Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Η Βραζιλία αποτελεί την πέμπτη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο με πληθυσμό περί τους 200.000.000 κατοίκους. Η οικονομία της συγκαταλέγεται στη κατηγορία των «ανώτερων των μεσαίων οικονομιών», σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, καθώς αναπτύσσεται με ρυθμό μεγαλύτερο από κάθε προσδοκία σε ποικίλες δραστηριότητες και τομείς. Έτσι, επεκτείνοντας την παρουσία της στις παγκόσμιες αγορές, η βραζιλιάνικη οικονομία βρίσκεται σήμερα στη 10η θέση σε όλο τον κόσμο. Οι κύριες πηγές της οικονομίας της, παραμένουν οι φυσικές πηγές και η γεωργία, αν και οι εξαγωγές της χώρας συμπεριλαμβάνουν συνδυασμό εμπορευμάτων, βιομηχανικών ειδών και πετρελαίου.

Το βραζιλιάνικο επιχειρηματικό περιβάλλον είναι τόσο πλούσιο και ποικίλο όπως και η χώρα η ίδια, έχοντας επιρροές από Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία, Ιταλία και Αφρική. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του IMF, η ανάπτυξη στην Βραζιλία ανήλθε στο 3,8% το 2011, και προβλέπεται ανάπτυξη 2,1% για το 2012. Σύμφωνα δε, με την ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 130^η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Ένα από τα κύρια εμπόδια για μια βιώσιμη ανάπτυξη της βραζιλιάνικης οικονομίας σε μακροπρόθεσμο πλαίσιο είναι η υπερβολική φορολογική επιβάρυνση που επιβλήθηκε στις επιχειρήσεις και τους πολίτες, που σήμερα φτάνει μέχρι το 35,88% του ΑΕΠ (ένα ιστορικό ρεκόρ). Επιπλέον, η χώρα εξακολουθεί να παλεύει με τα προβλήματα των υποδομών, οι οποίες αποτελούν ένα επιπλέον εμπόδιο για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Παρά τα ανωτέρω, με παραγωγή ίση µε τα δύο τρίτα της Λατινικής Αμερικής, η χώρα έχει κερδίσει πολλά από τη ραγδαία αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, των αγροτικών προϊόντων και των µεταλλευµάτων. Η ενεργειακή αυτάρκεια και µία σκληρή βιομηχανία που παράγει από βιοκαύσιµα ως πυρηνικά υποβρύχια την οδήγησαν μέσα σε µία 20ετία στην πρώτη δεκάδα των υπερδυνάμεων του κόσμου. 

Σειρά πολυεθνικών κολοσσών, όπου συµµετέχουν βραζιλιάνικα ιδιωτικά και κρατικά κεφάλαια, ανταγωνίζονται τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις του κόσμου: η Vale do Rio Doce είναι η πρώτη σε µεταλλεύµατα σιδήρου, η Petrobras τέταρτη πετρελαϊκή στον κόσμο και πέμπτη σε αξία παγκοσμίως, έχοντας κεφαλαιοποίηση 133,31 δις δολάρια, η Embraer τρίτη αεροναυτική, πίσω από την Boeing και την Airbus. 

Όλα επιβεβαιώνουν την τεκτονική αλλαγή στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη υπέρ των αναδυομένων BRICs (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα). Εκτιμάται ότι το 2020 οι παραδοσιακά πιο πλούσιες χώρες του G7 (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Γερμάνια, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Καναδάς, Γαλλία) θα έχουν ισότιμο οικονομικό βάρος µε αυτό των επτά αναδυομένων (Κίνα, Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, Μεξικό, Ινδονησία και Τουρκία). 

Οι επενδυτικές δραστηριότητες στη Βραζιλία επικεντρώνονται στο χώρο της βιομηχανίας, των κατασκευών, της ενέργειας, της παραγωγής αυτοκινήτων, και της επεξεργασίας τροφίμων. Αν και οι ξένοι επενδυτές διαθέτουν επί του παρόντος μόνο μια μειοψηφική συμμετοχή στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις ασφαλιστικές εταιρείες, όμως δύνανται να αποκτήσουν τον έλεγχο μιας τράπεζαςμέσω μιας προηγούμενης σύμφωνης γνώμης (έγκρισης) από την κυβέρνηση ή μέσω αμοιβαίας συμφωνίας.

