Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Το Χονγκ Κονγκ αποτελεί από το 1997 ειδική διοικητική περιοχή της Κίνας. Είναι μια πόλη-κράτος περίπου 7,5 εκατομμυρίων κατοίκων με μια ανεπτυγμένη σύγχρονη οικονομία υπηρεσιών, με χαμηλή φορολογία, και ένα διεθνές χρηματιστηριακό και εμπορικό κέντρο.Το Χονγκ Κονγκ είναι μία από τις πιο ελεύθερες οικονομίες του κόσμου. Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ έχει από καιρό υιοθετήσει την πολιτική «της ελάχιστης κυβερνητικής παρέμβασης στην αγορά», προκειμένου να δημιουργηθεί ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, το Χονγκ Κονγκ έχει μετατραπεί από μια οικονομία έντονα βασισμένη στο εργατικό δυναμικό της χώρας σε μια οικονομία που βασίζεται στην τεχνογνωσία, με έμφαση στο διεθνές εμπόριο, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, τον τουρισμό, κλπ. 

Τα τελευταία χρόνια, το Χονγκ Κονγκ έχει γίνει όλο και πιο ενοποιημένο με την Κίνα διαμέσου του εμπορίου, του τουρισμού και των δημοσιονομικών δεσμών. Το Χονγκ Κονγκ έχει καθιερωθεί και ως το κορυφαίο χρηματιστήριο για τις κινεζικές επιχειρήσεις που επιθυμούν να εισαχθούν σε χρηματιστήριο στο εξωτερικό και εξακολουθεί να συνδέει το νόμισμά του με το δολάριο ΗΠΑ (USD), διατηρώντας μια συμφωνία που θεσπίστηκε το 1983.

Η ανωτέρω αναφερόμενη συνεχιζόμενη οικονομική επιτυχία του Χονγκ Κονγκ μέσω της  πολιτικής της ελάχιστης παρέμβασης του κράτους και του υψηλού βαθμού στήριξης των επιχειρήσεων έγκειται στη χαμηλή φορολογία, στην εφαρμογή του ελεύθερου ανταγωνισμού στην τοπική αγορά, στο πλήρως μετατρέψιμο και ασφαλές νόμισμα της χώρας, στο εξαιρετικά αποτελεσματικό δίκτυο μεταφορών και επικοινωνιών, στο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, όπως και στον υψηλό βαθμό διεθνοποίησης του Χονγκ Κονγκ.

Ο ιδιωτικός τομέας δραστηριοποιείται κυρίως μέσω των επιχειρηματικών επενδύσεων και συνήθως δεν επηρεάζεται από κρατικές παρεμβάσεις. Το φορολογικό σύστημα είναι απλό, με εταιρικό φορολογικό συντελεστή στο 16,5 % ( από το 1996), αν μία εταιρεία δραστηριοποιείται στο Χονγκ Κονγκ και το εισόδημα προέρχεται από πηγές του εσωτερικού. Αν και οι φυσικοί πόροι του Χονγκ Κονγκ είναι λιγοστοί, το γεγονός αυτό μπορεί να παραβλεφθεί από τα σημαντικά λιμάνια και την εξαιρετική τοποθεσία που ενθαρρύνει τους οικονομικούς δεσμούς της χώρας με όλο τον κόσμο, όπως επίσης και το αεροδρόμιο, το οποίο είναι το τρίτο σε κίνηση αεροδρόμιο του κόσμου στον αριθμό των επιβατών.

Συνεπώς, με τα σημερινά δεδομένα το Χονγκ Κονγκ υφίσταται ως το πέμπτο μεγαλύτερο τραπεζικό κέντρο του κόσμου, καθώς η χώρα έχει ανακηρυχθεί σε μεγάλο διεθνές εμπορικό και οικονομικό κέντρο με τα κατάλληλα οικονομικά μεγέθη. Δεν είναι τυχαίο ότι η HSBC (Hong Kong Shanghais Banking), η μεγαλύτερη εμπορική τράπεζα στο κόσμο έχει την έδρα της στο Hong Kong.

