Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον 

Το Κράτος του Κατάρ είναι ένα ανεξάρτητο εμιράτο της Μέσης Ανατολής, το οποίο καταλαμβάνει τη χερσόνησο Κατάρ, επί της ανατολικής ακτής της Σαουδικής Αραβίας στον Αραβικό Κόλπο. Έχει έκταση 11.627 τετρ. χιλιόμετρα και πληθυσμό περί τους 2.600.000 κατοίκους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πολίτες του Κατάρ ανέρχονται σε περίπου 320.000, ενώ οι υπόλοιποι κάτοικοι είναι μετανάστες. Είναι χωρισμένο σε επτά δήμους, και η  Ντόχα είναι η πρωτεύουσα του. Η επίσημη γλώσσα του Κατάρ είναι αραβικά.

Ενώ κατ’ ουσία είναι μια συντηρητική κοινωνία, έχει παρ’ όλα αυτά ξεκινήσει μια πορεία προς τον οικονομικό εκσυγχρονισμό και την πολιτική σταθερότητα. Ο Εμίρης, σεΐχης Χαμάντ Μπιν Χαλίφα Αλ Τανί, κατέλαβε την εξουσία το 1995 και υπήρξε η κινητήρια δύναμη πίσω από το άνοιγμα του Κατάρ στην παγκόσμια αγορά. Ο Εμίρης είναι υποστηρικτής των ισχυρών σχέσεων της χώρας σχετικά με την προώθηση της περιφερειακής ειρήνης και της σταθερότητας, του εμπορίου και των διεθνών επενδύσεων, καθώς και των εκπαιδευτικών και των πολιτιστικών ανταλλαγών μεταξύ των κρατών. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο εν ενεργεία Εμίρης Σεΐχης Ταμίμ μπιν
Χαμάντ αλ Θανί. Έτσι, ως χώρα το Κατάρ έχει μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο. Μέσα στο 2017, το Κατάρ κατηγορήθηκε από αραβικές και μη χώρες για ανάπτυξη σχέσεων με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και άλλες τρομοκρατικές ομάδες όπως η Αλ Κάιντα.  

Η οικονομία της χώρας καθοδηγείται από την παραγωγή φυσικού αερίου και πετρελαϊκών πόρων. Συγκεκριμένα, το Κατάρ διαθέτει το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα φυσικού αερίου, καθώς και το μεγαλύτερο στον κόσμο ενιαίο πεδίο, «το πεδίο Βορρά».Επίσης, κατά τα τελευταία χρόνια εξελίχθηκε στην πρώτη εξαγωγική χώρα γροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), καλύπτοντας το 33% των παγκόσμιων εξαγωγών. Παράλληλα, αν και η χαρακτηριστική αύξηση εσόδων από το παραπάνω υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι εντυπωσιακή, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το Κατάρ κερδίζει ακόμα περισσότερα από την παραγωγή πετρελαίου. Η χώρα έχει τρέχουσα ικανότητα παραγωγής πετρελαίου γύρω στα 800.000 βαρέλια ανά ημέρα (BPD), τα οποία μπορούν να αυξηθούν στο 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Τα συγκεκριμένα ενεργειακά αποθέματα έχουν καταστήσει το Κατάρ την πιο πλούσια χώρα βάσει κατά κεφαλήν εισοδήματος. 

Όντας σε συνεχή ανταγωνισμό με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ βρίσκεται σε μια προσπάθεια να καταστεί η χώρα ελκυστική για το εμπόριο και τις επενδύσεις μέσω των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, της διαφάνειας, και του φιλικού προς τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος. Έτσι, τα τελευταία χρόνια, το Κατάρ έχει βελτιώσει κατά πολύ το εμπόριο και το επενδυτικό κλίμα ενσωματώνοντας τις απαιτούμενες υποχρεώσεις που επιβάλλει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, με τη μείωση των τιμολογίων, την κατάργηση των περιττών περιορισμών και εμποδίων στο εμπόριο, και παρέχοντας στους ξένους επενδυτές περισσότερες ευκαιρίες.

Ωστόσο, μια αναδυόμενη αγορά όπως το Κατάρ έχει φυσικά κάποια συνεχώς αναπτυσσόμενα προβλήματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η οικονομία της χώρας αναπτύσσεται ταχύτερα από την εξέλιξη των αναγκαίων νομικών πλαισίων και των απαιτούμενων διαδικαστικών ενεργειών για ίδρυση επιχειρήσεων. Μερικές φορές οι κανονισμοί δεν είναι ευρέως δημοσιευμένοι και κατά καιρούς επιβάλλονται με ελάχιστη ή καμία διαβούλευση με τον ιδιωτικό τομέα. Επιπλέον, το ενοίκιο αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς λόγω της ανάπτυξης της οικονομίας και της εισροής ξένων εργατών στην χώρα.

