Εμπορικό και Επιχειρηματικό Περιβάλλον

Η Ελβετία είναι μια χώρα της δυτικής Ευρώπης. Συνορεύει δυτικά με τη Γαλλία, νότια και νοτιοανατολικά με την Ιταλία, βόρεια και βορειοανατολικά με τη Γερμανία και ανατολικά με την Αυστρία και το Λιχτενστάιν. Είναι μία μικρή χώρα, με έκταση 41.285 τετρ. χιλιόμετρα και πληθυσμό περί τους 7.800.000 κατοίκους.

Η Ελβετία είναι ένα ιδανικό παράδειγμα μιας επιτυχημένης πολυπολιτισμικής και πολύγλωσσης κοινωνίας που ζει με αρμονικό τρόπο. Γενικότερα, η Ελβετία έχει μια φήμη για την τάξη, την ευπρέπεια και την σχεδόν έμμονη επιθυμία για ασφάλεια. Έτσι, αποτελεί την πιο «βαριά ασφαλισμένη» χώρα στον κόσμο, γεγονός που αντικατοπτρίζεται στον αριθμό των ασφαλίσεων και αντασφαλίσεων, ενώ έχει τις υψηλότερες κατά κεφαλήν ασφαλιστικές δαπάνες. Τα χαρακτηριστικά αυτά διαπερνούν κάθε πτυχή της ζωής των πολιτών.

Επιπλέον αποτελεί μια ανεπτυγμένη και μοντέρνα οικονομία στην κεντρική Ευρώπη, που προσφέρει διευκολύνσεις στην επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως και ένα ευνοϊκό φορολογικό περιβάλλον. Έτσι, η Ελβετική προσέγγιση ως προς τον επιχειρηματικό τομέα μπορεί να χαρακτηριστεί ως τακτική και προσεγμένη, στην οποία ο προ-σχεδιασμός και η αποφυγή του κινδύνου αποτελούν τους κυριότερους στόχους. 

Επιπροσθέτως, η χώρα αποτελεί μία εκ των πραγμάτων ειρηνική, ευημερούσα και σύγχρονη οικονομία της αγοράς με ένα κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το IMF, το 2011 παρουσιάστηκε ανάπτυξη στην χώρα της τάξεως του 1,9%, ενώ αναμένεται επίσης ανάπτυξη για 2012 ύψους 0,8% και για το 2013 ανάπτυξη 1,7%. Επίσης, βάσει της ετήσιας έρευνας Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην 28η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Όπως είναι κατανοητό, η οικονομική ύφεση δεν υπήρξε τόσο βαθιά, όπως στις άλλες χώρες του ΟΟΣΑ. Η σχετική έλλειψη της ανισορροπίας και της επιβάρυνσης του χρέους αναμένεται να επιτρέψει στην Ελβετική οικονομία να επιστρέψει στα προ της κρίσης επίπεδα της οικονομικής δραστηριότητας γρηγορότερα από τους δυτικοευρωπαίους εταίρους της.
 
Ειδικότερα, και όσον αφορά:
•    στο ΑΕΠ: Σταθερό με υψηλούς δείκτες. Μέσος όρος ετήσιου ΑΕΠ κυμαίνεται μεταξύ 450 και 500 δισεκατομμυρίων Δολαρίων ΗΠΑ.
•    στον πληθωρισμό: Χαμηλός πληθωρισμός με σταθερούς δείκτες μεταξύ 0,5% και 2%.
•    στην ανεργία: μια από τις σταθερότερες και πιο δυναμικές αγορές εργασίας
προσφέροντας υψηλής ποιότητας λύσεις προς όφελος των εργαζομένων, ενώ παράλληλα εμφανίζει τα χαμηλότερα επίπεδα ανεργίας στην Ευρώπη.
•    στην βιομηχανική παραγωγή: επικεντρώνεται στην προστιθέμενη αξία των προϊόντων, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα, οι ηλεκτρονικές συσκευές, τα εργαλεία ακριβείας και τα βιομηχανικά μηχανήματα.
•    στις εισαγωγές / εξαγωγές: οι εξαγωγές υπερβαίνουν κατά πολύ τις εισαγωγές. Ο λόγος είναι ότι η Ελβετία επεξεργάζεται διάφορα εμπορεύματα εισαγωγής και τα μεταπωλεί στους εμπορικούς εταίρους της μέσα σε ένα κερδοφόρο καθεστώς.

