Εμπορικό και επιχειρηματικό Περιβάλλον

Το νησί της Ιρλανδίας βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Ευρώπης και το πλησιέστερο σημείο της είναι περίπου 20 χλμ. από τη Μεγάλη Βρετανία. H δημοσιονομική πολιτική της κυβέρνησης εστιάζεται κυρίως στην δημιουργία σταθερού οικονομικού περιβάλλοντος που να υποστηρίζει τις ανάγκες των επιχειρήσεων, όμως ο πληθυσμός των 4,2 εκατ. κατοίκων προσφέρει περιορισμένες ευκαιρίες για τη βιομηχανική επέκταση με βάση την εγχώρια αγορά.

Οι οικονομικοί ρυθμοί ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια ήταν από τους υψηλότερους των χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ ο μέσος όρος αύξησης του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για τα έτη 2008-2011 ήταν -3,0%, λόγω της παγκόσμιας κρίσης. Ωστόσο αναμένεται σταδιακή βελτίωση του κλίματος κατά το 2012 ύψους 0.5% και 2% το 2013, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του IMF. Σύμφωνα δε με την ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 15η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Εν τούτοις, η χώρα αποτελεί μία από τις πιο ευνοημένες περιοχές για επενδύσεις στην Ευρώπη. Ο ταχύς ρυθμός ανάπτυξης και εκβιομηχάνισης οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, στις κρατικές πολιτικές ανάπτυξης που αποσκοπούν στο να κάνουν την Ιρλανδία ένα ελκυστικό τόπο για επενδύσεις και απ΄το εξωτερικό.

Λόγω του μικρού μεγέθους της, η ιρλανδική οικονομία είναι ιδιαίτερα εξαρτώμενη από το εξωτερικό εμπόριο. Επιπλέον, η έλλειψη φυσικών πόρων απαιτεί την εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων καυσίμων, πρώτων υλών και άλλων βασικών απαιτήσεων. Παρ’ όλα αυτά, η αξία των εξαγωγών έχει υπερβεί τις εισαγωγές από το 1985 και οι εξαγωγές αντιπροσωπεύουν σήμερα ένα ποσοστό άνω του 80% της εθνικής παραγωγής, η οποία και αποτελεί μοναδικό επίτευγμα στην Ευρώπη. Το εμπορικό πλεόνασμα για το 2008 ανήλθε σε 29,25 εκατομμύρια ευρώ με βάση τις εξαγωγές των 86,22 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι εισαγωγές κυμάνθηκαν στα 56,97 εκατομμύρια ευρώ.

Η Ιρλανδία «φιλοξενεί» επίσης ένα ευρύ φάσμα κατασκευαστικών προϊόντων και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών. Ωστόσο, οι προωθητικές ενέργειες για τις επενδύσεις  έχουν ως στόχο επιλεκτικά ορισμένους τομείς της βιομηχανίας, και κυρίως, εκείνους που παράγουν εξελιγμένα και υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και υπηρεσίες. Αυτά προσφέρουν επίσης τις καλύτερες δυνατότητες ανάπτυξης και τις καλύτερες προοπτικές δημιουργίας μακροπρόθεσμης βελτίωσης της απασχόλησης στην Ιρλανδία. 

Ειδικότερα, οι στοχευμένοι αυτοί τομείς είναι :
• οι βιοεπιστήμες 
• η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ)
• τα ψηφιακά μέσα
• οι διεθνείς υπηρεσίες και
• οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Φορολογικό σύστημα

Μια εταιρεία που έχει συσταθεί, ή έχει τον τόπο της κεντρικής διοίκησής της και ελέγχου στην Ιρλανδία θα πρέπει να θεωρείται κάτοικος της Ιρλανδίας για τους σκοπούς της φορολογίας εισοδήματος και του φόρου υπεραξίας. 

O εταιρικός φόρος επιβάλλεται με συντελεστή 12,5% για το εισόδημα (25% για εισόδημα από μερίσματα, τόκους κλπ) και 33% για τα κεφαλαιακά κέρδη.

