Εμπορικό και επιχειρηματικό περιβάλλον

Το Μεξικό είναι χώρα του νότιου τμήματος της Βόρειας Αμερικής. Το επίσημο όνομά της είναι «Estados Unidos Mexicanos» (Ηνωμένες Πολιτείες του Μεξικού). Βρέχεται από τον Ειρηνικό και Ατλαντικό ωκεανό και καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα της Μεξικάνικης Χερσονήσου που ενώνει τη Βόρεια με τη Νότια Αμερική. Συνορεύει βόρεια με τις ΗΠΑ, νοτιοανατολικά με τη Γουατεμάλα και τη Βρετανική Ονδούρα, ενώ έχει έκταση 1.972.549 τετρ. χλμ. και πληθυσμό περί τους 112.300.000 κατοίκους και χωρίζεται σε 31 περιφέρειες και το Μέξικο Σίτυ ως πρωτεύουσα. Το νόμισμα του Μεξικού είναι το πέσο και η επίσημη γλώσσα είναι τα ισπανικά. Η αγγλική γλώσσα είναι επίσης κατανοητή από τα περισσότερα μέλη της επιχειρηματικής κοινότητας στην πρωτεύουσα και τις μεγάλες πόλεις, καθώς και στις περιοχές που συνορεύουν με τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Το Μεξικό προσφέρει ένα ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον και ταυτόχρονα την απαραίτητη ασφάλεια δικαίου στις συναλλαγές, ενώ παράλληλα έχει συνάψει μερικές από τις μεγαλύτερες συμφωνίες  ελεύθερου εμπορίου με περισσότερα από 50 έθνη από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών, το Ισραήλ, την Ιαπωνία και, τοποθετώντας πάνω από το 90% του εμπορίου στο πλαίσιο συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, γεγονός που αποδεικνύει ότι το καθεστώς του Μεξικού υφίσταται ως ένα ιδιαίτερα ελκυστικό παγκόσμιο κέντρο εμπορίου.Ειδικότερα, μερικά από τα βασικά πλεονεκτήματα του Μεξικού είναι: η στρατηγική γεωγραφική του θέση στην Λατινική Αμερική, το ανταγωνιστικό χαμηλό κόστος εργασίας, η άμεση πρόσβαση σε μεγάλες αγορές, το νέο και εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, η οικονομική σταθερότητα, η παρεχόμενη ασφάλεια δικαίου για ξένες επενδύσεις, οι δυναμικές μεταποιητικές βιομηχανίες, καθώς και η παροχή των κατάλληλων υποδομών για την συνεχή ανάπτυξη της βιομηχανίας στην χώρα.Επιπλέον, αποτελεί μια από τις χώρες με το μεγαλύτερο φορολογικό δίκτυο, και με ποικίλες συνθήκες ανταλλαγής πληροφοριών, γεγονός το οποίο κατατάσσει το Μεξικό στον κατάλογο των μεγαλύτερων και πιο ανοικτών οικονομιών στον κόσμο.Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μεξικό  έχει φτάσει σε  αυτό  το συνεπές και σταθερό μακροοικονομικό επίπεδο, ως αποτέλεσμα της νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζεται από την Banco de Mexico (Κεντρική Τράπεζα) και το εθνικό Υπουργείο Οικονομικών, επιτρέποντας έτσι την ασφάλεια στη λήψη αποφάσεων των εταιρειών που επιθυμούν να επενδύσουν στην συγκεκριμένη χώρα, παρέχοντας κίνητρα για δημιουργία θέσεων εργασίας.

Το Μεξικό αποτελείται από μια πολύ διευρυμένη και σύγχρονη βιομηχανία, με σημαντικά μεγέθη ιδιωτικών επενδύσεων. Πρόσφατες διοικήσεις έχουν επεκτείνει τον ανταγωνισμό στους θαλάσσιους λιμένες, σιδηροδρόμους, τηλεπικοινωνίες, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου και στα αεροδρόμια, μεταξύ άλλων. Το εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά έχει σχεδόν τριπλασιαστεί από την εφαρμογή της βορειοαμερικανικής Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών (NAFTA) το 1994. Το Μεξικό βρίσκεται σε μια πορεία μεταρρυθμίσεων για μια σειρά ετών, ιδιωτικοποιώντας,  περιορίζοντας τον ρόλο της κυβέρνησης. Το Σχέδιο του Προέδρου Καλντερόν για το 2030, το οποίο επικεντρώνεται στην ενίσχυση του κράτους δικαίου, τη διευκόλυνση του διασυνοριακού εμπορίου, καθώς και την ενίσχυση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας, είναι ένα καλό παράδειγμα του πνεύματος της οικονομικής αισιοδοξίας που ολοένα και περισσότερο διαφαίνεται να υπάρχει στην επικράτεια του Μεξικό.