Σύμφωνα με τις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής εταιρείας Standard and Poor's, το Κατάρ είναι σε καλή θέση για να χρηματοδοτήσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομών με πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Επιπλέον, η χώρα είναι πολιτικώς και κοινωνικά σταθερή ενώ οι συνθήκες παραγωγής ευνοούν την ενασχόληση με τις καθαρά καταναλωτικές βιομηχανίες. Επίσης, η οικονομία του Κατάρ είναι προσανατολισμένη προς την ανοιχτή αγορά και το κράτος συνεχώς διατυπώνει και τροποποιεί την κρατική νομοθεσία για να ενισχύσει την τάση της επεκτατικής οικονομικής πολιτικής του προς όλες τις χώρες του κόσμου. Το ΑΕΠ του Κατάρ αυξήθηκε με ρυθμούς άνω του 3,5% μέχρι και το 2014. Η οικονομική μεγέθυνση ανήλθε σε 2,13% και 1,57% για τα έτη 2016 και 2017, ενώ ανάπτυξη εκτιμάται να κινθεί στα επίπεδα του 2,5% από το 2018 κι έπειτα. Επιπλέον, βάσει της ετήσιας έρευνας  Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 83η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Οι τελωνειακές και γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις αλλά και οι διαδικαστικοί περιορισμοί είναι ελάχιστοι ή ανύπαρκτοι, όσον αφορά στις οικονομικές συναλλαγές συμπεριλαμβανομένου του επαναπατρισμού των ξένων κεφαλαίων. Η νομοθεσία είναι σε θέση να παρέχει κίνητρα και διευκολύνσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επενδύσεων. Έτσι, το κράτος θέτει την υποδομή, που περιλαμβάνει δρόμους, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, λιμάνια κτλ θέτοντάς τα ως προτεραιότητες για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, με σκοπό να συμβάλουν στην αύξηση των πηγών του εθνικού εισοδήματος.

Παράλληλα, το Κατάρ (όπως και το Ντουμπάι) διευκολύνει την πρόσληψη του ξένου εργατικού δυναμικού που απαιτείται για τα έργα ανάπτυξης της χώρας, ενώ οι ξένοι επενδυτές επιτρέπεται σύμφωνα με τους νόμους των επενδύσεων του Κατάρ, να επενδύουν σε όλους τους εθνικούς τομείς της οικονομίας με την προϋπόθεση ότι έχουν εταίρο από/στο Κατάρ, ο οποίος κατέχει μερίδιο τουλάχιστον 51% του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης και ότι η εταιρεία έχει δεόντως συσταθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου των εμπορικών εταιρειών.

Επιπλέον, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών σε κοινοπραξίες μπορεί να ξεπεράσει το όριο του 49% και να φτάσει μέχρι το 100% του κεφαλαίου σε επιλεγμένους τομείς, όπως η γεωργία, βιομηχανία, υγεία, παιδεία, τουρισμός, ανάπτυξη των φυσικών πόρων ή ενέργειας και των ορυχείων, με την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω σχέδια είναι σύμφωνα με τους αναπτυξιακούς στόχους της χώρας.

Φορολογικό σύστημα

Αρχικά πρέπει να σημειωθεί ότι η κατοικία δεν είναι η βάση που χρησιμοποιείται για να καθορισθεί εάν μια εταιρεία υπόκειται σε φόρο εισοδήματος στο Κατάρ. Ως εκ τούτου, φορολογική υποχρέωση στο Κατάρ μπορεί να προκύψει ακόμα και αν μια επιχείρηση δεν έχει την κατοικία της στο Κατάρ. Παρά ταύτα, μια εταιρεία θεωρείται ως κάτοικος του Κατάρ, αν έχει συσταθεί σύμφωνα με την νομοθεσία του Κατάρ, τα κεντρικά της εταιρείας βρίσκονται στο Κατάρ, ή η έδρα της πραγματικής διοίκησής της και ο έλεγχος της βρίσκονται στο Κατάρ.