Οι εταιρείες-κάτοικοι Ιρλανδίας φορολογούνται στην Ιρλανδία για το παγκόσμιο εισόδημά τους (συμπεριλαμβανομένων της υπεραξίας). Οι αλλοδαπές εταιρίες υπόκεινται σε ιρλανδικό εταιρικό φόρο μόνο για τα κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις ενός ιρλανδικού υποκαταστήματος ή πρακτορείου και σε ιρλανδικού φόρο εισοδήματος (συνήθως μέσω της παρακράτησης φόρου) για εισοδήματα που προέρχονται από πηγές της Ιρλανδίας.

Εισόδημα που δεν προέρχεται από εμπορικές επιχειρήσεις (passive income) περιλαμβάνει τα μερίσματα που καταβάλλονται σε εταιρίες εγκατεστημένες εκτός Ιρλανδίας (με ορισμένες εξαιρέσεις), τόκους, ενοίκια και δικαιώματα. Η φορολογική νομοθεσία προβλέπει ότι ορισμένα εισοδήματα από μερίσματα (π.χ. εισόδημα από το εμπορική δραστηριότητα στο εξωτερικό) φορολογούνται με συντελεστή 12,5%. Ο υψηλότερος συντελεστής (π.χ. 25%) ισχύει επίσης και για εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα που διεξάγεται εξ ολοκλήρου εκτός της Ιρλανδίας και στα εισοδήματα από ακίνητα, ορυχεία, εργασιών εξόρυξης και πετρελαίου. Ένας πρόσθετος φόρος για την «ενοικίαση πόρων» εφαρμόζεται σε ορισμένες δραστηριότητες που σχετίζονται με το πετρέλαιο, με συντελεστές από 25% έως 40%.

Οι εταιρείες υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιακών κερδών σε σχέση με τα κέρδη που προκύπτουν κατά την πώληση των περιουσιακών στοιχείων. Το φορολογητέο κέρδος προκύπτει από την αφαίρεση από τα έσοδα (από τις πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν) του κόστους απόκτησης του περιουσιακού στοιχείου (όπως αναπροσαρμόζονται για να αντικατοπτρίζουν τον πληθωρισμό μόνο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2002). 

Το κέρδος που προκύπτει φορολογείται με συντελεστή 33%. 

Εταιρείες φορολογικοί κάτοικοι Ιρλανδίας (που διοικούνται και ελέγχονται στην Ιρλανδία ή έχουν συσταθεί σύμφωνα με τους νόμους της Ιρλανδίας) φορολογούνται για τα κεφαλαιακά κέρδη τους που προκύπτουν σε όλον τον κόσμο. Οι αλλοδαπές εταιρίες υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιακών κερδών επί των υπεραξιών που προκύπτουν από την πώληση της ιρλανδικής γης, κτιρίων, μεταλλευτικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων εξερεύνησης στην ιρλανδική υφαλοκρηπίδα, μαζί με μετοχές μη εισηγμένες, η αξία των οποίων (μεγαλύτερη από το 50%) προέρχεται από αυτά τα περιουσιακά στοιχεία.

Οι αλλοδαπές εταιρίες, επίσης, υπόκεινται σε φόρο κεφαλαιακών κερδών από την εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων που χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς της επιχειρηματικής δραστηριότητας που διεξάγεται στην Ιρλανδία.

Οι ζημίες που προκύπτουν από την πώληση των περιουσιακών στοιχείων είναι δυνατόν να συμψηφίζονται με τα κεφαλαιακά κέρδη εντός της ίδιας χρήσης ή να μεταφέρονται για συμψηφισμό με μελλοντικά κέρδη του κεφαλαίου. Δεν επιτρέπεται, όμως, μεταφορά των κεφαλαιακών ζημιών σε προηγούμενες χρήσεις.

