τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Είναι φυσικό ότι, εκτός από τη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών, η Τσεχική Δημοκρατία εξασφαλίζει τη δίκαιη, ισότιμη και δίκαιη μεταχείριση των ξένων επενδυτών, παρέχοντας τους πλήρη νομική ασφάλεια και προστατεύοντας τους έναντι παρεμβολών και από οποιοδήποτε περιορισμό της ιδιοκτησίας τους.Η είσοδος της Τσεχικής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βελτιώσει σημαντικά το νομοθετικό πλαίσιο σχετικά με το καθεστώς των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων¹ , καθώς η ευρωπαϊκή νομοθεσία έχει καταστεί άμεσα εφαρμοστέα στην χώρα και δεσμευτική για τους κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς αυτής.

Φορολογικό σύστημα

Ως κάτοικοι Τσεχίας για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων, θεωρούνται οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο στην Τσεχία ή έχουν τη διοίκησή τους στην Τσεχία. Επίσης, μια αλλοδαπή εταιρεία θεωρείται ότι έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Τσεχία όταν έχει έναν καθορισμένο τόπο επιχείρησης, μέσω του οποίου οι εργασίες της εταιρείας αυτής διεξάγονται στην Τσεχία.

Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων εφαρμόζεται στα κέρδη όλων των εταιρειών, συμπεριλαμβανομένων και των υποκαταστημάτων ξένων εταιρειών. Εταίροι σε ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων για το μερίδιό τους επί των κερδών της εταιρείας.

Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων ανέρχεται στο 19% και εφαρμόζεται σε όλα τα κέρδη των επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των κεφαλαιακών κερδών από την πώληση των μετοχών (εάν δεν απαλλάσσονται σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς απαλλαγής λόγω συμμετοχής). Επιπλέον, ένας ειδικός φορολογικός συντελεστής, 15%, επιβάλλεται στο εισόδημα από μερίσματα που λαμβάνουν εταιρείες κάτοικοι Τσεχίας από αλλοδαπές εταιρείες (εκτός αν τα μερίσματα αυτά υπόκεινται στο ειδικό καθεστώς απαλλαγής λόγω συμμετοχής).

Το προαναφερόμενο ειδικό καθεστώς απαλλαγής λόγω συμμετοχής ορίζει ότι μερίσματα που λαμβάνονται από Τσέχικες εταιρείες απαλλάσσονται από τον εταιρικό φόρο και μερίσματα τα οποία διανέμονται από Τσέχικες εταιρείες δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου εάν:

•    Η τσέχικη ή μητρική εταιρεία εγκατεστημένη στην ΕΕ συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον 10% στην θυγατρική για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 12 μηνών.
•    Η θυγατρική εταιρεία είναι φορολογικός κάτοικος Τσεχίας ή άλλου Κράτους Μέλους της ΕΕ.
•    Και η μητρική και η θυγατρική εταιρεία έχουν μια από τις εταιρικές μορφές που αναφέρονται περιοριστικά στην Οδηγία της Ε.Ε. για τις μητρικές και θυγατρικές εταιρείες.

Η ανωτέρω φορολογική μεταχείριση εφαρμόζεται και για τα μερίσματα που καταβάλλονται σε Τσέχικες εταιρείες από εταιρείες με έδρα στην Ελβετία, Νορβηγία ή την Ισλανδία.

Όσον αφορά στα μερίσματα που εισπράττονται από τσέχικες εταιρείες - θυγατρικές, οι οποίες έχουν την έδρα τους σε τρίτες χώρες, όπου ισχύει Σ.Α.Δ.Φ., εφαρμόζεται  η αρχή της ίσης μεταχείρισης  όπως με τις χώρες της ΕΕ, εάν:
(i)    η θυγατρική υπόκειται σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων ύψους τουλάχιστον 12%, όταν η διανομή έλαβε χώρα και κατά το προηγούμενο έτος, και 
(ii)     η θυγατρική έχει νομική μορφή παρόμοια με μια τσεχική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, μιας ανώνυμης εταιρίας ή συνεταιρισμού.