Τέλος, η Βραζιλία εξακολουθεί να θεωρείται μια στρατηγική αγορά και θα είναι ένας από τους σημαντικότερους παίκτες στην παγκόσμια οικονομία για τα επόμενα χρόνια, κυρίως με τη φιλοξενία δύο εκ των πιο σημαντικών διεθνών γεγονότων: το επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου (2014) και τους Ολυμπιακούς Αγώνες το καλοκαίρι του 2016.
 

Φορολογικό σύστημα

Οι εταιρείες κάτοικοι στην Βραζιλία φορολογούνται για το παγκόσμιο εισόδημά τους. Οι αλλοδαπές εταιρείες φορολογούνται γενικά στη Βραζιλία, είτε λόγω μιας συσταθείσας θυγατρικής- υποκαταστήματος ή λόγω μιας μόνιμης εγκατάστασης, με βάση το εισόδημα που παράγεται στη Βραζιλία. Εκτός από αυτό, αλλοδαπές εταιρίες υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος στο εισόδημα που προέρχεται από μια βραζιλιάνικες πηγές.

Η εταιρική φορολόγηση εφαρμόζεται στα λειτουργικά κέρδη που προέρχονται από τις εταιρείες που εδρεύουν στην Βραζιλία, με σταθερό συντελεστή 15%. Έτσι, οι βραζιλιάνικες εταιρείες μπορούν να επιλέξουν να φορολογηθούν σε πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματα. Η “lucro-real” μέθοδος βασίζεται στο πραγματική ετήσιο ή τριμηνιαίο φορολογητέο εισόδημα, και η “lucro-presumido” μέθοδος βασίζεται στην εκτίμηση του φορολογητέου εισοδήματος.

Οι εταιρείες είναι, επίσης, υπόχρεες σε μια προσαύξηση 10% επί του ετησίου φορολογητέου εισοδήματος που υπερβαίνει τις 240.000 BRL. Περαιτέρω, όλα τα νομικά πρόσωπα υπόκεινται σε κοινωνική εισφορά στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση (Contribuição Social sobre o Lucro Liquido ή CSLL) σε ποσοστό 9% (εκτός των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών ιδρυμάτων, τα οποία φορολογούνται με συντελεστή 15%), η οποία δεν εκπίπτει για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων. Η φορολογική βάση είναι το κέρδος πριν από τη φορολογία εισοδήματος, με κάποιες αναπροσαρμογές.

Οι εταιρικοί φόροι εισοδήματος επιβάλλονται μόνο σε ομοσπονδιακό επίπεδο (δηλαδή, δεν υπάρχουν κρατικοί ή δημοτικοί φόροι εισοδήματος).

Δεν υπάρχει παρακράτηση φόρου (WHT) σε μερίσματα ή κέρδη που καταβάλλονται ή πιστώνονται είτε σε ημεδαπή εταιρεία ή φυσικό πρόσωπο. Οι Βραζιλιάνοι φορολογικοί κάτοικοι-δικαιούχοι δεν υπόκεινται σε περαιτέρω φορολογία εισοδήματος. Όμως, τα μερίσματα που καταβάλλονται από την αλλοδαπή υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος στην Βραζιλία.

Μερίσματα που λαμβάνονται από εταιρείες της Βραζιλίας και τα έσοδα που προέρχονται από εισπραχθέντα ασφάλιστρα για τη χορήγηση νέων μετοχών δεν περιλαμβάνονται στο φορολογητέο εισόδημα, ενώ με τα κεφαλαιουχικά κέρδη συμβαίνουν τα ίδια με το τυπικό φορολογητέο εισόδημα (υπόκεινται σε περιορισμούς όταν πρόκειται για συμψηφισμό των ζημιών κεφαλαίου ενάντια στην τακτική των κερδών, σε ορισμένες περιπτώσεις).