Βάσει ειδικών κανόνων παρέχεται απαλλαγή στις Ιρλανδικές εταιρείες από τον φόρο υπεραξίας κατά την πώληση συμμετοχών εάν:
-    τουλάχιστον το 5% των μετοχών διακρατείται για συνεχή  περίοδο 12 μηνών,
-    η πώληση μετοχών λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της περιόδου για την οποία διακρατείται η ελάχιστη συμμετοχή 5%,
-    η πώληση λαμβάνει χώρα εντός δύο ετών μετά την απόκτηση της ελάχιστης συμμετοχής,
-    η εταιρεία της οποίας οι μετοχές πωλούνται είναι εγκατεστημένη σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της Ιρλανδίας) ή σε χώρα με την οποία η Ιρλανδία έχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) κατά το χρόνο της μεταβίβασης (αυτό περιλαμβάνει φορολογικές συμβάσεις που έχουν υπογραφεί, αλλά δεν έχει κυρωθεί), και
-    μια προϋπόθεση να ισχύει κατά το χρόνο της μεταβίβασης με την οποία είτε: (i) η επιχειρηματική δραστηριότητα της εταιρείας της οποίας οι μετοχές μεταβιβάζονται να αποτελείται εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο από τη διεξαγωγή ενός ή περισσοτέρων εμπορικών συναλλαγών ή (ii) οι επιχειρήσεις της ιρλανδικής εταιρείας συμμετοχών και όλες οι εταιρείες στις οποίες κατέχει άμεσα ή έμμεσα μετοχές σε ποσοστό 5% ή περισσότερο να αποτελούνται εξ ολοκλήρου ή κατά κύριο λόγο από τη διεξαγωγή ενός ή περισσότερων εμπορικών συναλλαγών.

Μερίσματα που εισπράττονται από ιρλανδικές εταιρείες και διανέμονται ιρλανδικές εταιρείες απαλλάσσονται από τον εταιρικό φόρο στο επίπεδο της δικαιούχου εταιρείας. Μερίσματα που καταβάλλονται από τα κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις μιας εταιρίας εγκατεστημένη σε χώρα με την οποία η Ιρλανδία έχει υπογράψει ΣΑΔΦ (ή μια χώρα με την οποία η Ιρλανδία έχει επικυρώσει σύμβαση για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή σε φορολογικά θέματα), μπορούν να φορολογούνται με συντελεστή 12,5%, με την προϋπόθεση ότι υποβάλλεται αίτηση. 

Επίσης, μερίσματα που καταβάλλονται από αλλοδαπή εταιρεία σε ιρλανδική εταιρεία που κατέχει το 5% ή λιγότερο του μετοχικού κεφαλαίου των δικαιωμάτων ψήφου της αλλοδαπής εταιρείας απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, εφόσον η ιρλανδική εταιρεία διαφορετικά θα φορολογούνταν για αυτά τα εισοδήματα από μερίσματα ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.

Περαιτέρω, το εισόδημα από τόκους που αποκτούν οι ιρλανδικές εταιρείες γενικά φορολογείται με τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή 25%. Είναι δυνατόν να συμψηφίζονται οι τρέχουσες ζημίες από εμπορικές επιχειρήσεις με το εισόδημα από τόκους που προκύπτουν κατά το ίδιο έτος. Δεν είναι δυνατόν να συμψηφίζονται οι ζημίες προηγούμενου έτους έναντι του εισοδήματος από τόκους της τρέχουσας χρήσης, εκτός εάν οι τόκοι αποτελούν εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις της εταιρείας αυτής.

Αναφορικά με την έκπτωση δαπανών, η απόσβεση της υπεραξίας δεν εκπίπτει γενικά από τα ακαθάριστα έσοδα μιας εταιρείας. Επιπλέον, τα έξοδα πρώτης εγκατάστασης και συγκεκριμένα αυτά τα οποία πραγματοποιήθηκαν εντός των πρώτων τριών ετών από την έναρξη εργασιών της εταιρείας μπορούν να συμψηφίζονται με εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις. Οι τόκοι γενικά εκπίπτουν με την προϋπόθεση ότι ο δανεισμός αποσκοπεί στην άσκηση εμπορικής δραστηριότητας ή σε άλλες συγκεκριμένες περιπτώσεις.

Οι δαπάνες για την επιστημονική έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και τις πληρωμές για την απόκτηση τεχνογνωσίας σε γενικές γραμμές εκπίπτουν φορολογικά, όπως και τα έξοδα για την απόκτηση ή την επέκταση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και την απόκτηση και την ανανέωση των εμπορικών σημάτων. Επιπροσθέτως, έκπτωση φόρου επιτρέπεται στην περίπτωση των επισφαλών απαιτήσεων που διαγράφονται από τα βιβλία της εταιρείας ως ανεπίδεκτα είσπραξης. Ειδικές προβλέψεις για επισφάλειες μπορούν επίσης να εκπίπτουν από τη στιγμή που είναι σύμφωνες με τα ιρλανδικά ή τα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Αντίθετα, ο σχηματισμός γενικών προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις δεν αποτελούν εκπεστέα δαπάνη.