Εκτός από τις οικονομικές υπηρεσίες και τη βιομηχανία της χώρας, η κατασκευή  ασφαλών υποδομών έχει επίσης συνδράμει στην ανάπτυξη της οικονομίας. Σήμερα, η πλειοψηφία της βιομηχανίας του Χονγκ Κονγκ δραστηριοποιείται στον τομέα της κλωστοϋφαντουργίας, των ενδυμάτων, των εκτυπώσεων, των εκδόσεων, των μεταλλικών προϊόντων, ρολογιών και κοσμημάτων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του IMF, η ανάπτυξη ανήλθε στο 2,16% το 2016, στο 3,79% για το 2017, ενώ αναμένεται ανάπτυξη 3% για το 2018. Επίσης, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 4η μόλις θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Παράλληλα, υπάρχουν διάφορα προγράμματα που έχουν σχεδιαστεί για να βοηθήσουν τις εγχώριες και αλλοδαπές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ, όπως:
- προγράμματα «Incubator»¹ 
- δανειακές εγγυήσεις
- και εμπορικά ταμεία

Από την άλλη, η πρωτοβουλία «DesignSmart» παρέχει έως 100.000 Δολάρια Χονγκ Κονγκ για τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, προκειμένου να επενδύσουν σε έργα σχεδιασμού και ανάπτυξης. Επιπλέον, το πρόγραμμα Σχεδιασμού (DIP) παρέχει χώρους γραφείων για τους ενοικιαστές αλλά και επαγγελματική υποστήριξη. 

Όλα αυτά τα προγράμματα τρέχουν βάσει του «Cyberport» κρατικού προγράμματος του Χονγκ Κονγκ για την δημιουργία ψηφιακών μέσων στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και  για την υποστήριξη των νεοϊδρυόμενων επιχειρήσεων προκειμένου να υλοποιήσουν τις ιδέες τους και να αναπτύξουν την επιχείρησή τους.

Φορολογικό σύστημα

Το Χονγκ Κονγκ προσφέρει ένα από τα πιο φιλικά φορολογικά συστήματα στον κόσμο, διότι επιβάλλει μόνο τρεις άμεσους φόρους και προσφέρει γενναιόδωρα επιδόματα και μειώσεις που μειώνουν το φορολογητέο ποσό δραστικά. Επίσης, δεν επιβάλλεται φόρος επί των πωλήσεων ή ΦΠΑ, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου σε διάφορες κατηγορίες εισοδήματος και τέλος δεν επιβάλλεται φόρος επί των κεφαλαιακών κερδών.

Η ευκολία της υποβολής φορολογικών δηλώσεων (ιδιαίτερα των φυσικών προσώπων) είναι ένα ακόμη ελκυστικό μέρος του επιχειρηματικού περιβάλλοντος του Χονγκ Κονγκ.

Αν και πολλές χώρες θεωρούν το Χονγκ Κονγκ ως περιοχή «υπεράκτιας» δικαιοδοσίας (off shore jurisdiction), η στάση της κυβέρνησης είναι, ότι η περιοχή δεν αποτελεί ένα υπεράκτιο εμπορικό κέντρο με την παραδοσιακή έννοια του όρου, αλλά περισσότερο εμπίπτει στην κατηγορία δικαιοδοσιών που παρέχουν ένα προνομιακό φορολογικό σύστημα, σύμφωνα με την αρχή της εδαφικότητας, καθώς οι φορολογικοί συντελεστές αλλά και οι φόροι εισπράττονται σύμφωνα με αυτή την αρχή και είναι εξαιρετικά χαμηλοί σε σχέση με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ.