Ταυτόχρονα, διατίθενται κίνητρα για την εκπόνηση προγραμμάτων Έρευνας & Ανάπτυξης προς άμεση βοήθεια και φοροαπαλλαγή (απαλλάσσεται συνήθως το 60% με 100% του φορολογητέου εταιρικού εισοδήματος), όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας.

Τα κεφαλαιακά κέρδη που προέρχονται από την πώληση περιουσιακών στοιχείων και δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών/ποσοστώσεις φορολογούνται ως κανονικά έσοδα. Ωστόσο, τα κέρδη για ορισμένες μακροπρόθεσμες πωλήσεις του παγίου ενεργητικού μπορούν να υπολογίζονται για φορολογικούς σκοπούς σε ταμειακή βάση. Τα κέρδη για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις μπορούν να υπολογιστούν με βάση το ποσοστό ολοκλήρωσης του έργου.

Εκτός του έτους κατά την διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνται, οι κεφαλαιακές ζημίες μπορούν να συμψηφίζονται μόνο έναντι κεφαλαιακών κερδών. Οι αχρησιμοποίητες κεφαλαιακές ζημίες αντιμετωπίζονται όπως και οι φορολογικές ζημίες, σε σχέση με τα όρια και την περίοδο μεταφοράς.

Τα κεφαλαιακά κέρδη που πραγματοποιούνται από αλλοδαπούς κατοίκους (συμπεριλαμβανομένων των συναλλαγών που πραγματοποιούνται στο εξωτερικό μεταξύ δύο αλλοδαπών επενδυτών, που αφορούν περιουσιακά στοιχεία ή δικαιώματα που στη Βραζιλία) φορολογούνται στη Βραζιλία. Στα εμβάσματα κεφαλαιακών κερδών που διενεργούνται στην Βραζιλία προς την αλλοδαπή πρέπει να παρακρατείται ο αναλογών φόρος εισοδήματος, επί των ποσών αυτών, με συντελεστή 15% (ή κατά 25% εάν ο δικαιούχος βρίσκεται σε μια δικαιοδοσία που χαρακτηρίζεται ως φορολογικό παράδεισο).

Σχετικά με τις φορολογητέες οικονομικές συναλλαγές, θα πρέπει να τονιστούν τα εξής:

• ο δείκτης IPI είναι ένας ομοσπονδιακός και ενιαίος Φόρος Προστιθέμενης Αξίας που εισπράττεται για παραγωγή και την εισαγωγή εμπορευμάτων στην χώρα (οι εξαγωγές εξαιρούνται).

• ο δείκτης ICMS αποτελεί Φόρο Προστιθέμενης Αξίας ,ο οποίος εισπράττεται από τις Βραζιλιάνικες πολιτείες κατά την κυκλοφορία των προϊόντων και την δια-πολιτειακή μεταφορά υπηρεσιών και τηλεπικοινωνιών.

Φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων

Τα ακόλουθα πρόσωπα θεωρούνται κάτοικοι Βραζιλίας για σκοπούς φορολογίας εισοδήματος:

• Βραζιλιάνοι πολίτες που ζουν στη Βραζιλία.

• Κάτοικοι Βραζιλίας που ζουν στο εξωτερικό για τους πρώτους 12 μήνες μετά την αναχώρησή τους (στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει διαδικασία εξόδου).

• Πολιτογραφημένοι αλλοδαποί υπήκοοι που ζουν στη Βραζιλία.

• Οι αλλοδαποί υπήκοοι, κάτοχοι βίζας και οι κάτοχοι προσωρινής άδειας εργασίας με σύμβαση εργασίας με μια βραζιλιάνικη εταιρεία, από την ημερομηνία εισόδου στην Βραζιλία με αυτές τις θεωρήσεις.

• Οι αλλοδαποί που κατέχουν προσωρινές βίζες, χωρίς σύμβαση εργασίας με μια βραζιλιάνικη εταιρεία, μετά την συμπλήρωση 183 ημερών φυσικής παρουσίας στη Βραζιλία (συνεχόμενες ή μη) μέσα σε μια δωδεκάμηνη περίοδο.