Τα κεφαλαιακά κέρδη μητρικών εταιρειών που πραγματοποιήθηκαν από την διανομή μερισμάτων σε εταιρείες που συγκεντρώνουν τα παραπάνω κριτήρια απαλλάσσονται από τη φορολογία.

Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν τοπικοί φόροι εισοδήματος στην Τσεχία.

Εισόδημα από τόκους που λαμβάνεται από φορολογικούς κατοίκους Τσεχίας υπόκειται σε φορολόγηση με τον εταιρικό συντελεστή ύψους  19%.

Αναφορικά με τους συντελεστές παρακράτησης φόρου επί των μερισμάτων, τόκων και δικαιωμάτων που καταβάλλονται από ημεδαπό πρόσωπο σε ημεδαπό οι συντελεστές είναι 15%, 0% και 0%, αντιστοίχως. Όταν ο λήπτης των ανωτέρω εισοδημάτων είναι αλλοδαπό πρόσωπο τότε οι συντελεστές αυτοί είναι 15%, 15% και 15%, αντιστοίχως, εκτός αν αυτοί οι συντελεστές παρακράτησης φόρου μειώνονται βάσει της εφαρμογής κάποιας ΣΑΔΦ, μεταξύ της Τσεχίας και του κράτους της κατοικίας του λήπτη των εισοδημάτων.

Επιπλέον, εκπίπτουν τα έξοδα για τη δημιουργία, διατήρηση και εξασφάλιση του φορολογητέου εισοδήματος (αποδείξεις, τιμολόγια), τα οποία και θα πρέπει να φυλάσσονται από τον φορολογούμενο προκειμένου να αξιώσει έκπτωση φόρου. Οι τόκοι, τα δικαιώματα (υπό όρους) και οι αμοιβές παροχής υπηρεσιών εκπίπτουν επίσης από την φορολογία. 

Ζημίες που προκύπτουν σε μια διαχειριστική περίοδο μπορούν να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα φορολογητέα κέρδη που προκύπτουν στις επόμενες πέντε διαχειριστικές περιόδους. Οι ζημίες δεν μεταφέρονται προς συμψηφισμό με κέρδη προηγούμενων ετών.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Οι φορολογικοί κάτοικοι Τσεχίας γενικά υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος της Τσεχίας για το παγκόσμιο εισόδημά τους. Οι μη φορολογικοί κάτοικοι φορολογούνται μόνο για το εισόδημα που προέρχεται από πηγές στην Τσεχία. 

Κάτοικοι αλλοδαπής που έχουν φυσική παρουσία στην Τσεχία για λιγότερο από 183 ημέρες σε οποιαδήποτε δωδεκάμηνη περίοδο και εργάζονται για αλλοδαπό εργοδότη ο οποίος δεν έχει ‘‘φορολογητέα παρουσία’’ στην Τσεχική Δημοκρατία δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος στην Τσεχία για το εισόδημά τους από μισθωτές υπηρεσίες για τις εργασίες που διενεργήθηκαν στην Τσεχία.

Σε γενικές γραμμές, τα ακόλουθα πρόσωπα υπόκεινται σε φόρο στην Τσεχία σε εισοδήματα που προέρχονται από Τσέχικες πηγές, ανεξάρτητα από το τη διάρκεια της φυσικής τους παρουσίας στη χώρα:

•    Όλοι οι υπάλληλοι τσεχικής εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων όλων των υποκαταστημάτων.
•    Ομογενείς που τους έχει ανατεθεί εργασία, και των οποίων το κόστος μισθοδοσίας βαρύνει άμεσα ή επαναχρεώνεται σε Τσέχικη εταιρεία (ή σε μόνιμη εγκατάσταση).
•    Νόμιμοι εκπρόσωποι ή μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ή εποπτικού συμβουλίου Τσέχικων εταιρειών.
•    Επιχειρηματίες.

Ο συντελεστής φορολογίας φυσικών προσώπων ανέρχεται στο 15%.

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα ΔΛΠ είναι απαραίτητα για την σύνταξη των ενοποιημένων και των εταιρικών οικονομικών καταστάσεων.