Συνεπώς, οι φόροι επιβάλλονται μόνον επί του εισοδήματος που προέρχεται από ή που προκύπτει στο Χονγκ Κονγκ και όχι επί του εισοδήματος που προέρχεται από πηγές ευρισκόμενες εκτός της επικράτειας του Χονγκ Κονγκ. Επίσης, όπως προαναφέρθηκε, μια σειρά φόρων που επιβάλλεται στα περισσότερα κράτη παγκοσμίως δεν προβλέπεται από το φορολογικό σύστημα του Χονγκ Κονγκ.

Σε γενικές γραμμές, και για σκοπούς φορολόγησης των κερδών στο Χονγκ Κονγκ, η (φορολογική) κατοικία των εταιρειών δεν αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τον καθορισμό της φορολογήσεως μιας οικονομικής οντότητας. 

Οι καθοριστικοί παράγοντες για την φορολόγηση αυτών είναι: 
(i)  εάν μια εταιρεία ασκεί εμπορική δραστηριότητα, επάγγελμα ή επιχείρηση στο Χονγκ Κονγκ, και
(ii) εάν τα κέρδη προκύπτουν στο ή προέρχονται από το Χονγκ Κονγκ.

Ωστόσο, όπου είναι απαραίτητο να καθοριστεί ο τόπος εγκατάστασης των επιχειρήσεων, όπως π.χ. για την εφαρμογή των ΣΑΔΦ, εταιρείες που έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ και εταιρείες που διοικούνται ή ελέγχονται / έχουν την κεντρική διοίκησή τους (υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των ΣΑΔΦ) στο Χονγκ Κονγκ θεωρούνται γενικά ως φορολογικοί κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ. Περαιτέρω, για την φορολόγηση των κερδών στο Χονγκ Κονγκ είναι μεγαλύτερης σημασίας το γεγονός αν μια αλλοδαπή εταιρεία ασκεί εμπορική δραστηριότητα, επάγγελμα, ή επιχείρηση στο Χονγκ Κονγκ και εάν τα κέρδη προέρχονται από πηγές του Χονγκ Κονγκ, παρά το αν η αλλοδαπή εταιρεία διατηρεί μόνιμη εγκατάσταση στο Χονγκ Κονγκ.

Ο φόρος επί των κερδών οφείλεται από κάθε πρόσωπο (στην έννοια του ‘προσώπου’ περιλαμβάνονται οι εταιρείες, προσωπικές εταιρείες, και ατομικές επιχειρήσεις) που ασκούν εμπορική δραστηριότητα, επάγγελμα, ή επιχείρηση στο Χονγκ Κονγκ. 

Ωστόσο, τα κεφαλαιακά κέρδη και τα εισοδήματα κεφαλαιακής φύσεως δεν υπόκεινται σε φορολογία. 

Επίσης, τα μερίσματα από ημεδαπές εταιρείες απαλλάσσονται του φόρου και τα μερίσματα που προέρχονται από την αλλοδαπή δεν υπόκεινται σε φόρο στο Χονγκ Κονγκ. 

Ορισμένα εισοδήματα που διαφορετικά δεν θα υπόκειντο σε φόρο στο Χονγκ Κονγκ είναι δυνατόν να τεκμαίρεται ότι προκύπτουν στο Χονγκ Κονγκ ή ότι προέρχονται από πηγές ευρισκόμενες στο, όπως π.χ. ποσά που καταβάλλονται για δικαιώματα που εισπράττουν οι αλλοδαπές εταιρείες για τη χρήση ή το δικαίωμα χρήσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, σχεδίων, εμπορικών σημάτων, πνευματικών δικαιωμάτων κ.α. 

Οι φορολογικοί συντελεστές για τις εταιρείες είναι 16,5% και 15% για τις μη εταιρικές οντότητες.

Πρέπει να σημειωθεί ότι εισοδήματα από τόκους που λαμβάνονται από ή που προκύπτουν σε μια εταιρεία που ασκεί εμπορική ή επιχειρηματική δραστηριότητα στο Χονγκ Κονγκ υπόκεινται σε φόρο επί των κερδών, σύμφωνα με τους ανωτέρω συντελεστές. Απαλλαγή, όμως, παρέχεται, κατά κανόνα, για τα εισοδήματα από τόκους που προέρχονται από οποιαδήποτε κατάθεση που διατηρείται σε χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στο Χονγκ Κονγκ.

Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται για την παραγωγή κερδών τα οποία υπόκεινται σε φόρο και τα οποία δεν έχουν κεφαλαιακή φύση γενικά εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των εταιρειών. Επιπλέον, προβλέπεται ειδική φορολογική ελάφρυνση για ορισμένες δαπάνες κεφαλαίου.

Παρά ταύτα αναφορικά με ορισμένες δαπάνες υπάρχουν ειδικοί κανόνες για την έκπτωσή τους (π.χ. δαπάνες από την καταβολή τόκων).

Οι φορολογικές-λειτουργικές ζημίες που πραγματοποιούνται εντός μιας διαχειριστικής περιόδου μπορούν να μεταφέρονται επ 'αόριστον και να συμψηφίζονται με μελλοντικά κέρδη της εταιρείας. Μια εταιρεία που ασκεί περισσότερες από μία δραστηριότητες και π.χ. παρουσιάζει ζημίες σε μία από αυτές μπορεί να συμψηφίζει τις ζημίες αυτές με κέρδη από άλλες δραστηριότητες. Οι φορολογικές-λειτουργικές ζημίες δεν μπορούν να μεταφέρονται σε προηγούμενες χρήσεις. Επίσης, κεφαλαιακές ζημίες δεν είναι φορολογικά εκπιπτόμενες.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Η κατοικία ενός φυσικού προσώπου, η διαμονή ή ιθαγένεια δεν αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για τον καθορισμό του αν ένας ιδιώτης υπόκειται σε φόρο εισοδήματος στο Χονγκ Κονγκ, π.χ. σε φόρο μισθωτών υπηρεσιών, βάσει του εθνικού δικαίου του Χονγκ Κονγκ. Ο όρος «κάτοικος» ορίζεται σε κάθε μια από τις ΣΑΔΦ που έχουν υπογραφεί από το Χονγκ Κονγκ.

Το Χονγκ Κονγκ επιβάλλει φόρο εισοδήματος στο συνολικό εισόδημα των φυσικών προσώπων με κλιμακωτούς συντελεστές από 2% έως 17%, με ανώτατο όριο το 15%. Αντ 'αυτού, οι τρεις βασικές κατηγορίες εισοδήματος, το εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις (φόρος 15%), το εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες (βλ. κατωτέρω), καθώς και το εισόδημα από ενοίκια ακινήτων (φόρος 15% αφού υπάρξει μία απαλλαγή 20% για έξοδα συντήρησης και επισκευές), φορολογούνται με διαφορετικούς συντελεστές. Ένα φυσικό πρόσωπο-κάτοικος Χονγκ Κονγκ μπορεί να επιλέξει την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για συνολικό του εισόδημα.

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα μπορούν να εφαρμοστούν εθελοντικά στην σύνταξη των ενοποιημένων ή/και αυτόνομων οικονομικών καταστάσεων. Έτσι, οι εταιρείες που έχουν συσταθεί στο Χονγκ Κονγκ, είναι υποχρεωμένες, βάσει διατάγματος μέσω των οικονομικών καταστάσεων (αυτόνομες ή ενοποιημένες) να απεικονίζουν την πραγματική και δίκαιη εικόνα των οικονομικών της εταιρείας.

Ενώ τα λογιστικά πρότυπα του Χονγκ-Κονγκ συγκλίνουν με τα ΔΛΠ, εξακολουθούν να υπάρχουν διαφορές κυρίως όσον αφορά στις μεταβατικές διατάξεις, στη φορολογία εισοδήματος.

Κατά συνέπεια, οι εταιρείες που είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν τα λογιστικά πρότυπα του Χονγκ Κονγκ, αλλά επιθυμούν να εναρμονιστούν προαιρετικά με τα ΔΛΠ, θα πρέπει να αναζητήσουν νομικές συμβουλές προκειμένου να εξασφαλίσουν την συμμόρφωσή τους με τα οικεία λογιστικά πρότυπα.