Η χώρα, συν τοις άλλοις, κινείται ταχύτατα προς στην ανάπτυξη του τομέα των υποδομών, με σκοπό να παρέχει μια πρώτης τάξεως πλατφόρμα υλικοτεχνικής υποστήριξης για την περαιτέρω διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του IMF, η ανάπτυξη ανήλθε στο 4,0% το 2011, ενώ προβλέπεται ανάπτυξη 3,6% για το 2012 και 3,7% για το 2013 ενώ, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα Ease Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, κατατάσσεται στην διόλου δυσάρεστη 48η θέση ανάμεσα σε 185 χώρες από όλο τον κόσμο.

Φορολογικό σύστημα

Στην  χώρα υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που ρυθμίζει το καθεστώς των Ξένων Επενδύσεων (Α.Ξ.Ε.) και  το οποίο καθορίζει τις εγχώριες οικονομικές δραστηριότητες που αφορούν αποκλειστικά στο κράτος όπως και αυτές που αφορούν στις δραστηριότητες των Μεξικανών υπηκόων ή εταιρειών, οι οποίες υπόκεινται σε ειδικούς κανονισμούς. Ανάλογα με τη δραστηριότητα, το ποσοστό εταιρικής συμμετοχής στην επένδυση μπορεί να ποικίλει από 10% μέχρι και 100%.Δεν παρέχονται ειδικές φορολογικές ελαφρύνσεις προς ενθάρρυνση ξένων επενδυτών. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες διαθέσιμες στον  εκδοτικό τομέα αλλά και στους τομείς της γεωργίας, αλιείας και κτηνοτροφίας (φοροαπαλλαγή 50%).Παράλληλα, το κράτος προκειμένου να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας, υιοθέτησε ορισμένες πρακτικές, οι οποίες επιτρέπουν την ίδρυση 100% αλλοδαπών εταιρειών στην χώρα, οι οποίες θα επεξεργάζονται πρώτες ύλες προκειμένου να διατεθούν για εξαγωγές. Οι επιχειρήσεις αυτές δικαιούνται μειωμένο συντελεστή φόρου εισοδήματος για τα κέρδη που αποδίδονται στα εξαγόμενα αγαθά, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις. 

Ο ομοσπονδιακός φορολογικός κώδικας προβλέπει ότι οι εταιρείες θεωρούνται κάτοικοι στο Μεξικό, αν το πρωταρχικό κέντρο της διοίκησής τους ή αν ο  τόπος όπου πραγματικά ασκείται η διοίκηση βρίσκεται στο Μεξικό. Πιο ειδικοί ορισμοί του όρου «φορολογικός κάτοικος» σε οποιαδήποτε ΣΑΔΦ υπερισχύει του ορισμού που παρέχεται βάσει του εσωτερικού δικαίου.Όταν μια εταιρεία παύει να είναι κάτοικος του Μεξικού, βάσει του ομοσπονδιακού φορολογικού κώδικα ή οποιασδήποτε φορολογικής συνθήκης, τότε θεωρείται ότι πρέπει να τεθεί σε εκκαθάριση για φορολογικούς σκοπούς. Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαιτείται κοινοποίηση τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την αλλαγή, και επίσης πρέπει να υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος της εταιρείας στις φορολογικές αρχές εντός 15 εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία κατά την οποία η αλλαγή της φορολογικής κατοικίας λαμβάνει χώρα.

Ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος θεωρεί ως μόνιμη εγκατάσταση μιας αλλοδαπής εταιρείας στο Μεξικό, κάθε τόπο στο Μεξικό όπου οι επιχειρηματικές δραστηριότητες ή υπηρεσίες που εκτελούνται ή παρέχονται από μη-κατοίκους του Μεξικό, όπως γραφεία πρακτορεία, χώρους εξόρυξης, ανεξαρτήτως της διάρκειας.

Ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής για το 2012 είναι 30%. Ξεκινώντας το 2013, το ποσοστό αυτό θα μειωθεί στο 29% και στη συνέχεια πίσω στο 28% (όπως ίσχυε μέχρι το 2009) το 2014. Όλα τα νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων του αστικού κώδικα, υποκαταστήματα, κ.λπ. υπόκεινται στους κανόνες φορολόγησης που ισχύουν για εταιρείες του Μεξικού (εκτός και προβλέπεται διαφορετική μεταχείριση, όπως π.χ. για τις κερδοσκοπικές οργανώσεις).Όταν μια εταιρεία έχει καταβάλει τον φόρο εισοδήματός της, τα μετά φόρων κέρδη (Cuenta de Utilidad Fiscal Neta ή CUFIN) μπορούν να διανεμηθούν στους μετόχους της εταιρίας χωρίς φορολογική επιβάρυνση σε εταιρικό επίπεδο και χωρίς παρακράτηση φόρου εισοδήματος, ανεξάρτητα από τη φορολογική κατοικία του δικαιούχου. Παρ 'όλα αυτά, αν μια εταιρεία προβεί σε διανομή από τα κέρδη που για οποιοδήποτε λόγο δεν έχουν υπαχθεί σε φόρο εισοδήματος, όπως διανομές κερδών λογιστικών κερδών (που δεν αναγνωρίζονται ακόμα για φορολογικούς σκοπούς στο Μεξικό), η εταιρεία θα υπόκειται σε φόρο εισοδήματος για το ποσό των διανεμηθέντων κερδών μετά την αναγωγή τους σε μικτό.

Ο ομοσπονδιακός, ενιαίος (μη-προοδευτικός) φόρος ισχύει για το παγκόσμιο εισόδημα κατοίκων Μεξικού, καθώς και στους αλλοδαπούς κατοίκους, σχετικά με το εισόδημα που αποδίδεται στις μόνιμες εγκαταστάσεις τους που βρίσκονται στο Μεξικό. Ο συντελεστής του φόρου αυτού είναι 17,5% και λειτουργεί ως συμπληρωματικός του φόρου εισοδήματος φόρος, στον βαθμό που ο ενιαίος φόρος που οφείλεται είναι μεγαλύτερος από τον φόρο εισοδήματος για το ίδιο οικονομικό έτος. Ως εκ τούτου, το συνολικό ποσό του ενιαίου φόρου, μειώνεται κατόπιν «πίστωσης» για το ισόποσο του φόρου εισοδήματος και του φόρου εισοδήματος από διανομές μερισμάτων που υπερβαίνουν την αναλογία των κερδών μετά από φόρους (non Cuenta de Utilidad Fiscal Neta ή non CUFIN).
Επίσης, δεν επιβάλλονται κρατικοί (τοπικοί) φόροι στα καθαρά κέρδη των εταιρειών.

Τα κεφαλαιακά κέρδη, κατά κανόνα, συμπεριλαμβάνονται στα κέρδη της εταιρείας και φορολογούνται από κοινού με τα υπόλοιπα εισοδήματα της εταιρείας, με τον κανονικό εταιρικό φορολογικό συντελεστή. Όμως, είναι δυνατόν να υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, όπως, τα κεφαλαιακά κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο χρηματιστήριο, τα οποία υπό προϋποθέσεις μπορούν να απαλλάσσονται της φορολογίας.

Μερίσματα που εισπράττονται από μεξικανικές εταιρείες και διανέμονται από άλλες εταιρείες του Μεξικού δεν συμπεριλαμβάνονται στο ακαθάριστο εισόδημά τους. Ωστόσο, τα έσοδα από μερίσματα υπόκειται σε 10% υποχρεωτική συμμετοχή στα κέρδη και πρέπει να περιλαμβάνονται στο CUFIN της δικαιούχου εταιρείας. Δεν υπάρχουν επιπλέον φόροι ισχύουν για μερίσματα που διανέμονται από τα CUFIN. Ωστόσο, διανομές από μη-CUFIN (π.χ. μερίσματα που για οποιοδήποτε λόγο δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο του φόρου εισοδήματος) υπόκεινται γενικά σε φόρο στο επίπεδο της διανομής της εταιρείας με τον γενικό συντελεστή φορολογίας εισοδήματος επί του ακαθάριστο ποσού της διανομής.

Επιπρόσθετα, τόκοι που εισπράττονται από μεξικανικές εταιρείες γενικά υπόκεινται σε φορολογία, σύμφωνα πάντοτε με την αρχή του δεδουλευμένου και περιλαμβάνονται στα ακαθάριστα έσοδα.
Περαιτέρω, οι συντελεστές παρακράτησης φόρου στο Μεξικό διαμορφώνονται ως εξής:
-    Οι πληρωμές σε εταιρείες, κατοίκους Μεξικού και σε μόνιμες εγκαταστάσεις στο Μεξικό δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου.
-    Οι πληρωμές από εταιρείες, κατοίκους Μεξικού σε φυσικά πρόσωπα κατοίκους Μεξικού υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, ως εξής: για μισθούς 0% έως 30%, για τόκους που καταβάλλονται από χρηματοοικονομικά ιδρύματα 0,6% και για τόκους από άλλες κινητές αξίες 20%, και για μερίσματα 0%.