Οι εισηγμένες εταιρείες που βρίσκονται εκτός της ΕΕ, επιτρέπεται να συντάσσουν τις οικονομικές τους καταστάσεις σύμφωνα με τα ΔΛΠ. Έτσι, μια εταιρεία μπορεί να πληροί τις προϋποθέσεις είτε για τη χρήση των ΔΛΠ ή πρέπει να χρησιμοποιεί μόνο τα τοπικά λογιστικά πρότυπα (GAAP). Οι τοπικές ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν ακόμα ανακοινώσει σχέδια θέσπισης ή της σύγκλισης των τοπικών λογιστικών προτύπων με τα ΔΛΠ.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με την Τσεχία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 1989, η οποία κυρώθηκε με τον Ν.1838/1989. Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, της Τσεχίας και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από την Τσεχία προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 0% / 15%  
Τόκοι: 0% / 10%
Δικαιώματα: 0% / 10%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς την Τσεχία
Μερίσματα: 0% / 10% 
Τόκοι: 10%
Δικαιώματα: 10%

Συντάξεις και άλλες αμοιβές παρόμοιας φύσης που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας για προηγούμενη εξαρτημένη απασχόληση, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Οποιαδήποτε σύνταξη που καταβάλλεται από το ίδιο το Κράτος της Τσεχίας ή πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού ή από ταμεία που συστάθηκαν από αυτό, σε ένα φυσικό πρόσωπο για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στο Κράτος αυτό ή υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού, φορολογείται μόνο στην Τσεχία. Εντούτοις, μια τέτοια σύνταξη φορολογείται μόνο στην Ελλάδα, αν το φυσικό πρόσωπο είναι υπήκοος και κάτοικος Ελλάδας. 

Η Τσεχία ΔΕΝ ανήκει στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς² .

Συνεπώς, τα τιμολόγια πωλήσεων και παροχής υπηρεσιών, αναγνωρίζονται χωρίς να εξετάζεται το μαχητό τεκμήριο της πραγματικότητας της συναλλαγής³. Περαιτέρω, όσα φυσικά πρόσωπα θέλουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Τσεχία, μπορούν να το πράξουν ΧΩΡΙΣ να εξετάζονται οι προϋποθέσεις⁴ του άρθρου 76 του ΚΦΕ.  Τέλος, για την τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου απαιτείται ένα απλό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο εκδίδουν οι τσέχικες φορολογικές αρχές. 

VIES

Οι τσεχικές εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο ΦΠΑ και υποκείμενες στον φόρο, μπορούν να διεξάγουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές μέσω του συστήματος VIES⁵ .

Βασικές μορφές επιχειρήσεων

Οι βασικές επιχειρηματικές μορφές στην Τσεχία είναι η  εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (společnost s ručením omezeným), η  ανώνυμη εταιρεία (ručením omezeným), η ομόρρυθμη εταιρεία (partnerství) και το υποκατάστημα (větev).

Νόμισμα

Το νόμισμα της Τσεχίας είναι η Τσέχικη Κορόνα  (κωδικός : CZK).
Ισοτιμία: 1 Euro = 25.66 CZK (Μάρτιος 2013)

Εγχώριες τράπεζες

Οι βασικές εγχώριες τράπεζες είναι :  Abn Amro Bank, CityBank, Commerzbank AG, Ceska SPORITELNA, Ceskoslovenska obchodni banka, Hypovereinsbank, GE Capital Bank, Investicni a postovni banka, Komercni Banka, Konsolidacni Banka Prague, Zivnostenska Banka

Χρήσιμα Links

Υπουργείο Βιομηχανίας και Εμπορίου: www.mpo.cz
Υπουργείο Οικονομικών: www.mfcr.cz
Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων: www.mzv.cz/jnp/en/index.html

Παραπομπές

1 Βλ. αρχείο όρων: « Άμεσες Ξένες Επενδύσεις»
2 Βλ. παρ. 4 & παρ. 7 του άρθρου 51Α του Κ.Φ.Ε., την ΠΟΛ 1125/2011 & την ΔΟΣ Α 1011408 ΕΞ 20.1.2012.
3 Βλ. «Πραγματική Συναλλαγή» στο αρχείο ορισμών.
4 Βλ. Αρχείο Ορισμών: «Προϋποθέσεις Αλλαγής Φορολογικής Κατοικίας»
5 Βλ. Αρχείο Ορισμών: « VIES»