Περαιτέρω, μια οντότητα που ανήκει εξ ολοκλήρου ή εν μέρει σε αλλοδαπούς και που αποκτά εισόδημα από πηγές στο Κατάρ υπόκειται σε φόρο στο Κατάρ. Στην περίπτωση της κοινοπραξίας, η φορολογική υποχρέωση της κοινοπραξίας εξαρτάται από το μερίδιο των αλλοδαπών ‘‘εταίρων’’ στα κέρδη της κοινοπραξίας. Επί του παρόντος, δεν επιβάλλεται φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων σε εταιρική οντότητα που ανήκει εξ ολοκλήρου σε υπηκόους του Κατάρ και σε υπηκόους του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Gulf Cooperation Council).
Μια οικονομική οντότητα φορολογείται στο Κατάρ εάν αποκτά εισόδημα από πηγές στο Κατάρ, ανεξάρτητα από τον τόπο της έδρας της, εκτός αν ρητά απαλλάσσεται από τον φόρο.

Το φορολογητέο εισόδημα υπόκειται γενικά σε έναν ενιαίο φορολογικό συντελεστή, 10%, με ορισμένες εξαιρέσεις. Οι ακόλουθοι φορολογικοί συντελεστές εφαρμόζονται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:
•    Αν μια ειδική συμφωνία έχει επιτευχθεί με την κυβέρνηση του Κατάρ πριν από την 1η Ιανουαρίου 2010, ο συντελεστής που ορίζεται στη συμφωνία εξακολουθεί να ισχύει. Εάν δεν ορίζεται συγκεκριμένος συντελεστής στη συμφωνία, εφαρμόζεται συντελεστής 35%.
•    Ο συντελεστής που εφαρμόζεται στις εργασίες που σχετίζονται με το πετρέλαιο δεν μπορεί να είναι μικρότερος από 35%.
•    Οι πληρωμές που γίνονται σε μη κατοίκους σε σχέση με ορισμένες δραστηριότητες (π.χ. παροχή υπηρεσιών) που δεν συνδέονται με μόνιμη εγκατάσταση στο Κατάρ υπόκεινται σε παρακρατούμενο φόρο 

Ο Ν. 21 που τέθηκε σε ισχύ από 1η Ιανουαρίου 2010 έχει ως βασικά σημεία τα εξής: 
• Εισαγάγει την έννοια των παρακρατούμενων φόρων: στο Κατάρ, γενικότερα ο εταιρικός φόρος επιβάλλεται με βάση την πηγή. Ως εκ τούτου, ένα νομικό πρόσωπο δυνητικά υπόκειται σε εταιρικό φόρο εισοδήματος, αν έχει μόνιμη εγκατάσταση (PE)¹  στο Κατάρ ή εάν άλλως αντλεί κέρδη από τη δραστηριότητά του ή από περιουσιακά στοιχεία του στο Κατάρ. Συνεπώς, οι αλλοδαπές εταιρείες που δεν ανήκουν εξ ολοκλήρου στο παραπάνω νομικό πλαίσιο δεν υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος στο Κατάρ. 
 Στον παραπάνω νόμο περιλαμβάνονται επίσης φοροαπαλλαγές, οι οποίες είναι διαθέσιμες για τις λειτουργικές δαπάνες μιας επιχείρησης, ενώ τα έσοδα αυτής λογίζονται ως συνήθη αντί ως «κεφαλαιακά». Ειδικά στοιχεία που εκπίπτουν των φορολογικών επιβαρύνσεων είναι τα ακόλουθα: 
• Οι τόκοι των δανείων που αναλογούν στις εταιρικές δραστηριότητες της φορολογηθείσας εταιρείας στο Κατάρ. 
• Οι δαπάνες προσωπικού (συμπεριλαμβανομένων των μισθών, των bonus, και άλλες υπηρεσίες)
 • Φορολογικές αποσβέσεις των παγίων περιουσιακών στοιχείων. Συγκεκριμένα, ο φόρος εδώ υπολογίζεται σύμφωνα με τα ποσοστά που καθορίζονται από τη φορολογική νομοθεσία και τους κανονισμούς του Κατάρ
 • Ζημιές που προκύπτουν από την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας
• “Bad debts” που είχαν εγκριθεί από τις φορολογικές αρχές, σύμφωνα με τα κριτήρια που προβλέπονται στο φορολογικό νόμο.

Ζημίες που προκύπτουν σε μια διαχειριστική περίοδο μπορούν να μεταφέρονται προς συμψηφισμό με τα φορολογητέα κέρδη που προκύπτουν στις επόμενες τρείς διαχειριστικές περιόδους μετά το έτος εντός του οποίου ζημίες πραγματοποιήθηκαν. Οι ζημίες δεν μεταφέρονται προς συμψηφισμό με κέρδη προηγούμενων ετών.