Ενδοομιλικές συναλλαγές

Υπάρχουν ελάχιστες διατάξεις στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αναφορικά με τις ενδοομιλικές συναλλαγές και αφορούν κυρίως εταιρείες μη φορολογικούς κατοίκους του Χονγκ Κονγκ.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Σύμφωνα με το άρθρο 65α παρ.1  Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013) και την ΠΟΛ 1024/2018, το Χονγκ - Κονγκ εντάσσεται στη λίστα των μη συνεργάσιμων κρατών.

Ειδικότερα, μέχρι του παρόντος, η Ελλάδα δεν έχει υπογράψει με το Χονγκ Κονγκ Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας και επομένως τα όρια παρακράτησης φόρου για τις δύο χώρες διαμορφώνονται ως εξής:

Για πληρωμές από το Χονγκ Κονγκ προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 0%  
Τόκοι: 0%
Δικαιώματα: 4.95% / 16.5% σε αλλοδαπές εταιρείες, 4.5% / 15% σε αλλοδαπές (ατομικές) επιχειρήσεις

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς το Χονγκ Κονγκ
Μερίσματα: 15% 
Τόκοι: 15% για πληρωμές σε φυσικά πρόσωπα 
Δικαιώματα: 20%

Βασικές Μορφές Επιχειρήσεων

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται : η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (有限责任公司) η ανώνυμη εταιρεία (有限责任公司), το υποκατάστημα (分公司), γραφείο αντιπροσώπου (分公司), η ομόρρυθμη εταιρεία (代表处),   ετερόρρυθμη εταιρεία (普通合伙), μοναδικός ιδιοκτήτης – εταίρος (独资经营 - 合作伙伴)

Νόμισμα

Το νόμισμα του Χονγκ Κονγκ είναι το Δολάριο Χονγκ Κονγκ (κωδικός HKD).
Ισοτιμία: 1 EUR = 10,13 HKD (Μάρτιος  2013 )

Εγχώριες Τράπεζες

Μερικές από τις εγχώριες τράπεζες είναι: Bank of China (Hong Kong) Limited, Bank of East Asia, Limited, China Construction Bank (Asia) Corporation Limited, Chiyu Banking Corporation Limited, Chong Hing Bank Limited, Citibank (Hong Kong) Limited, CITIC Bank International Limited,  Dah Sing Bank Limited, DBS Bank (Hong Kong) Limited, Fubon Bank (Hong Kong) Limited, Hang Seng Bank Ltd., Hongkong and Shanghai Banking Corporation Limited (The), Industrial and Commercial Bank of China (Asia) Limited, MEVAS Bank Limited, Nanyang Commercial Bank, Limited, Public Bank (Hong Kong) Limited, Shanghai Commercial Bank Ltd.,  Standard Chartered Bank (Hong Kong) Limited, Tai Sang Bank Ltd., Tai Yau Bank Ltd., Wing Hang Bank Ltd., Wing Lung Bank Limited 

Χρήσιμα Links

Φορολογικό Τμήμα Εισοδήματος: www.ird.gov.hk
Οδηγός επιχειρήσεων: www.guidemehongkong.com
Επίσημο site της κυβέρνησης: www.gov.hk/

Παραπομπές

1 Βλ. Αρχείο Ορισμών: «προγράμματα «Incubator»: τα Επιστημονικά και Τεχνολογικά Πάρκα - ”Incubator” προβλέπουν τη χορήγηση επιδοτούμενων χώρων-γραφείων, παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις επικείμενες επενδύσεις στην χώρα και ένα μικρό πακέτο οικονομικής ενίσχυσης για την υποστήριξη των προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης (R&D). Οι εν λόγω επιδοτήσεις μπορούν να ανέλθουν έως και τις 500.000 Δολάρια Χονγκ Κόνγκ.