Οι επενδυτικές δραστηριότητες στην Ελβετία αναπτύσσονται στο χώρο της βιομηχανίας, των τραπεζικών υπηρεσιών, του εμπορίου, των μηχανημάτων και άλλων τομέων της οικονομίας. Δεν υπάρχουν έλεγχοι στις ξένες επενδύσεις, ή στον επαναπατρισμό κερδών ή σε εκχώρηση μεριδίων συμμετοχής, εκτός των συνηθέστερων φόρων. Οι ελβετικές αρχές έχουν αναπτύξει μια «laissez-faire» στάση προς τις επενδύσεις, αλλά η άλλη πλευρά του νομίσματος είναι ότι υπάρχει σχετικά μικρή κρατική στήριξη για επενδύσεις, τουλάχιστον σε ομοσπονδιακό επίπεδο. 

Ωστόσο, η κυβέρνηση υποστηρίζει τις επενδύσεις στον τομέα των υποδομών (τουριστικές εγκαταστάσεις, εγκαταστάσεις επικοινωνιών και κατάρτιση) με επιδοτούμενα δάνεια μέχρι το 25% του πακέτου χρηματοδότησης. Υπάρχουν επίσης μερικές παραδοσιακές, κυρίως αγροτικές, βιομηχανίες όπου βρίσκονται για αρκετό χρονικό διάστημα σε παρακμή, στις οποίες η κυβέρνηση προσφέρει μια αρκετά πιο γενναιόδωρη οικονομική στήριξη. Η εικόνα είναι αρκετά διαφορετική σε επίπεδο καντόνιων, όπου μια ευρεία ποικιλία δυνατοτήτων στήριξης των επενδύσεων είναι διαθέσιμη. Τα καντόνια συχνά ανταγωνίζονται ενεργά μεταξύ τους για την εξασφάλιση των πιο ελκυστικών σχεδίων, καθώς οι όροι των εισερχόμενων επενδύσεων είναι εξαιρετικά διαπραγματεύσιμοι σε πολλές περιπτώσεις.

Φορολογικό σύστημα

Μια εταιρεία θεωρείται κάτοικος Ελβετίας, αν η κατοικία της βρίσκεται στην Ελβετία. Η κατοικία συνδέεται επίσης με τον τόπο της πραγματικής διοίκησης της εταιρείας, η οποία μπορεί να είναι το κέντρο από το οποίο κατευθύνονται οι καθημερινές λειτουργίες - δραστηριότητες ή ο τόπος από τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις της διοίκησης. Για τους σκοπούς του ελβετικού φορολογικού νόμου ως «μόνιμη εγκατάσταση», θεωρείται ένας καθορισμένος τόπος επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μέσω του οποίου διεξάγεται η επιχειρηματική δραστηριότητα της επιχείρησης εν όλω ή εν μέρει.