Δεν επιβάλλεται παρακρατούμενος φόρος επί των μερισμάτων, ενώ ο παρακρατούμενος φόρος επί των τόκων και των δικαιωμάτων που καταβάλλονται σε αλλοδαπούς είναι 7% και 5%, αντίστοιχα. Επίσης, παρακράτση 7% επιβάλλεται στις διάφορες προμήθειες, τις αμοιβές μεσιτείας και τις αμοιβές των διευθυντών.
Επίσης, παρέχεται μια σειρά από κίνητρα μέσω του Οικονομικού Κέντρου του Κατάρ, την Ελεύθερη Ζώνη Επενδύσεων, αλλά και φοροαπαλλαγές και επενδυτικά κίνητρα προς τους αλλοδαπούς. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση της χώρας προσφέρει σημαντικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην δημιουργία βιομηχανικών σχεδίων στο Κατάρ, ειδικότερα όταν αυτά τα έργα θεωρούνται ότι έχουν ευεργετική επίδραση στο κράτος, ενώ παρέχει βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε εταιρείες με πολύ χαμηλό ενοίκιο. Τα κοινόχρηστα, όπως το ρεύμα  το νερό μπορούν να παρέχονται με χαμηλό κόστος, και η φορολογική επιβάρυνση μπορεί να αρθεί εντελώς για αρκετό χρονικό διάστημα, όταν υπάρχει μια σημαντική επένδυση στη χώρα.
Επιπλέον, το Κατάρ δεν διαθέτει Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) ή φόρο επί των πωλήσεων, όπως και κανένα φόρο επί των κεφαλαίων ή της περιουσίας.

Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Ένα φυσικό πρόσωπο νοείται ως κάτοικος Κατάρ αν διαθέτει άδεια παραμονής σε ισχύ. Αναφορικά με τους μισθωτούς δεν επιβάλλεται φόρος μισθωτών υπηρεσιών. Είναι όμως δυνατόν να επιβάλλεται φόρος εισοδήματος με συντελεστή 10% σε φυσικά πρόσωπα που αυτό-απασχολούνται αν αποκτούν εισόδημα από πηγές στο Κατάρ.

Φορολογικοί συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα είναι απαραίτητα για την σύνταξη των εταιρικών και των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων. Οι εταιρείες θα πρέπει πρώτα να έχουν εγγραφεί ως εταιρείες περιορισμένης ευθύνης προκειμένου να εισαχθούν στο χρηματιστήριο.
Ειδικότερα από την 1η Ιανουαρίου 2010, τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρύτατα στην περιφέρεια του Κατάρ.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με το Κατάρ Σ.Α.Δ.Φ. βάσει του Ν.3823/2010, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από 1.1.2011. 

Συνταξεις

Η Σ.Α.Δ.Φ. ρυθμίζει τη φορολόγηση των συντάξεων, των μισθωτών υπηρεσιών, των μερισμάτων, των τόκων και των δικαιωμάτων. 

Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, του Κατάρ και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από το Κατάρ  προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 0%
Τόκοι: 5%
Δικαιώματα: 5%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς το Κατάρ
Μερίσματα: 5% 
Τόκοι: 5%
Δικαιώματα: 5%

Το Κατάρ ΑΝΗΚΕΙ στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς².

Συνεπώς, οι συναλλαγές με το Κατάρ ως κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν αναγνωρίζονται αυτόματα προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των Ελληνικών επιχειρήσεων. 

Βασικές Μορφές επιχειρήσεων

Οι βασικές μορφές είναι :η Ανώνυμη Εταιρία (س), η Μετοχική Δημόσια Εταιρεία   (مساهمي الشركة), η Ομόρρυθμη εταιρεία (العامة), η Ετερόρρυθμη εταιρεία (شراكة شراكة), η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης ( محدودة شركة ذات مسؤولية) και οι εταιρείες χαρτοφυλακίου (محدودة الشركات القابضة).

Νόμισμα

Το νόμισμα του Κατάρ είναι το Quatari rial (QAR).
Ισοτιμία: 1Ευρώ = 4.16 QAR (Ιανουάριος 2019)

Εγχώριες Τράπεζες

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι εξής: Ahlibank, Al Khaliji Bank, Barwa Bank, Commercial Bank of Qatar, Doha Bank, International Bank of Qatar, Masref Al Rayan, Qatar Development Bank, Qatar International Islamic Bank, Qatar Islamic Bank, Qatar National Bank

Χρήσιμα Links

Υπουργείο Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας: www.mbt.gov.qa
Υπουργείο Ενέργειας και Βιομηχανίας: www.mei.gov.qa
Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών: www.mof.gov.qa/