Τέλος, οι ζημίες υπολογίζονται για φορολογικούς σκοπούς με τον ίδιο τρόπο όπως και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Οι ζημίες από εμπορικές επιχειρήσεις μπορούν να συμψηφίζονται με άλλα εισοδήματα πάσης φύσεως, είτε στην τρέχουσα είτε σε προηγούμενη διαχειριστική περίοδο (ίδιας διάρκειας). Τυχόν υπερβάλλον ποσό των ζημιών μπορεί μεταφέρεται σε επόμενες χρήσεις επ 'αόριστον προς συμψηφισμό με μελλοντικά κέρδη από εμπορικές επιχειρήσεις.

Η έννοια της «δημοσιονομικής ενότητας» ή ενοποιημένης φορολόγησης των ομίλων επιχειρήσεων δεν προβλέπεται από την ιρλανδική νομοθεσία. Ωστόσο, οι ζημίες από εμπορικές επιχειρήσεις μιας εταιρείας που προκύπτουν σε μια διαχειριστική περίοδο μπορούν να συμψηφίζονται με κέρδη μιας άλλης εταιρείας του ομίλου που προκύπτουν στην ίδια χρήση. Επιπλέον, τον Απρίλιο του 2010, η Ιρλανδία θέσπισε κανόνες για τις ενδοομιλικές συναλλαγές (transfer pricing rules). Οι κανόνες αυτοί ακολουθούν τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΟΣΑ για τις ενδοομιλικές συναλλαγές και υιοθέτησαν την ‘αρχή των ίσων αποστάσεων’.

Οι ιρλανδικές εταιρείες υποχρεούνται να παρακρατούν φόρο σε διάφορες πληρωμές, ως εξής:
-    προς Ιρλανδικές εταιρείες, στα μερίσματα 0%, στους τόκους 20%, στα δικαιώματα 20%,
-    προς φυσικά πρόσωπα κατοίκους Ιρλανδίας 20% στα μερίσματα, τόκους και δικαιώματα,
-    προς αλλοδαπές εταιρείες και φυσικά πρόσωπα 20% στα μερίσματα, τόκους και δικαιώματα. 

Όσον αφορά στα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται από την ιρλανδική φορολογική νομοθεσία, θεσπίζεται απαλλαγή φόρου για ορισμένες νεοσύστατες εταιρείες που ξεκινούν την εμπορική τους δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του 2012, 2013, και 2014. Η απαλλαγή ισχύει για τρία χρόνια, όταν το συνολικό ποσό του φόρου δεν υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ για κάθε έτος. Απαλλαγή με περιορισμούς προβλέπεται όμως όταν το ποσό φόρου ετησίως κυμαίνεται από 40.000 ευρώ έως και 60.000 ευρώ.
Περαιτέρω, δαπάνες που διενεργούνται για επιστημονική Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) πληροί τις προϋποθέσεις για την πίστωση φόρου 25% εκτός από την έκπτωση φόρου. Αυτό σημαίνει ότι η συνολική έκπτωση φόρου ανέρχεται στο 37,5% της συνολικής δαπάνης.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος για ένα συγκεκριμένο φορολογικό έτος, εάν έχει φυσική παρουσία στην Ιρλανδία για 183 ημέρες ή περισσότερο κατά το έτος αυτό, ή 280 ημέρες ή περισσότερο και το προηγούμενο έτος, τουλάχιστον 30 ημέρες.

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα απαιτούνται για την σύνταξη ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, ενώ δεν είναι υποχρεωτικά για τις εταιρικές οικονομικές καταστάσεις. Οι ξένες εταιρείες μπορούν να συντάσσουν την ετήσια έκθεσή τους είτε στο πλαίσιο των εθνικών Ιρλανδικών GAAP  ή με τα ΔΛΠ.

Η Ιρλανδία ακολουθεί βασικά τους κανόνες χρηματοοικονομικής πληροφόρησης του Ηνωμένου Βασιλείου. Υπάρχει ωστόσο μια νέα πρόταση από το Συμβούλιο Λογιστικών Προτύπων, η οποία αναμένεται να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2014 και έπειτα. Αυτή στηρίζεται στο να υιοθετηθούν τα ΔΛΠ για όλες τις εταιρείες δημοσίως υπόλογες, μια παραλλαγή των ΔΛΠ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και τα εθνικά λογιστικά Πρότυπα (Ηνωμένου Βασιλείου/Ιρλανδίας GAAP) Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης για τις Μεσαίες Επιχειρήσεις (FRSME).