Οι εταιρείες φορολογικοί κάτοικοι Ελβετίας υπόκεινται στον ελβετικό φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων επί των φορολογητέων κερδών τους που πραγματοποιούνται στην Ελβετία. Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων επιβάλλεται σε επίπεδο ομοσπονδιακό, καντονίων, και κοινοτικό επίπεδο.  Οι μη ημεδαπές εταιρίες υπόκεινται σε ελβετικό φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων αν (εναλλακτικά) είναι οι εταίροι ελβετικής επιχείρησης, έχουν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελβετία, έχουν στην κυριότητά τους ακίνητα στην Ελβετία, έχουν απαιτήσεις από δάνεια με υποθήκη επί ελβετικής ακίνητης περιουσίας, ή διαπραγματεύονται ή ενεργούν ως μεσίτες σχετικά με την ελβετική ακίνητη περιουσία. Οι μη ημεδαπές εταιρίες φορολογούνται στην Ελβετία μόνο για το εισόδημά τους που πραγματοποιείται στην Ελβετία. Η Ελβετία επιβάλλει έναν άμεσο ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων με ενιαίο συντελεστή 8,5% επί των κερδών μετά από φόρους. Κατά συνέπεια, ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων εκπίπτει για φορολογικούς σκοπούς και μειώνει τη φορολογική βάση (δηλαδή το φορολογητέο εισόδημα), με αποτέλεσμα ο ομοσπονδιακός φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων να ανέρχεται στο 7,83%. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, δεν επιβάλλεται εταιρικός φόρος επί του κεφαλαίου.

Αναφορικά με τα καντόνια/και το κοινοτικό επίπεδο, κάθε καντόνι έχει τη δική του φορολογική νομοθεσία και επιβάλλει φόρους σε επίπεδο καντονίων και σε κοινοτικό επίπεδο, με διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές. Ως εκ τούτου, η φορολογική επιβάρυνση στο εισόδημα (και στο κεφάλαιο) διαφέρει από καντόνι σε καντόνι. Πρέπει να σημειωθεί ότι συνολικά, ο μέσος όρος του ανώτατου φορολογικού συντελεστή επί των κερδών λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω επίπεδα κυμαίνεται μεταξύ 11,5% και 24,2%, ανάλογα με την τοποθεσία της εταιρείας.

Η ελβετική φορολογική νομοθεσία προβλέπει ειδικούς κανόνες φορολόγησης μερισμάτων των θυγατρικών εταιρειών. Πιο συγκεκριμένα μερίσματα τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ειδικών κανόνων φορολόγησης είναι αυτά που προέρχονται από συμμετοχές οι οποίες αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον 10% του μετοχικού κεφαλαίου ή 10% των κερδών και αποθεματικών άλλης εταιρίας ή έχουν τρέχουσα αξία τουλάχιστον 1εκ CHF. Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν απαιτείται ελάχιστος χρόνος διακράτησης ούτε υπάρχει υποχρέωση πλήρους φορολόγησης της θυγατρικής στην χώρα φορολογικής κατοικίας της. Το καθαρό εισόδημα από τη συμμετοχή προκύπτει μετά την αφαίρεση από το συνολικό ποσό μερισμάτων και κεφαλαιακών κερδών τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των ως άνω κανόνων των σχετικών διοικητικών και χρηματοδοτικών επιβαρύνσεων, καθώς και της τυχόν απομείωσης της συμμετοχής, που συνδέονται με την διανομή μερισμάτων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η εφαρμογή των ειδικών αυτών κανόνων καταλήγει σε πλήρη εξαίρεση των μερισμάτων από την φορολογία εισοδήματος σε ομοσπονδιακό επίπεδο. 

Οι προαναφερόμενοι κανόνες ισχύουν και για τα κέρδη τα οποία προκύπτουν από τη μεταβίβαση μετοχών της θυγατρικής με την προϋπόθεση ότι η μητρική εταιρία συμμετέχει στην θυγατρική της για μια περίοδο τουλάχιστον ενός έτους  και το ποσό της μεταβίβασης αντιπροσωπεύει τουλάχιστον 10% του μετοχικού κεφαλαίου ή 10% των κερδών και αποθεματικών της θυγατρικής (η μεταβίβαση συμμετοχής μικρότερης του 10% είναι δυνατή με την προϋπόθεση ότι η συμμετοχή που μεταβιβάστηκε αρχικά ήταν πάνω από το 10% και ότι η αγοραία αξία των υπόλοιπων συμμετοχών υπερβαίνουν το CHF 1εκ στο τέλος του χρόνου που προηγείται της μεταβίβασης). Το εισόδημα από τόκους περιλαμβάνεται στα φορολογητέα κέρδη μιας ελβετικής εταιρείας, χωρίς το αυτό να επηρεάζεται από εάν οι τόκοι καταβάλλονται από συνδεδεμένη εταιρεία ή από τρίτη - ανεξάρτητη εταιρεία.