Σε σχέση με την ατομική φορολόγηση, αντί των αναλυτικών φορολογικών εκπτώσεων (πχ. ιδιωτική ασφάλιση, έξοδα αυτό-απασχολούμενων, μη επιστρεφόμενες καταβολές για προγράμματα ασφάλισης υγείας και ιατρικά έξοδα κτλ.), οι φορολογούμενοι μπορούν να επιλέξουν την τυπική ετήσια φοροαπαλλαγή ύψους 20% του συνολικού φορολογητέου εισοδήματος μέχρι 12.194 BRL.

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τον Σεπτέμβριο του 2010, ο οικείος ρυθμιστικός φορέας αγοράς μετοχών ολοκλήρωσε τους κανόνες ενσωμάτωσης των ΔΛΠ στην βραζιλιάνικη νομοθεσία. Έτσι, οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις των εισηγμένων εταιρειών πρέπει πλέον να συντάσσονται σύμφωνα με τα ΔΛΠ και τα νέα βραζιλιάνικα πρότυπα.

Τα ΔΛΠ εφαρμόζονται, όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί σε τοπικό επίπεδο. Ορισμένες επιλογές που επιτρέπονται από τα Δ.Λ.Π. δεν επιτρέπονται στη Βραζιλία και απαιτούνται κάποιες πρόσθετες γνωστοποιήσεις.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Μέχρι του παρόντος, η Ελλάδα δεν έχει υπογράψει με τη Βραζιλία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.

Τα όρια παρακράτησης φόρου για τις δύο χώρες είναι:

Για πληρωμές από την Βραζιλία προς την Ελλάδα :

Μερίσματα: 0%

Τόκοι: 15%

Δικαιώματα: 15%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς τη Βραζιλία :

Μερίσματα: 10%

Τόκοι: 20% για πληρωμές προς φυσικά πρόσωπα και 33% για πληρωμές προς νομικά πρόσωπα

Δικαιώματα: 25%

Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική φορολογική νομοθεσία, η Βραζιλία ΔΕΝ ανήκει στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς.²

Συνεπώς, τα τιμολόγια πωλήσεων και παροχής υπηρεσιών, αναγνωρίζονται χωρίς να εξετάζεται το μαχητό τεκμήριο της πραγματικότητας της συναλλαγής³. Περαιτέρω, όσα φυσικά πρόσωπα θέλουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Βραζιλία, μπορούν να το πράξουν ΧΩΡΙΣ να εξετάζονται οι προϋποθέσεις⁴ του άρθρου 76 του ΚΦΕ. Τέλος, για την τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου απαιτείται ένα απλό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο εκδίδουν οι Βραζιλιάνικες φορολογικές αρχές.
 

Βασικές μορφές επιχειρήσεων

Σε αυτές περιλαμβάνονται: η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (sociedade de responsabilidade limitada), η ανώνυμη εταιρεία (sociedade anónima), και το υποκατάστημα ξένης εταιρείας (a filial de uma política externa).

Νόμισμα

Το νόμισμα της Βραζιλίας είναι το Βραζιλιάνικο Ρεάλ (κωδικός BRL).

Ισοτιμία: 1 EUR = 2.60 BRL ( Μάρτιος 2013 )
 

Εγχώριες Τράπεζες

Οι βασικές εγχώριες τράπεζες της χώρας είναι οι εξής:

Banco Central do Brazıl , ABC Brazil, Banco BMC , Banco Bradesco, Banco Boreal, Banco do Nordeste, Banco Brascan, Banco BBM, Banrisul, BicBanco, Brazilian Development Bank, BTG Pactual, Caixa Economica Federal, Daycoval, Itaű Unibanco, PanAmericano Banco, Parana Banco, Santander Brazil

Χρήσιμα Links

Υπουργείο Οικονομικών: www.receita.fazenda.gov.br

Επενδύσεις: www.investinbrazil.biz/

Υπουργείο Ανάπτυξης, Βιομηχανίας και Εμπορίου: www.desenvolvimento.gov.br

Παραπομπές