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει συνάψει με την Ιρλανδία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 2004, η οποία έχει κυρωθεί με τον Ν.3300/2004. Η Σ.Α.Δ.Φ. ρυθμίζει τη φορολόγηση των συντάξεων, των μισθωτών υπηρεσιών, των μερισμάτων, των τόκων και των δικαιωμάτων. 

Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από την Ιρλανδία προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 5% του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων εάν ο δικαιούχος είναι μία εταιρεία η οποία κατέχει άμεσα τουλάχιστον 25% του δικαιώματος ψήφου της εταιρείας που καταβάλλει τα μερίσματα / 15% σε όλες τις άλλες περιπτώσεις
Τόκοι: 5%
Δικαιώματα: 5%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς την Ιρλανδία 
Μερίσματα: 0% (εάν εφαρμόζεται η Οδηγία της Ε.Ε.) / 5% του ακαθάριστου ποσού των μερισμάτων εάν ο δικαιούχος είναι μία εταιρεία η οποία κατέχει άμεσα τουλάχιστον 25% του δικαιώματος ψήφου της εταιρείας που καταβάλλει τα μερίσματα / 15% σε όλες τις άλλες περιπτώσεις
Τόκοι: 5%
Δικαιώματα: 5%

Συντάξεις και άλλες παρόμοιες αμοιβές που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας έναντι προηγούμενης εξαρτημένης απασχόλησης και οποιαδήποτε παροχή που καταβάλλεται στον ως άνω κάτοικο, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Συντάξεις που καταβάλλονται από το Κράτος της Ιρλανδίας ή πολιτική υποδιαίρεσή του ή τοπική αρχή αυτού, είτε από ταμεία που έχουν συσταθεί από αυτά, σε φυσικό πρόσωπο για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν προς το Κράτος αυτό ή προς την υποδιαίρεση ή προς την τοπική αρχή, φορολογούνται μόνο στην Ιρλανδία. Εάν, όμως, το φυσικό πρόσωπο είναι κάτοικος και υπήκοος Ελλάδας, οι παραπάνω συντάξεις φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. 

Η Ιρλανδία ΑΝΗΚΕΙ στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς¹  .

Συνεπώς, οι συναλλαγές με την Ιρλανδία δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των Ελληνικών επιχειρήσεων, εκτός εάν ο φορολογούμενος που προβαίνει σε πληρωμές αποδείξει ότι η συναλλαγή είναι πραγματική, αληθής κ.λ.π. 

VIES

Οι Ιρλανδικές εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στο μητρώο ΦΠΑ και υποκείμενες στον φόρο, μπορούν να διεξάγουν ενδοκοινοτικές συναλλαγές μέσω του συστήματος VIES.

Βασικές μορφές Επιχειρήσεων

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται: η ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (cuideachta dliteanais theoranta príobháideacha), η δημόσια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (cuideachta phoiblí theoranta), η ομόρρυθμη εταιρεία (na comhpháirtíochta), η ετερόρρυθμη εταιρεία (an Chomhpháirtíocht Teoranta), η ατομική επιχείρηση (an chuideachta ar leith) και η Societas Europea ( An hEORPA Societas).

Νόμισμα

Το νόμισμα της Ιρλανδίας είναι το Euro (EUR).

Εγχώριες Τράπεζες

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι εξής: AIB Bank, Bank of Ireland, Bank of Ireland International, Citibank N.A., ICC Bank, First Active, First Trust Bank, TSB Bank, Irish Nationwde, ACC Bank

Χρήσιμα Links

Εθνικό Μητρώο Εταιρειών : www.cro.ie
Οργανισμός Βιομηχανικής Ανάπτυξης (IDA) : www.ida.ie
Εμπορικά Επιμελητήρια Ιρλανδίας: www.chambersireland.com

Παραπομπές

1 Βλ. παρ. 4 & παρ. 7 του άρθρου 51Α του Κ.Φ.Ε., την ΠΟΛ 1125/2011 & την ΔΟΣ Α 1011408 ΕΞ 20.1.2012.