Αναφορικά με την έκπτωση δαπανών πρέπει να σημειωθεί ότι οι τόκοι που καταβάλλονται από μια εταιρεία σε ένα τρίτο μέρος θεωρείται ως εκπιπτόμενη επιχειρηματική δαπάνη, ενώ οι τόκοι που καταβάλλονται προς συνδεδεμένες εταιρείες πρέπει να αντικατοπτρίζουν τον συντελεστή που θα εφαρμοζόταν εάν οι τόκοι καταβάλλονταν σε ανεξάρτητη εταιρεία, και συνεπώς η έκπτωση των τόκων αυτών υπόκειται σε περιορισμούς. Το ίδιο ισχύει και για τα δικαιώματα. Επίσης, οι φορολογικές ζημίες μπορούν να μεταφέρονται σε επόμενες χρήσεις, με ανώτατο όριο, τις επτά χρήσεις και μπορούν να συμψηφίζονται με τα εισοδήματα των επόμενων επτά χρήσεων, ενώ δεν επιτρέπεται μεταφορά ζημίας σε προηγούμενες χρήσεις.

Ο ονομαστικός συντελεστής παρακράτησης φόρου στην Ελβετία ανέρχεται στο 35%. Επιπλέον, ο εν λόγω συντελεστής στα μερίσματα που διανέμονται προς αλλοδαπές εταιρείες και φυσικά πρόσωπα είναι 35% (0% εάν τα μερίσματα καταβάλλονται σε εταιρεία εγκατεστημένη στην ΕΕ και εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις), στους τόκους ο φόρος παρακράτησης είναι κατά κανόνα 0%, εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες επιβάλλεται φόρος 35%. Τέλος, βάσει εσωτερικού δικαίου της Ελβετίας δεν επιβάλλεται παρακρατούμενος φόρος σε πληρωμές λόγω δικαιωμάτων που καταβάλλονται σε αλλοδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα από ελβετικές εταιρείες. 

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Οι εισηγμένες εταιρείες στο SIX¹  υποχρεούνται να χρησιμοποιούν είτε τα ΔΛΠ ή τα GAAP των ΗΠΑ για τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις τους. Οι υπόλοιπες, μπορούν να χρησιμοποιούν τα ΔΛΠ, τα GAAP των ΗΠΑ ή της Ελβετίας (GAAP FER) για τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις τους.

Οι μη εισηγμένες νομικές οντότητες μπορούν να επιλέξουν οποιεσδήποτε λογιστικές αρχές για την προετοιμασία των ενοποιημένων χρηματοοικονομικών τους καταστάσεων.

Έχει προγραμματιστεί ήδη μερική σύγκλιση των τοπικών GAAP και των ΔΛΠ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τους οικονομικούς λογαριασμούς τους.

Φορολογική σχέση με την Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με την Ελβετική Ομοσπονδία Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 1983 η οποία κυρώθηκε με τον Ν.1502/1984. 

Πρόσφατα ωστόσο, στις 2 Αυγούστου 2012, υπογράφηκε νέο πρωτόκολλο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας για την αποφυγή διπλής φορολογίας αναφορικά με τους φόρους εισοδήματος μεταξύ των δύο χωρών, διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής ανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στις δύο χώρες.