Περαιτέρω, οι συντελεστές παρακράτησης φόρου στο Μεξικό για πληρωμές προς αλλοδαπά φυσικά ή νομικά πρόσωπα διαμορφώνονται ως εξής: για μερίσματα 0%, για τόκους 4,9%, 10%, 15%, 21%, 30% αναλόγως το είδος των τόκων και για τα δικαιώματα 2%, 5%, 21%, 25%, 30% αναλόγως το είδος των δικαιωμάτων.

Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων

Ο ομοσπονδιακός φορολογικός κώδικας προβλέπει ότι ένα πρόσωπο θεωρείται κάτοικος Μεξικού για φορολογικούς σκοπούς, όταν ‘‘εγκαθιστά’’ ένα σπίτι στο Μεξικό. Αν το άτομο διατηρεί ένα σπίτι σε μια άλλη χώρα, τότε το φυσικό πρόσωπο είναι κάτοικος στη χώρα όπου έχει το κέντρο των ζωτικών συμφερόντων του. Σύμφωνα με τη μεξικανική εγχώρια φορολογική νομοθεσία, ένα άτομο θεωρείται ότι έχει το κέντρο των ζωτικών συμφερόντων του στο Μεξικό, αν είτε (α) πάνω από το 50% του εισοδήματος του ατόμου προέρχεται από πηγές του Μεξικού κατά το ημερολογιακό έτος ή (β) το Μεξικό είναι ο κύριος τόπος των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του ατόμου.Οι πολίτες του Μεξικού θεωρούνται φορολογικοί κάτοικοι του Μεξικού μέχρι την απόκτηση φορολογικής κατοικίας σε μια άλλη χώρα. Ένας μεξικάνος πολίτης που μετακινείται σε μια χώρα που θεωρείται ‘‘φορολογικός παράδεισος’’ βάσει της φορολογικής νομοθεσίας του Μεξικό θα παραμείνει φορολογικός κάτοικος του Μεξικού έως και τρία χρόνια από την κατάθεση της ειδοποίησης για την αναστολή της φορολογικής κατοικίας.

Φυσικά πρόσωπα που έχουν την φορολογική τους κατοικία στο Μεξικό υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος για το παγκόσμιο εισόδημά τους, ανεξάρτητα από την ιθαγένειά τους (domicile). Οι μη κάτοικοι, συμπεριλαμβανομένων και των μεξικανών πολιτών που μπορούν να αποδείξουν την φορολογική τους κατοικία σε μια ξένη χώρα, φορολογούνται μόνο για τα εισοδήματα τους που προέρχονται από το Μεξικό.Τα ατομικά εισοδήματα περιλαμβάνουν τους μισθούς, τα επιδόματα και τις προμήθειες όλων των τύπων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τη στέγαση, τα έξοδα διαβίωσης, εκπαίδευσης, ξένων υπηρεσιών, επιστροφών φόρου, και τα ποσά που εισπράττονται ως συμμετοχή στα κέρδη των εργαζομένων. Ορισμένα έσοδα μπορούν να θεωρηθούν ως φορολογητέο εισόδημα του ατόμου, ακόμα και αν δεν είναι εκπεστέα δαπάνη για τον εργοδότη, όπως η παροχή κατοικίας, η εκμίσθωση αυτοκινήτου και η χρήση εταιρικής πιστωτικής κάρτας.Τα έξοδα διαβίωσης μπορούν να απορροφηθούν χωρίς φόρο από τον εργαζόμενο μόνο στην περίπτωση των βραχυπρόθεσμων επισκέψεων και εφόσον συσχετίζονται με τα έσοδα και έχουν παραγωγικό χαρακτήρα.

Φορολογικοί Συντελεστές

Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα

Η εθνική και χρηματιστηριακή Επιτροπή του Μεξικό («CNBV»), μαζί με το Διοικητικό Συμβούλιο του Μεξικού για την Έρευνα και την Ανάπτυξη Προτύπων Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης («CINIF») ανακοίνωσαν τον Νοέμβριο του 2008 το σχέδιο για την υιοθέτηση των ΔΛΠ για τις εισηγμένες εταιρείες. Οι αλλαγές στη σχετική νομοθεσία τέθηκαν σε ισχύ στις 27 Ιανουαρίου 2009 για την τροποποίηση των κανόνων υποβολής λογιστικών και πληροφοριακών δεδομένων από όλες τις εισηγμένες εταιρείες στο Μεξικό, εκτός από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η υποχρέωση είναι να υιοθετηθούν τα ΔΛΠ, για περιόδους που λήγουν στις 31 Δεκεμβρίου 2012. Τα ΔΛΠ για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις απαγορεύονται.