Ειδικότερα, η Σ.Α.Δ.Φ. ρυθμίζει τη φορολόγηση των συντάξεων, των μισθωτών υπηρεσιών, των μερισμάτων, των τόκων και των δικαιωμάτων. Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, της Δανίας και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από την Ελβετία προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 0% / 5% / 15% 
Τόκοι: 0% / 7%
Δικαιώματα: 5%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς την Ελβετία
Μερίσματα: 0% / 5% / 15% 
Τόκοι: 0% / 7%
Δικαιώματα: 0% / 5%

Συντάξεις και άλλες αμοιβές παρόμοιας φύσης που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας για προηγούμενη εξαρτημένη απασχόληση, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Οποιαδήποτε σύνταξη που καταβάλλεται από το Κράτος της Ελβετίας ή πολιτική υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού ή από ταμεία που συστάθηκαν από αυτό, σε ένα φυσικό πρόσωπο για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στο Κράτος αυτό ή υποδιαίρεση ή τοπική αρχή αυτού, φορολογείται μόνο στην Ελβετία. Εντούτοις, μια τέτοια σύνταξη φορολογείται μόνο στην Ελλάδα, αν το φυσικό πρόσωπο είναι υπήκοος και κάτοικος Ελλάδας.

Η Ελβετία ΑΝΗΚΕΙ στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς²  .

Συνεπώς, οι συναλλαγές με την Ελβετία, ως κράτος με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν αναγνωρίζονται αυτόματα προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των Ελληνικών επιχειρήσεων.

VIES

Οι Ελβετικές εταιρείες δεν είναι εγγεγραμμένες στο σύστημα VIES³   και ως εκ τούτου δεν νομιμοποιούνται να πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές παραδόσεις και αποκτήσεις. 

Βασικές Μορφές Επιχειρήσεων:

Σε αυτές περιλαμβάνονται οι εξής μορφές επιχειρήσεων: η ανώνυμη εταιρεία (Société Anonyme), η ομόρρυθμη (Société en nom), η ετερόρρυθμη (Limitée Société), η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Société à responsabilité limitée), η ατομική επιχείρηση (Entreprise individuelle) και το κατάστημα (boutique) αλλοδαπής εταιρείας.

Νόμισμα

Το νόμισμα της Ελβετίας είναι το Ελβετικό Φράγκο (κωδικός CHF).
Ισοτιμία: 1 EUR = 1,22 CHF (Μάρτιος 2013)

Εγχώριες Τράπεζες:

Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται: ABN Amro Bank (Switzerland) AG, AKB Privatbank Zürich AG, AP Anlage & Privatbank AG, Aareal Bank AG,  Aargauische Kantonalbank, Adler & Co. Privatbank AG, Banca Aletti & C. (Suisse) SA, Banca Arner SA, Banca Credinvest SA Lugano, Banca Euromobiliare (Suisse) SA Lugano, Banca Gesfid SA Lugano, Banca Popolare di Sondrio (Suisse) SA, Banca Privata Edmond de Rothschild Lugano SA, Banca Raiffeisen Biasca - Lodrino Biasca, Banque Baring Brothers Sturdza SA, Banque Bauer (Suisse) SA, Banque Cantonale de Genève, Banque Du Bois AG Zürich, DZ PRIVATBANK (Schweiz) AG Zürich, Hinduja Banque (Suisse) SA Genève , Hottinger & Cie SA Zürich, Hyposwiss Privatbank AG, Zuger Kantonalbank Zug

Χρήσιμα Links 

Ομοσπονδιακή Φορολογική Διοίκηση : www.estv.admin.ch
Επιχειρείν στην Ελβετία: www.switzerland-4you.com/business_development.htm, www.swissworld.org/en/faq/doing_business_in_switzerland/

Παραπομπές

1 Βλ. Αρχείο Ορισμών: « SIX»
2 Βλ. παρ. 4 & παρ. 7 του άρθρου 51Α του Κ.Φ.Ε., την ΠΟΛ 1125/2011 & την ΔΟΣ Α 1011408 ΕΞ 20.1.2012.
3 Βλ. Αρχείο Ορισμών: «VIES»