Φορολογική σχέση με Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει υπογράψει με το Μεξικό Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας από το 2004 η οποία κυρώθηκε με τον Ν.3406/2005. Η Σ.Α.Δ.Φ. ρυθμίζει τη φορολόγηση των συντάξεων, των μισθωτών υπηρεσιών, των μερισμάτων, των τόκων και των δικαιωμάτων. 
Τα ανώτερα όρια παρακράτησης φόρου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδας, του Μεξικού και βάσει της ΣΑΔΦ είναι:

Για πληρωμές από το Μεξικό προς την Ελλάδα
Μερίσματα: 10%  
Τόκοι: 10%
Δικαιώματα: 10%

Για πληρωμές από την Ελλάδα προς το Μεξικό
Μερίσματα: 10% 
Τόκοι: 10%
Δικαιώματα: 10%

Συντάξεις και άλλες παρόμοιες αμοιβές που καταβάλλονται σε κάτοικο Ελλάδας έναντι προηγούμενης εξαρτημένης απασχόλησης, φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. Συντάξεις που καταβάλλονται από το Μεξικό ή πολιτική υποδιαίρεσή του ή τοπική αρχή αυτού, είτε από φορείς που έχουν συσταθεί από αυτά, σε φυσικό πρόσωπο για υπηρεσίες που παρασχέθηκαν προς το Κράτος αυτό ή προς την πολιτική υποδιαίρεση ή προς την αρχή, φορολογούνται μόνο στο Μεξικό. Εάν, όμως, το φυσικό πρόσωπο είναι κάτοικος και υπήκοος Ελλάδας, οι παραπάνω συντάξεις φορολογούνται μόνο στην Ελλάδα. 

Σύμφωνα με την ισχύουσα ελληνική φορολογική νομοθεσία¹ , το Μεξικό ΔΕΝ ανήκει στα κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς.Συνεπώς, τα τιμολόγια πωλήσεων και παροχής υπηρεσιών, αναγνωρίζονται χωρίς να εξετάζεται το μαχητό τεκμήριο της πραγματικότητας της συναλλαγής² . Περαιτέρω, όσα φυσικά πρόσωπα θέλουν να μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στο Μεξικό μπορούν να το πράξουν ΧΩΡΙΣ να εξετάζονται οι προϋποθέσεις³  του άρθρου 76 του ΚΦΕ.  Τέλος, για την τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου απαιτείται ένα απλό πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας το οποίο εκδίδουν οι Μεξικανικές φορολογικές αρχές. 

Βασικές επιχειρηματικές μορφές

Σε αυτές περιλαμβάνονται:  η Ανώνυμη Εταιρεία (S.A.), η Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (La Sociedad de Responsabilidad Limitada), και το υποκατάστημα ξένης εταιρείας (la rama de un extranjero).

Νόμισμα

Το νόμισμα του Μεξικό είναι το Μεξικανικό Πέσο (κωδικός MXN).
 Ισοτιμία:  1 EUR = 16.48 MXN (Μάρτιος 2015 )

Εγχώριες Τράπεζες

Μερικές από τις εγχώριες τράπεζες είναι: Banca Mifel, Banco Autofin, Banco Amigo, Banca Afirme, Banco Multiva, Bansi S.A., Banco Ahorro Famsa, Bancoppel, Banco Monex, Banco Azteca, Banco del Bajio, Banco Inbursa, Banco Interacciones, Banco Invex, Banco Ve X, Banorte, Banregio, Ixe Banco, Banco Compartamos, Actinver, Banco Facil (Chedraui), Banco BASE 

Χρήσιμα Links 

Διοικητική Υπηρεσία:  www.sat.gob.mx
Επενδύσεις:  www.mexicomatters.net/businessmexico/index.php
Υπουργείο Οικονομικών: www.economia.gob.mx

Παραπομπές

1 Βλ. παρ. 4 & παρ. 7 του άρθρου 51Α του Κ.Φ.Ε., την ΠΟΛ 1125/2011 & την ΔΟΣ Α 1011408 ΕΞ 20.1.2012.
2 Βλ. «Πραγματική Συναλλαγή» στο αρχείο ορισμών.
3 Βλ. «Προϋποθέσεις Αλλαγής Φορολογικής Κατοικίας»